Antonio Negri – (Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου 2023) |
Το βραδάκι του Σαββάτου κατέφθασε η είδηση του θανάτου του Antonio Negri. Ο εκλιπών ξεπέρασε αρκετά το μέσο προσδόκιμο όρο ζωής. Το υπερκέρασε τόσο, όσο να ισοσταθμίσει το χρόνο που δαπάνησε σε σωφρονιστικά ιδρύματα της πατρίδας του. Ήταν ένα είδος δικαιοσύνης σε ένα καθεστώς αδικίας. Ασφαλώς. κάποιοι θα το διατυπώσουν όλως αντιστρόφως. Σε κάθε περίπτωση, ο Παδοβανός ακαδημαϊκός βρέθηκε εξ απαλών ονύχων σε ένα ανελέητο περιβάλλον, που μοιραία τον ώθησε τόσο ιδεολογικά όσο και πρακτικά στο, οπωσδήποτε, μοναδικό μονοπάτι του βίου του. Και αν τα παιδικά του χρόνια ήταν βυθισμένα στη φτώχια και στη βία της φασιστικής Ιταλίας, στη μεσηλικία του και την πνευματική του κορύφωση βρέθηκε στα μολυβένια χρόνια, στην εποχή της στρατηγικής έντασης. Τότε που η χώρα του έγινε ένα απέραντο πολιτικό πειραματικό εργαστήριο, με κάθε άλλο παρά με ειρηνικούς όρους. Τον Σεπτέμβριο του 2002 κυκλοφόρησε στα γαλλικά από τον εκδοτικό οίκο Calmann Levy βιβλίο με τίτλο: «Du retour. Abécédaire biopolitique». Ήταν μια κουβέντα του Negri με την Anne Dufourmantelle, όπου πάνω σε κάθε γράμμα του λατινικού αλφάβητου, έφερναν μια λέξη και ξεκινούσαν μια κουβέντα γύρω από αυτήν, με πολλές προεκτάσεις.Ένα μόλις μήνα αργότερα ο εκδοτικός οίκος Μεταίχμιο το έφερε στο ελληνικό κοινό με τίτλο: «ΤΟΝΙ ΝΕΓΚΡΟ Η ζωή μου από Άλφα ως το Ωμέγα». Στις 219 σελίδες του παρελαύνουν τα 26 λατινικά γράμματα με τις εξής λέξεις που καθοδηγούν την συζήτηση:A όπως Arme, (Όπλο), Β όπως Brigades Rouges (Ερυθρές Ταξιαρχίες), C όπως Champ (Χωράφι, Πεδίο), D όπως Dechirure (Ρωγμή), E όπως Empire (Αυτοκρατορία), F όπως Fascisme (Φασισμός), G όπως Globalisation (Παγκοσμιοποίηση), H όπως Heideger (Χαιντέγκερ), I όπως Inconscient (Ασυνείδητο), J όπως Jamais plus (Ποτέ πια), L όπως Lombard (Λομβαρδός), M όπως Multitude (Πλήθος), N όπως Nommer (Κατονομάζω), O όπως Opression (Καταπίεση), P όπως Panique (Πανικός). Q όπως Que dire? (Τι να πούμε;), R όπως Register (Αντιστέκομαι), S όπως Sensualite (Αισθησιασμός), T όπως Tentation (Πειρασμός), U όπως Unite (Ενότητα), V όπως Venice (Βενετία), W όπως Wittgenstein (Βιτγκενστάιν), X όπως L’ inconnue de l’ equation (Ο άγνωστος της εξίσωσης), Y όπως Yeux (Μάτια), Z όπως Zenon d' Elee (Ζήνων ο Ελεάτης),Με τις 26 αυτές λέξεις ως αφετηρία, ο Negri απλώνει τις σκέψεις του και φωτίζει, σε αυτούς που επιθυμούν να παρακολουθήσουν, κάποιες σκοτεινές ή άγνωστες γωνιές. Προφανώς δεν είναι απαραίτητο να συμφωνείς ή να συμπαθείς τις απόψεις του, κάποιες από τις οποίες ούτως ή άλλως είναι δύσκολο και να αντιληφθείς στην ολότητά τους, ειδικά όταν καταδύεται στο αντικείμενο της διδασκαλίας του, αλλά θα είναι ωφέλιμο να τις ακούσεις.Αναφερόμενος π.χ. στα χρόνια της σύγκρουσης του με το κράτος και τις διαφορές του σημειώνει με τις Ε.Τ.:«Ο καπιταλισμός, όχι δεν είναι ειρηνικός! Δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς βία. ...Το πρόβλημα της εποχής δεν ήταν η αναζήτηση της ειρηνικής οδού. Ήταν να διαλέξεις ανάμεσα στην αντίσταση σε αυτή βία, πράγμα που έκανα εγώ, και στη χρήση της βίας –ένοπλης- πράγμα που έκαναν οι Ερυθρές Ταξιαρχίες.»Καλύπτει και τα γεγονότα της Γένοβας του Ιουλίου του 2001, της συνόδου των G8 που έχει περιγραφεί ως η επιτάχυνση των διαδικασιών της οικονομικής παγκοσμιοποίησης.«Υπάρχει λοιπόν μια προοικονομία και από τις δυο πλευρές, και από την πλευρά των G8 και από την πλευρά των non global. Βρεθήκαμε στα πρόθυρα του πολέμου και ο πόλεμος, πράγματι, έγινε. Από τότε η κατάσταση πολέμου είναι μόνιμη, οι ειρηνικές διαδηλώσεις θεωρούνται πράξεις προδοσίας και οι διαμαρτυρίες, πράξεις ανατρεπτικές. Όλα είναι τρομοκρατία εν δυνάμει. Αυτό δεν μας λέει η Γένοβα;»Ενώ σε ότι αφορά την εφαρμογή της δικαιοσύνης που γνώρισε αναφέρει:«Υιοθετήθηκαν ορισμένοι νόμοι σημαντικοί που εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται εναντίον της μαφίας και που ανέτρεψαν το ιταλικό νομικό σύστημα. Το αποτέλεσμα είναι, ότι άνθρωποι που δολοφόνησαν δεκάδες άτομα είναι ελεύθεροι και άλλοι που δεν σκότωσαν κανέναν βρίσκονται ακόμα στη φυλακή. Είναι ένα σύστημα διεστραμμένο και τα αποτελέσματά του είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς»Ανάμεσα από τις σκέψεις του, προβάλλουν αφηγήσεις για τα πεπραγμένα, τα νεανικά του χρόνια, την πολιτικοποίησή του ως απότοκο ακραία δυσάρεστων εμπειριών, την περιγραφή των σκληρών συνθηκών της νιότης του, τις κοινωνικές του δράσεις, τη σύλληψη, την καταδίκη, τα χρόνια του εγκλεισμού για τα οποία έγραψε πως: «η φυλακή με τον καθημερινό της ρυθμό, διαλύει τον χρόνο: Αυτή είναι η κύρια μορφή τιμωρίας σε μια καπιταλιστική κοινωνία».Οι συνομήλικοί του φιλόσοφοι είδαν ελάχιστα σφάλματα στις δραστηριότητές του. Ο Michel Foucault διερωτήθηκε : «Μήπως είναι στη φυλακή απλώς επειδή είναι διανοούμενος;», ενώ οι Γάλλοι φιλόσοφοι Félix Guattari και Gilles Deleuze υπέγραψαν επίσης τον Νοέμβριο του 1977 κείμενο διαμαρτυρίας κατά της φυλάκισης του και της ιταλικής αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας.Ταυτόχρονα προσφέρονται πλήθος επιπρόσθετων πληροφοριών, επεξηγήσεων και ερμηνειών όρων προκειμένου ο αναγνώστης να μάθει ή να θυμηθεί γεγονότα ώστε να αντιληφθεί στο σύνολο της τη σκέψη και τις μέχρι τότε εμπειρίες του Toni Negri.
|