Οι αυτοβιογραφίες συγκέντρωναν ανέκαθεν ενδιαφέρον. Είτε διότι έκαναν ευρύτερα γνωστά θέματα που αφορούσαν μαζικά αναγνωρισμένες προσωπικότητες, είτε διότι μέσα από την αφήγησή τους αποκάλυπταν στοιχεία από άλλες, πιο γνωστές, προσωπικότητες αλλά και λεπτομέρειες από ταραγμένες εποχές.

Στην περίπτωση της Βασιλικής Πασβαντίδη που, στην πορεία του χρόνου έγινε Nτελαντώνη, Ρουφογάλη και Ρούνικ ισχύει το δεύτερο.

Χωρίς να διεκδικεί λογοτεχνικές δάφνες, είναι μια προσωπική κατάθεση, μια αφήγηση της ζωής της που χωρίς αμφιβολία ως κυρίαρχο χαρακτηριστικό, διατηρεί την σπανιότητα αν όχι τη μοναδικότητα της περιπέτειας που έζησε.

Κορίτσι πτωχής οικογένειας Ποντίων που γεννήθηκε στην σπαρασσόμενη από τον εμφύλιο Ελλάδα, στην Νεάπολη του νομού Ημαθίας. Πέρασε τα παιδικά και μαθητικά της χρόνια στην Βέροια. Ακολούθως, η πορεία της ήταν άκρως απρόβλεπτη. Πρώτος γάμος στα 18, μετανάστευση στη Γαλλία, βίαιες σκιές στη σχέση, καριέρα μανεκέν στην Νότια Αφρική, στη Ν. Υόρκη, στην Αθήνα και πρώτο διαζύγιο.

Γνωριμία με τον τότε επικεφαλής της Κ.Υ.Π. Μιχαήλ Ρουφογάλη, δεύτερος γάμος, μεταπολίτευση, καταδίκη του συζύγου, συμπαράσταση αλλά και αναμενόμενη προοδευτική απομάκρυνση. Εργασία, σχέσεις, ταξίδια, δεύτερο διαζύγιο και τρίτος γάμος. Λαμπερή ζωή ανάμεσα σε Ευρώπη και Αμερική, εξωτικά ταξίδια, λαμπερότερες παρέες, επιχειρηματικά πλάνα, άφθονο χρήμα, αντίστοιχη εξουσία αλλά και συγκρούσεις, αγωνίες, ασθένειες, θάνατοι, εμπόδια που δεν ξεπερνιούνται ανεξάρτητα από τα υλικά πλούτη.

Αν και βρίσκεται εννιά χρόνια στα ράφια των βιβλιοπωλείων, δεν θα το είχα ανακαλύψει, αν δεν σκόνταφτα σε μια εμπεριεχομένη φράση του, την οποία ανακάλυψα στο διαδίκτυο ερευνώντας για ένα συγγενές θέμα. Αφηγείται λοιπόν η συγγραφέας ένα περιστατικό που έλαβε χώρα λίγο μετά το δεύτερο γάμο της με τον πανίσχυρο, τότε, υποστράτηγο Μ. Ρουφογάλη:

Λονδίνο. Ένα από τα σημαντικότερα, αν όχι το σημαντικότερο λιμάνι του παγκόσμιου μουσικού ωκεανού. Ο Μωρίς Σιακκής, φτάνει για πρώτη φορά εκεί το ’77 . Τριάντα και ένα χρόνια αργότερα αποτυπώνει τις ευαισθησίες, τις γνώσεις, τις απόψεις του σε μια ιδιαίτερα επιμελημένη έκδοση. Διάβασα το πόνημά του, ακολούθησα τα βήματα του και ακολούθως εκφράζομαι για αυτό που κατάλαβα, για όσα ένοιωσα εκεί που με οδήγησε.

Κάτω από τον τίτλο και το ονοματεπώνυμο της δημιουργού, στο εξώφυλλο αυτής της επιμελημένης έκδοσης διακρίνεται πάνω από μια ιχνογραφία η λέξη νουβέλα.

Η υπόθεση έχει να κάνει με τις διακοπές ενός αγοριού προεφηβικής ηλικίας μακριά από την μητέρα του, αλλά «μακριά» και από τον πατέρα του. Δεν έχει αγωνία ή δράμα αυτή η αποστασιοποίηση. Έχει ανθρωπιά, έχει Ελληνικό καλοκαίρι, έχει ενδιαφέρον.

Όπως μας πληροφορούν οι γραφές, νουβέλα ονομάζεται μια σύντομη ιστορία. Είναι ένα μυθιστόρημα περιορισμένης έκτασης που αναφέρεται σε κάποιο πλασματικό γεγονός.

Το περι πλασματικού, σπεύδει να μας το επιβεβαιώσει και η συγγραφέας που πριν απ’ όλα μας προειδοποιεί πως: «ονόματα και πρόσωπα που αναφέρονται αποτελούν προϊόν της οργιάζουσας φαντασίας μου και ουδεμία σχέση με την πραγματικότητα έχουν.»

Κατόπιν τούτων, ημείς, ως αναγνώστες είτε ακολουθούμε τούτη την παραίνεση, είτε πιστεύουμε το ακριβώς αντίθετο.

Σε ότι αφορά το συγγραφικό της τάλαντο όμως, δεν έχουμε πολλές επιλογές. Οφείλουμε να το αποδεχτούμε. Στην αποδοχή τούτη συναινούν αρκετοί συντελεστές. Στην αρχή η παρατηρητικότητα της. Στη συνέχεια η ικανότητά της να καταδύεται στα γεγονότα, στα ψυχικά δρώμενα, στην καθημερινότητα. Τέλος η μαεστρία της να ντύνει με λέξεις το συναίσθημά της

Όταν πριν από 106 χρόνια, Απρίλιος ήταν πάλι, ο George Henry Sargent προλόγισε την πρώτη έκδοση του βιβλίου στη Βοστόνη των Η.Π.Α. η αξία του Ιρλανδού συγγραφέα ήταν λίγο ανεγνωρισμένη και ο ίδιος ιδιαίτερα παρεξηγημένος.

Μολοντούτο ο Sargent σημειώνει:

«Για το σύνολο του έργου του μπορεί να ειπωθεί οτιδήποτε· το μόνο βέβαιο, όμως, είναι πως στους αφορισμούς και τα αποφθέγματα του, βρίσκουμε το απαράμιλλο άνθος της διανοίας του. Όπως ακριβώς ο Francois de La Rochefoucauld (1613 – 1680) συνένωσε στα περίφημα «Αξιώματά του», τις καλύτερες πρωτότυπες ιδέες του με τις διασκευές του πάνω στο στοχασμό των Αρχαίων· όπως Benjamin Franklin (1706 – 1790) διατύπωσε την πρακτική σοφία της εποχής του στα αποφθέγματα του «φτωχού Ρίτσαρντ»· όπως Francois Rene de Chateaubriand (1754 – 1848) θεμελίωσε τη φήμη του Joseph Joubert στους «Στοχασμούς» του, έτσι και σε αυτή τη σταχυολόγηση αποφθεγμάτων, αποκαλύπτεται με μοναδικό τρόπο, η λογοτεχνική διάνοια του Όσκαρ Ουάιλντ.»

Με όλο το σεβασμό απέναντι σε έναν Πανεπιστημιακό δάσκαλο, να καταθέσω την προσωπική μου άποψη για την χθεσινή παρουσίαση του βιβλίου του στο βιβλιοπωλείο «Ιανός».

Πλούσιο πάνελ, με «βαριά» ονόματα. Αντώνης Αντωνιάδης, Παύλος Τσίμας, Αριστείδης Καμάρας, Θοδωρής Μανίκας και βέβαια ο συγγραφέας, Αλέξανδρος Κιτροέφφ. Η αναφορά έγινε με τη σειρά εμφάνισης.

Ο Αριστείδης Καμάρας έκανε λόγο για την ψηλάφηση της κοινωνικής διαστρωμάτωσης που με επιτυχία πραγματοποιεί ο συγγραφέας στο βιβλίο του αναφορικά με τις δυνάμεις που ανέδειξαν τον σύλλογο. Αντίστοιχα ευρύτατη ήταν και η κοινωνική διαστρωμάτωση του κοινού που παραβρέθηκε στην παρουσίαση.

Νικολακόπουλος , αλλά και Δομάζος με Μιχάλη Κίτσιο. Εκδότες αλλά και οργανωμένοι οπαδοί. Νέοι αλλά και ηλικιωμένοι. Γνωστοί με την έννοια του αναγνωρίσιμου αλλά και άγνωστοι.

Οι λόγοι για τους οποίους το κοινό μπορεί να αντιπαθεί ή να συμπαθεί ένα δημόσιο πρόσωπο ποικίλουν. Αν εστιάσουμε στους δημοσιογράφους, οι λόγοι αντιπάθειας ατυχώς συνορεύουν με εκείνους της συμπάθειας. Εξαρτάται και από το είδος της δημοσιογραφίας. Οι TV περσόνες π.χ., συγκινούν εύκολα το ευρύ κοινό για λόγο προφανή. Το χαμηλό επίπεδο. Ένας αναλφάβητος μπορεί να είναι τηλεθεατής, άρα και θαυμαστής του τύπου: «Ωραία τα λέει ο κ. Νίκος». Να μην λησμονούμε βέβαια και το λεπτό σημείο, που οι τηλεοπτικοί δημοσιογράφοι είναι συχνά, περισσότερο showmen – snowwomen και λιγότερο γραφιάδες.

Αντίθετα ο «εφημεριδάς», ο δημοσιογράφος των εντύπων εν γένει, απευθύνεται εκ των πραγμάτων σε ένα κοινό, που ξέρει τουλάχιστον ανάγνωση. Μπορεί (το κοινό) να μην έχει κρίση, πιθανόν δεν έχει γνώση αλλά την «αλφαβήτα» την κατέχει.

Τέλος υπάρχει και η κατηγορία των all-rounders, εκείνοι δηλαδή οι δημοσιογράφοι που τα κάνουν όλα. Εφημερίδα, ραδιόφωνο, τηλεόραση.

Ένας από αυτούς είναι και ο Σταύρος Θεοδωράκης. Δύο χρόνια πριν τα 50του πια, ήδη ένα τέταρτο του αιώνα στο επάγγελμα, έχει κάνει ένα μεγάλο κύκλο – ταξίδι, στα media, σε όλα τα μέσα, συν εσχάτως το protagon.gr, συν το πρόσφατο βιβλίο του: «Οι άνθρωποί μου».

Όταν ένας ακαδημαϊκός ασχοληθεί με την ιστορία ενός αθλητικού σωματείου συμβαίνουν δύο πράγματα. Το έργο του αντανακλά την πληρότητα και την ποιότητα της επιστημονικής του κατάρτισης, ενώ γρήγορα γίνονται εμφανή τα κίνητρά του.

Έτσι έγινε και στην περίπτωση του Alexander Kitroeff, καθηγητή ιστορίας στο Haverford College, στην Φιλαδέλφεια των Η.Π.Α.

Ίσως να μην το μαρτυρά το ονοματεπώνυμό του αλλά ο Αλέξανδρος, είναι Έλληνας, γεννήθηκε, μεγάλωσε και τελείωσε εγκύκλιες σπουδές στην Ελλάδα. Εγγονός,  εμβληματικής φιγούρας του Παναθηναϊκού του Γεώργιου Γιαννουλάτου, ποτίστηκε με την ιδέα του συλλόγου και σε μεστή ηλικία κατέγραψε την ιστορία του.

Ο Γάλλος δημοσιογράφος Robert Puyal επιμελήθηκε την έκδοση του βιβλίου «Behind the Wheel. The Great Automobile Aficionados».

Πρόκειται περί ενός καλαίσθητου λευκώματος 240 σελίδων χωρισμένου σε πέντε χρονικές ενότητες. Μέσα σε αυτές αναφέρεται στο βίο και στις σχέσεις 54 προσώπων με την αυτοκινητική ιδέα.

- «Μα καλά! Δεν ξέρεις τον Patrick Lee Fermor;»

Με κεραυνόπληξε η μήτηρ την ώρα που με περιέργεια ξεφύλλιζα το έργο του «Ρούμελη» (Roumeli – Travels in northern Greece, Κέδρος) και με αφέλεια ερώτησα:

-      - «Ποιος είναι αυτός ρε Μάνα»;

Πλήρης ήταν η άγνοιά μου για τον συγγραφέα, περιηγητή, ερευνητή  και έτσι κάπως άκομψα, έφθασε η ώρα να τον γνωρίσω.