^{Συνέχεια στην περιήγηση στην παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία. Για το παρελθόν των εργοστασίων και τη θέση τους στην ελληνική αγορά και κοινωνία}

Στο σαλόνι των Παρισίων του 2010, η Mercedes, γιόρταζε τα 125 χρόνια παρουσίας της στην αυτοκινητοβιομηχανία. Ήταν απόγευμα της 29ης Σεπτεμβρίου. Σε 125 μέρες θα έκλειναν 125 χρόνια καινοτομιών, καθώς στις 29 Ιανουαρίου του 1886, πρωτοκύλησε τους μεγάλους του, λεπτούς, τροχούς το πρώτο αυτό-κίνητο, η τρίτροχη επινόηση του Carl Benz.


Την ίδια χρονική στιγμή ο Gottlieb Daimler εργαζόταν πάνω στο τετράτροχο σχέδιο. Αυτό το είδος πρωτοπορίας στον αυτοκίνητο κόσμο, οι Γερμανοί δεν είναι καθόλου διατεθειμένοι να το παραδώσουν όσες συνθήκες «Βερσαλλιών» ή άνευ όρων παραδόσεις υπογράψουν. Για να κάνουν όσο πιο ξεκάθαρες τις προθέσεις τους, δεν σταματούν με μια τρομερή επινοητικότητα να εφαρμόζουν νέες τεχνολογίες, οι οποίες έχουν να κάνουν σε μεγάλο με την βελτίωση της ενεργητικής αλλά και παθητικής ασφάλειας.

Από το όχι και τόσο κοντινό 1978 όπου τοποθετούν ΑΒS για πρώτη φορά σε Ευρωπαϊκό αυτοκίνητο, στη δεκαετία του '80 με την τοποθέτηση αερόσακων πρώτα στην πλευρά του οδηγού και ακολούθως στο συνοδηγό. Στη επόμενη δεκαετία με την εφαρμογή συστημάτων ελέγχου πρόσφυσης (ESP), αλλά και με σύστημα υποβοήθησης επιβράδυνσης Brake Assist.

Με την κυριαρχία της ψηφιακής τεχνολογίας, την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, ήρθε το 7G-Tronic, πρώτο σε παγκόσμια κλίμακα μαζικής παραγωγής αυτόματο κιβώτιο επτά σχέσεων, ενώ με την νέα GLE κόμισαν και το 9G-Tronic. Να αναφερθεί και ο κινητήρας M133, με τους 181 ίππους του, ανά λιτρο που κατέχει τον τίτλο του πιο ισχυρού, μαζικής παραγωγής τετρακύλινδρου υπερτροφοδοτούμενου κινητήρα, από τον Ιούνιο του 2013.

Κι όλα τα παραπάνω, είναι μερικά δείγματα σε μια καλπάζουσα εφαρμογή νέων τεχνολογιών μέσα σε ένα αυστηρό πλαίσιο, υψηλής κατασκευαστικής ποιότητας.
Και να μην λησμονούμε ότι δεν είναι μόνον τα αυτοκίνητα, αλλά και τα φορτηγά, τα λεωφορεία, τα πούλμαν, τα ειδικής χρήσης εκτός δρόμου οχήματα που παράγονται με σήμα το αστέρι, τα οποία πέρα από την Γερμανία παράγονται σχεδόν σε περισσότερες από δυο δεκάδες χώρες ανά την υφήλιο.

Η άσβεστη επιθυμία των τεχνολόγων της εταιρείας για εξέλιξη, μας έφερε ήδη από τη δεκαετία του '80 στο δρόμο της κατασκευής του πρώτου ρομποτικού – αυτόνομου  αυτοκινήτου στον κόσμο. Ήταν μια προσπάθεια που πραγματοποιήθηκε μαζί με την ομάδα του καθηγητή Ernst Dickmanns από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου, Bundeswehr. Η κορύφωση του προγράμματος  επιτεύχθηκε το 1995, όταν μια ανασχεδιασμένη από τον καθηγητή, αυτόνομη S-Class  έκανε το μακρύ ταξίδι από το Μόναχο της Βαυαρίας, έως την Κοπεγχάγη της Δανίας και πίσω. Στις εθνικές οδούς, η αυτόνομη S Class ανέπτυξε ταχύτητες έως 175 χλμ/ώρα, νούμερο επιτρεπτό για ορισμένες περιοχές του γερμανικού εθνικού δικτύου. Τα αποτελέσματα αυτού του εγχειρήματος επηρέασαν θετικά και σε μεγάλο βαθμό την έρευνα για τα αυτόνομα αυτοκίνητα και τις πολιτικές ή οικονομικές αποφάσεις χρηματοδότησης τους σε όλο τον κόσμο.

^{Προσωπογραφία της Mercedes. Για τη Χάρη της ονομάστηκε έτσι μια ολόκληρη αυτοκινητοβιομηχανία. Η ίδια πάντως δεν έζησε μέσα σε μεγάλη χάρη.}

Η Χάρις και το αστέρι
Ακούμε ονόματα όπως Carl Benz, Gottlieb Daimler, αλλά όχι Mercedes. Αυτό το Ισπανόφωνο όνομα που σημαίνει Χάρις μας προέκυψε την αυγή του 20ού αιώνα. Ήταν η θυγατέρα του γεννημένου στο Leipzig επιχειρηματία Emil Jellinek. Με Τσέχικες και Ουγγρικές ρίζες από μια πολύ διαφορετική, τότε, Ευρώπη, με Εβραϊκή θρησκευτική πίστη ο E.J. είχε πάθος με την αυτοκίνηση και υπήρξε ο πρώτος μεγάλος πελάτης, έμπορος των προϊόντων της Daimler-Motoren-Gesellschaft (DMG).

Η φανατική του προσήλωση στην εξέλιξη και στην παραγωγή ολοένα και πιο γρήγορων αυτοκινήτων καθώς και ο μεγάλος όγκος παραγγελιών που έκαμε σε συνδυασμό με την επαφή του με χρηματοδοτικούς κύκλους  που μπορούσαν να βοηθήσουν τα πρώτα διστακτικά βήματα της αυτοκινητοβιομηχανίας, σηματοδότησαν τις εξελίξεις.  Την άνοιξη του 1900 παράγγειλε σε δυο δόσεις 72 συνολικά οχήματα ένα αστρονομικό νούμερο για το πλαίσιο της εποχής.

Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, ο αρχιμηχανικός της εταιρείας Wilhelm Maybach, του παρέδωσε το πρώτο όχημα με κινητήρα ισχύος 35 ίππων. Με πολλές καινοτομίες, όπως χαμηλό κέντρο βάρους, πλαίσιο από πρεσαριστό  χάλυβα, ελαφρύ κινητήρα υψηλής απόδοσης και κυψελοειδές ψυγείο,  θεωρείται ως το πρώτο σύγχρονο αυτοκίνητο.

Στις 23 Ιουνίου του 1902, το όνομα «Mercedes», κατατέθηκε ως εμπορική ονομασία, ενώ τον Ιούνιο του 1903, ο Emil Jellinek πήρε επισήμως την άδεια να αποκαλεί τον εαυτό του Jellinek-Mercedes, σχολιάζοντας ότι «αυτή είναι ίσως η πρώτη φορά που ένας πατέρας έχει πάρει το όνομα της κόρης του».
Λίγο πριν το τέλος του πρώτου Μεγάλου πολέμου του 20ου αιώνα, ο Emil εγκατέλειψε τον μάταιο τούτο κόσμο μας. Μόλις 11 χρόνια αργότερα, τον ακολούθησε η Mercedes, η οποία είχε μια μετεωρική ζωή όπου μετά από το γάμο της με τον βαρώνο von Schlosser και το πλούσιο βίο αναγκάστηκε να ζητιανεύει στους δρόμους. Αργότερα, σε μια σκανδαλώδη κίνηση για την υποκριτική Ευρώπη, παντρεύτηκε τον πτωχό αλλά ταλαντούχο γλύπτη βαρώνο Rudolf von Weigl. Πέθανε από  καρκίνο των οστών το 1929, στα 39 της.

^{(αριστερά) Κοινή ρεκλάμα προβολής των αγωνιστικών επιτυχιών των δύο εργοστασίων που αντιπροσώπευε το 1961 η Μ. Κ. Φωστηρόπουλος Α.Ε.Ε. (δεξιά )Αρχές της δεκαετίας του '60 και στις σελίδες του ειδικού Τύπου, στο «Βολάν» φιγουράρει η ρεκλάμα της Ελληνικής αντιπροσωπείας, με σαφές μήνυμα.}

Τρία χρόνια νωρίτερα η Daimler είχε  συγχωνευθεί με την Benz. Παρόλο που η νέα εταιρεία διαπραγματευόταν ως Daimler-Benz AG κράτησε την ονοματοδοσία Mercedes-Benz για τα αυτοκίνητα της, ώστε να διατηρήσει το σεβαστό της φίρμας Mercedes με το οποίο είχε ήδη γίνει γνωστή.
Ήταν η περίοδος του πληθωρισμού, μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, μια δύσκολη εποχή για την πώληση των ειδών πολυτελείας, όπως επιβατικά αυτοκίνητα και μοιραία είχε σοβαρές επιπτώσεις στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Το  αστέρι όμως με τις τρείς ακτίνες, που ήρθε από το 1910 να συμβολίσει, τη φιλοδοξία της καθολικής μηχανοκίνησης, στην ξηρά, στο νερό και στον αέρα, παρέμενε σταθερό, αταλάντευτο και έχει  ελάχιστα αλλάξει στο πέρασμα των δεκαετιών, εξακολουθώντας να κοσμεί τα οχήματα Mercedes – Benz.

^{Δεν είναι ευρέως γνωστό, αλλά τον πρώτο του αγώνα με αυτοκίνητο, ο πρωταθλητής Γιώργος Ραπτόπουλος τον έκανε με Mercedes το καλοκαίρι του '58. Στην ανάβαση Ριτσώνας.}


Η Merdedes στους αγώνες
Η ιστορία μας διδάσκει ότι είναι από τις ελάχιστες, αν όχι η μόνη, αυτοκινητοβιομηχανία με συμμετοχή και διακρίσεις στους αγώνες σε βάθος τριών αιώνων. Συμμετείχε σε αυτόν που, κατά πολλούς, θεωρείται ο πρώτος αγώνας αυτοκινήτων το 1894 από το Παρίσι στη Ρουέν, τερματίζοντας στην 14η θέση με τον Émile Roger. Το 1911 δημιουργεί νέο ρεκόρ ταχύτητας με 228.1 χλμ/ώρα.
Εμπλέκεται από τη δεκαετία του '20 στα υπό διαμόρφωση τότε Grand Prix, με εκείνα τα δύστροπα αυτοκίνητα που είχαν τον κινητήρα τοποθετημένο ανάμεσα από τον χειριστή και τον οπίσθιο άξονα. Από το '34 έως την έναρξη του δευτέρου Μεγάλου Πολέμου δημιουργείται ο μύθος των ασημένιων βελών, με οδηγούς θρύλους και ηγέτη τον Alfred Neubauer.

Μεταπολεμικά διαλύουν τον ανταγωνισμό με την περίφημη W196, αλλά μετά από τρομακτικό δυστύχημα του Le Mans αποφασίζουν να περάσουν στο περιθώριο.  Θα μείνουν εκεί σαράντα χρόνια για να γυρίσουν ως προμηθευτές κινητήρων. Θα κερδίσουν παγκόσμιους τίτλους τις διετίες '98, '99 & '08, '09, και από το 2014, όταν έμαθαν καλά το μάθημα έκαναν, με τις συνεχείς επιτυχίες τους, την F1 ακόμα πιο βαρετή. Πριν λίγο καιρό ήρθε και η δήλωση του N. Lauda: «Τι φταίει η Mercedes, αν η Ferrari φτιάχνει μόνο σπαγγέτι;»

^{H πρώτη φορά στην ιστορία του Δ.Ρ.Α. που ένα αυτοκίνητο νίκησε δυο συνεχόμενες χρονιές. Οι Ε.  Bohringer – P. Knoll ποζάρουν στο χώρο των προπυλαίων πάνω στο πλακόστρωτο του Δ. Πικιώνη. Ανάμεσα τους η νικήτρια 220 SE.}


Η Merdedes στην Ελλάδα
Επίσης από τα λίγα εργοστάσια που αντιπροσωπεύθηκαν από τον μεσοπόλεμο και συνεχίζουν ως τις μέρες μας. Στη σχετική βιβλιογραφία αναφέρονται τη δεκαετία του '20 ως αντιπρόσωποι οι Μ. Μεταξάς (Φιλελλήνων 4) και ο βιομήχανος Κρίτων Δηλαβέρης. Την επόμενη δεκαετία περνάει στα χέρια του Μιχάλη Φωστηρόπουλου. Με καταγωγή από την Τραπεζούντα, πατέρα τραπεζίτη, εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη μετά την Μικρασιατική καταστροφή. Το '36 η Mercedes του ανέθεσε την γενική αντιπροσωπεία για την Ελλάδα, αλλά μεταξύ '47 και '53 ο Μ.Φ., χωρίς ουσιαστικό επιχειρηματικό αντικείμενο στην πληγωμένη Ελλάδα, μετοίκησε και εργάστηκε στην Αυστραλία.

^{Το 60 ήρθε, στο Η' Δ.Ρ.Α., η δεύτερη νίκη της Mercedes στον εθνικό μας αγώνα. Στην γεμάτη συμβολισμό εικόνα, οι νικητές W. Schock – R. Moll μπαίνοντας στην πόλη των Αθηνών. Στο φόντο οι νεότευκτες εγκαταστάσεις της BΙΑΜΑΞ.}

Μόλις επέστρεψε επανέκτησε την αντιπροσώπευση, δημιουργώντας ταυτόχρονα μια πολύ σημαντική κατασκευαστική μονάδα στην λεωφόρο Καβάλας, στη δυτική είσοδο της πόλης των Αθηνών. Από το τέλος της δεκαετίας του '50, έως το '84 σε πρωτόγνωρες, για τα Ελληνικά μέτρα, εγκαταστάσεις κατασκευάστηκαν πλήθος λεωφορείων, φορτηγών ψυγείων, βυτιοφόρων, τρόλεϋ, απορριμματοφόρων. Μέρος της παραγωγής προοριζόταν για εξαγωγές, ενώ ταυτόχρονα η εταιρεία  εισήγαγε και διακινούσε τα επιβατικά αυτοκίνητα του εργοστασίου.

^{Κατά τη διάρκεια της απονομής του Ι' Δ.Ρ.Α. στο λόφο του Φιλοπάππου, ο Μιχάλης και η Ειρήνη Φωστηρόπουλου συνομιλούν με του νικητές του αγώνα  Ε. Bohringer – P. Lang.}

Η ΒΙΑΜΑΞ (βιομηχανία αμαξωμάτων), ήταν η πρώτη μονάδα κατασκευής αμαξωμάτων, εκτός Γερμανίας που δημιούργησε η Mercedes στην Ευρώπη. Πελώριο έργο για τη δεκαετία του ΄50, παρέμεινε μέχρι το ΄80 ένα πνεύμονας δημιουργίας και τεχνογνωσίας. Η σταθερή αποβιομηχάνιση της χώρας όμως, καθώς και οι διεθνείς συγκυρίες, οδήγησαν και αυτή την προσπάθεια σε αργό θάνατο.
Από το '82, τότε που ιδρύθηκε η θυγατρική της «μαμάς» εταιρίας, η Mercedes Benz Ελλάς Α.Ε. μέχρι το '86, η ΒΙΑΜΑΞ σταδιακά πέρασε τις δραστηριότητες της στο νέο σχήμα.

^{Λόγω αξιοπιστίας η Mercedes ήταν πάντα η προτίμηση μεγάλης μερίδας επαγγελματιών οδηγών.}