Η τελευταία δύση της πρώτης δεκαετίας του 21^ου αιώνα, πέρασε ήσυχα στο παρελθόν, αφήνοντας την Αττική με μια διαύγεια, με μια γλύκα Αλκυονίδας μέρας, χαρίζοντας πλούσια χρώματα.

Αναμένοντας την αυγή της πρώτης μέρας της επόμενης δεκαετίας, κάθε ευχή είναι καλοδεχούμενη, κάθε αισιοδοξία απαραίτητη και κάθε καλοσύνη αναγκαία.

Η απερχόμενη δεκαετία μας χρέωσε με πολλά σημαντικά αλλά και τραγικά γεγονότα που δείχνουν την αδυναμία του σύγχρονου ανθρώπου να διαχειρισθεί τα προβλήματα και το μέλλον του, να μετριάσει τις ανισότητες, να περιορίσει τη βία, να θρέψει τον πλανήτη, να δώσει ευκαιρίες, να βαδίσει ειρηνικά.

Εξήντα πέντε χρόνια μετά από το Δεκέμβριο του ’44, σημαίνουν κάτι παραπάνω από δυο γενιές, χρονικό διάστημα σχετικά ικανό για να σβήσουν τα πάθη, ειδικά με ότι μεσολάβησε στην Ελληνική κοινωνία.

Ταυτόχρονα όμως και κάπως μικρό για ακριβείς, ψύχραιμες αποτιμήσεις, αν αναλογιστεί κανείς πως μέχρι το θέρος του ’74, το παρελθόν, όταν δεν αποτελούσε αντικείμενο παραποίησης και εκμετάλλευσης, ήταν απαγορευμένο.

Οι εκπρόσωποι των γενεών που πρωταγωνίστησαν στα γεγονότα ολοένα και λιγοστεύουν, αφού ακόμα και τα 20χρονα παιδιά που πήραν μέρος στις μάχες έχουν ξεπεράσει προ ετών τα 80 τους χρόνια και οδεύουν στα βαθιά γηρατειά.

Στους νεότερους που βρίσκονται στη ζωή, και δεν είχαν την ατυχία να βιώσουν τα γεγονότα, πλην όμως έχουν την ανησυχία να κοιτούν στο παρελθόν, τους δίδεται πλέον η ευκαιρία να το κάνουν ψύχραιμα.

Η εμφύλια σύρραξη προφανώς δεν άρχισε εκείνη την Κυριακή 3 Δεκεμβρίου και ασφαλώς τα πρώτα της θύματα δεν ήταν οι 23 άοπλοι διαδηλωτές.

Μόλις 24 χρόνια από το τέλος του εμφυλίου πολέμου και 29 από τη μάχη της Αθήνας, η εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973 θύμισε ότι οι πληγές της Ελληνικής κοινωνίας δεν είχαν επουλωθεί, τα βαθιά σημάδια της δεν είχαν φύγει.

Η εικόνα με τα πανό όπου αναγραφόταν το σύνθημα:

«Ε.Α.Μ. - Ε.Λ.Α.Σ. - ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΊΟ» δεν αποτελεί μόνον μια ακόμα ένδειξη της ιστορικής αλληλουχίας, αλλά εκφράζει τις ρίζες των επιδιώξεων για τους μεν αλλά και το βαθμό της απειλής για τους δε.

Στον απόηχο του εκλογικού αποτελέσματος, οι κρίσεις είναι πολλές, οι περισσότερες από αυτές αυθαίρετες, αρκετές κακοπροαίρετες και συχνά απαισιόδοξες. Είναι το παρελθόν που εγγυάται για το μέλλον, είναι τα περασμένα που στοιχειώνουν τα μελλούμενα.

Έχουν ήδη κυλήσει 28 χρόνια από την πρώτη εκλογική νίκη του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος. Σχεδόν ένας στους δύο Έλληνες τότε είχαν δείξει την προτίμηση τους στον Ανδρέα Παπανδρέου που με τέχνη μεγάλου πολιτικού κατήγαγε σπουδαία εκλογική νίκη. Στις πρώτες του δηλώσεις είχε αναφέρει:

«Ξέρω ότι πέρα από κομματικές τοποθετήσεις υπάρχουν μερικά πράγματα πολύ σημαντικά τα οποία ο λαός θέλει να τα κατακτήσει. Όπως είναι το πλάτεμα και το βάθεμα της δημοκρατίας μας, όπως είναι μια περήφανη εξωτερική πολιτική, όπως είναι όχι μόνον ο εκσυγχρονισμός αλλά και μια δικαιότερη κατανομή του εθνικού μας εισοδήματος, μια νέα παιδεία, ένα σύστημα υγείας που πράγματι να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της χώρας μας. Πιστεύω ότι θα την βγάλουμε πέρα την αλλαγή. Είμαι αλήθεια αισιόδοξος ότι το όραμά μας θα γίνει πραγματικότητα.»

Αν ο 76χρονος σήμερα, Roman Polanski είχε το 1977, όντως βιάσει (η επίσημη κατηγορία ήταν παράνομο σεξ με ανήλικη) την 13χρονη Samantha Geimer, οι πρωτοβουλίες υποστήριξης του σκηνοθέτη φαντάζουν ακατανόητες αν όχι ανήθικες.

Αν ο Πολωνός καλλιτέχνης είναι αθώος των κατηγοριών, πολύ σωστά του συμπαραστέκονται οι φίλοι του και εγείρουν φωνές διαμαρτυρίας.

Για να θυμηθούμε τα γεγονότα, ο σκηνοθέτης είχε τότε, παραδεχτεί την σεξουαλική πράξη με την ανήλικη, είχε προφυλακιστεί για 42 μέρες, προκειμένου να υποβληθεί και σε ψυχολογικά τεστ.

Σε έξι μέρες, οι πολίτες αυτής η χώρας θα κληθούν να επιλέξουν το σχήμα που θα τους κυβερνήσει. Όσοι έχουν βιώσει τη βία των απολυταρχικών καθεστώτων, θεωρούν ότι οι εκλογικές αναμετρήσεις είναι μια μεγαλειώδης κατάκτηση. Το αυτό μπορούν να ισχυριστούν και οι γυναίκες της Ελβετίας που απόκτησαν το δικαίωμα του εκλέγειν μόλις το 1971.

Δεν είναι στα ρούχα, στα μαλλιά, δεν μόνο είναι στο δέρμα που μένει αποτυπωμένη η μυρουδιά του καμένου, η οσμή της καταστροφής. Είναι κυρίως στη συνείδηση. Τουλάχιστον όπου υπάρχει συνείδηση.

Με τα μέτωπα τις φωτιάς να μαίνονται ανεξέλεγκτα στη βορειοανατολική Αττική τα περιθώρια αισιοδοξίας δείχνουν να έχουν εξαντληθεί.

Τα κέντρα εξουσίας που κυβερνούν (;) τούτη τη χώρα μπορούν να είναι σχεδόν βέβαια πως το κληροδότημά τους θα είναι ένα χρεωμένο, καμένο, υποκατάστατο αυτόνομης πολιτείας.

Με πρόσφατες τις Ευρωεκλογές, το φαινόμενο της πρωτοφανούς (για τα Ελληνικά δεδομένα) αποχής αλλά και το αποτέλεσμα, ήρθαν μερικές σκέψεις  για το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι.

Ένα δικαίωμα, για το οποίο έχουν χυθεί ποταμοί αίματος, έχουν αγωνισθεί εκατομμύρια άνθρωποι σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, έχουν απασχοληθεί τόσο πολύ τα μέσα ενημέρωσης όλου του κόσμου.

Λογικό, αφού το τρόπαιο των νικητών των εκλογών είναι η ίδια η  εξουσία.

Για ένα τόσο σημαντικό θέμα επόμενο είναι, να έχουν γραφτεί και λεχθεί πολλές απόψεις. Θα παρακολουθήσουμε μερικές από αυτές. Μέσα από την παρατηρητικότητα, το χιούμορ, την κυνικότητα, την οξυδέρκεια των ανθρώπων που τις εξέφρασαν θα έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα, για το τι ήταν, τι είναι και ίσως το πως θα εξελιχθεί αυτός ο θεσμός. 

Εκεί θα το χρεώσω, προσωρινά τουλάχιστον. Στην εποχή του χρόνου που διανύουμε και όχι μόνο στις εποχές που βιώνουμε. Στην άνοιξη, των συγκινήσεων, των ορμέμφυτων, των ξαφνικών καταιγίδων αλλά και της απέραντης γλύκας.

Αναφέρομαι στη θυελλώδη εναλλαγή των συναισθημάτων, και στο σφυροκόπημα των αδιεξόδων που (με) κατακλύζουν.

Είναι και το παρελθόν που με τόση αυθάδεια έρχεται να μου θυμίσει την ίδια εποχή από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 και εντεύθεν. Η νεότητα, σε συνδυασμό με τις προσμονές, τις επιθυμίες, τα ιδανικά.

Τριάντατόσα χρόνια κύλησαν και μεσολάβησαν πολλά.

Μεταπολίτευση με όνειρα, ευρωπαϊκή ένταξη με εκθαμβωτικούς στόχους, αλλαγή με οράματα, ανοικοδόμηση, πρόοδος, η διοργάνωση των Ολυμπιακών αγώνων, η νομισματική ένωση, οι στόχοι της Ο.Ν.Ε. Με τελετές και με παράτες. Με υποσχέσεις. Χωρίς ιδανικά. Με δανεικά. Ήταν οι χάντρες που μοιράστηκαν στους άμοιρους ιθαγενείς. Οι υπόλοιποι όροι της συναλλαγής, ουδέποτε έγιναν φανεροί και έλιωσαν στη μυλόπετρα της καθημερινότητας.