Περί εκλογών (11.06.2009) Print

Με πρόσφατες τις Ευρωεκλογές, το φαινόμενο της πρωτοφανούς (για τα Ελληνικά δεδομένα) αποχής αλλά και το αποτέλεσμα, ήρθαν μερικές σκέψεις  για το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι.

Ένα δικαίωμα, για το οποίο έχουν χυθεί ποταμοί αίματος, έχουν αγωνισθεί εκατομμύρια άνθρωποι σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, έχουν απασχοληθεί τόσο πολύ τα μέσα ενημέρωσης όλου του κόσμου.

Λογικό, αφού το τρόπαιο των νικητών των εκλογών είναι η ίδια η  εξουσία.

Για ένα τόσο σημαντικό θέμα επόμενο είναι, να έχουν γραφτεί και λεχθεί πολλές απόψεις. Θα παρακολουθήσουμε μερικές από αυτές. Μέσα από την παρατηρητικότητα, το χιούμορ, την κυνικότητα, την οξυδέρκεια των ανθρώπων που τις εξέφρασαν θα έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα, για το τι ήταν, τι είναι και ίσως το πως θα εξελιχθεί αυτός ο θεσμός. 

 

Ο  Otto Eduard Leopold von Bismarck ο επιλεγόμενος και σιδερένιος καγκελάριος δεν πρόλαβε καν να δει τον 20ο αιώνα καθώς δύο χρόνια πριν, το 1898 εγκατέλειψε τον μάταιο τούτο κόσμο. Δοκιμασμένος πολιτικός και εκ φύσεως αριστοκράτης δεν είχε ενδοιασμούς να εκφράσει τις απόψεις του περί εκλογών:

«Οι άνθρωποι δεν ψεύδονται ποτέ τόσο πολύ, όσο μετά το κυνήγι, κατά τη διάρκεια των πολέμων και πριν τις εκλογές.»

Μια και στο προσκήνιο ήρθε και ο πόλεμος, δεν είναι γνωστός ο πατέρας της επόμενης ρήσης αλλά είναι εξαιρετικά εύστοχη.

«Οι εκλογές, μαρτυρούν πόσοι από τους υποστηρικτές σου είναι ζωντανοί και ο πόλεμος πόσοι από αυτούς είναι πρόθυμοι να πεθάνουν.»

Ο ποιητής και νομπελίστας Thomas Stearns Eliot, έχει το δικό του τρόπο προσέγγισης. Σκωπτικό, άκρως ενδιαφέροντα και Αγγλοσαξωνικό.

«Οι εκλογές έρχονται. Παγκόσμια ειρήνη ανακηρύχτηκε και οι αλεπούδες έχουν μια αγνή ανησυχία στο να επιμηκύνουν τις ζωές των πουλερικών.»

Από μια άλλη, ολότελα διαφορετική  πλευρά η σύζυγος του δικτάτορα των Φιλλιπίνων Marcos, Ιmelda αναφώνησε:

«Είτε χάσουμε είτε κερδίσουμε θα πάμε για ψώνια μετά τις εκλογές.» Βέβαια η κυρία Marcos θα μείνει στην ιστορία πρωτίστως για το πλήθος των υποδημάτων που διέθετε. Σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσει την εικόνας της δήλωσε:

«είναι ψέμα ότι έχω 3.000 ζευγάρια παπούτσια. Έχω μόνο 1.060.»

Μιλώντας για υποδήματα να μην λησμονήσουμε ασφαλώς, εκείνους που είχαν καταγράψει τη διαδικασία των εκλογών εις τα παλαιότερα των υποδημάτων τους.

Η ιστορία είναι γεμάτη από εκείνους που επιβουλεύτηκαν την εξουσία, είτε διότι επιθυμούσαν να σώσουν την πατρίδα, τον κόσμο, είτε διότι ήσαν ψυχικά ανισόρροποι. Ατυχώς πολλοί από αυτούς τα κατάφεραν.

 


Η αποχή ως τρόπος διαμαρτυρίας, ως περιφρόνηση για το αποτυχημένο της αστικής, της δυτικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας είναι μια απόλυτα κατανοητή θέση. Προφανώς βολεύονται αρκετοί και για πολλούς λόγους. Άλλοι τόσοι όμως, έχουν ισχυρά επιχειρήματα ενάντια της αποχής. Όπως ο Αμερικανός κολουμνίστας και συγγραφέας Bill Vaughan είπε ότι:

«Ο Αμερικάνος πολίτης θα διασχίσει τον Ατλαντικό ώστε να πολεμήσει  για την Δημοκρατία, αλλά δεν θα διασχίσει το δρόμο για να ψηφίσει στις εθνικές εκλογές»

Λογική η ανησυχία του αφού ο πρόεδρος της πατρίδας του τελικά εκλέγεται με λιγότερο από το 25% του εκλογικού σώματος.

Στο ίδιο μήκος κλίματος ο εκδότης George Jean Nathan θεώρησε πολύ επιτυχημένα ότι: «Οι κακοί δημόσιοι λειτουργοί  εκλέγονται από καλούς πολίτες που Δεν ψηφίζουν.» Και ποίος θα μπορούσε να βρει ένα αντεπιχείρημα σε αυτή τη θέση;

Σίγουρα όχι ο Αδόλφος Χίτλερ ο οποίος φέρεται ειπών πως: «Η Δημοκρατία δεν έχει μέλλον αφού η ψήφος ενός σοφού ακυρώνεται από τη ψήφο ενός ηλίθιου.»

Ιδεολογικά απόμακρος αλλά πρακτικά συνοδοιπόρος του Αδόλφου, ο Ιωσήφ Στάλιν λέγεται πως εξέφρασε την άποψη πως: «Αυτοί που ψηφίζουν δεν αποφασίζουν κάτι, Αυτοί που μετρούν τις ψήφους αποφασίζουν τα πάντα.»

Αυτό όμως που δεν μπορεί να ακυρωθεί είναι η αγωνία εκείνων που επί σειρά δεκαετιών έχουν στερηθεί τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα όπως ο πρώτος πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής και νομπελίστας Νέλσον Μαντέλα που έχοντας ο ίδιος βιώσει τη βία και το απάνθρωπο πρόσωπο του απολυταρχικού, ρατσιστικού, αποικιοκρατικού καθεστώτος έχει δηλώσει ότι:.

«Αν οι Η.Π.Α. ή η Μεγάλη Βρετανία έχουν εκλογές δεν ζητούν την παρουσία παρατηρητών από την Αφρική ή την Ασία. Αλλά όταν κάνουμε εμείς εκλογές θέλουν παρατηρητές.»

Στη δύση όμως όπου τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά ο ίδιος θεσμός διέπεται από άλλες ιδεολογίες οπότε είναι μοιραίο να εκφράζονται και άλλες απόψεις.

«Οι εκλογές κερδίζονται από πολιτικούς κυρίως διότι οι περισσότεροι πολίτες δεν ψηφίζουν υπέρ κάποιων υποψηφίων, αλλά κατά κάποιων άλλων» όπως θεωρούσε ο δημοσιογράφος Franklin Pierce Adams

 

 


Στο ίδιο κλίμα μάλλον κινήθηκε και ο οικονομολόγος, επιχειρηματίας, προεδρικός σύμβουλος Bernard Baruch που μας συμβουλεύει: «Να ψηφίζεται εκείνους που σας υπόσχονται τα λιγότερα. Έτσι θα έχετε μικρότερη απογοήτευση.»

Από άλλο μετερίζι, αυτό του κωμικού, του κοινωνικού σχολιαστή του ηθοποιού ο Will Rogers μας επισημαίνει ότι: «αν πραγματοποιούνταν μόνον το 10 τοις εκατό αυτών που μας υπόσχονται προ των εκλογών, τότε δεν θα υπήρχε καμία παρακίνηση για να πάμε στον παράδεισο»

Ταυτόσημο όμως απαξιωτικό κλίμα, με το ανάλογο χιούμορ διατηρεί και ο τηλεοπτικός αστέρας, κωμικός James Douglas Muir "Jay" Leno που μας προειδοποιεί πως:

«αν ο θεός ήθελε να ψηφίζουμε θα μας είχε δώσει και υποψήφιους.»

Τέτοια ώρα, κάποιοι από εσάς θα γυρίζεται από τις παραλίες, άλλοι θα είστε μπροστά στην τηλεόραση ακούγοντας τα ext poles. Η σχετικά πρόσφατη αυτή ανακάλυψη έδωσε στο κωμικό Rober Orben την ευκαιρία να σχολιάσει: « Είχατε ποτέ την αίσθηση ότι ο μόνος λόγος του να έχουμε εκλογές είναι να ανακαλύψουμε αν τα exit poles ήταν σωστά;»

Το πολιτικό γίγνεσθαι στην Αμερική όμως, είναι διαφορετικό και ίσως κάπως ακατανόητο για μας. Συχνά και οι ίδιοι Αμερικανοί αναρωτιούνται για τις ατέλειες του εκλογικού τους συστήματος. Μια χαριτωμένη ερώτηση για την πατρότητα της οποίας δεν έχουμε σαφείς ενδείξεις είναι και η ακόλουθη: «Πως είναι δυνατόν για την προεδρία της Αμερικής να επιλέγουμε ανάμεσα σε δύο πρόσωπα, ενώ για τον τίτλο της  Miss America οι υποψήφιες είναι 50

Για να ολοκληρώσουμε τις Αμερικάνικες απόψεις περί εκλογών να θυμίσουμε ότι αν υπάρχει μια σταθερή είναι ότι: « ο George Washington είναι ο μοναδικός πρόεδρος που δεν μπορεί να κατηγορήσει τις προηγούμενες κυβερνήσεις για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει.» Να θυμίσουμε σε αυτό το σημείο ότι ο Washington ήταν ο πρώτος πρόεδρος των Η.Π.Α. Ανέλαβε στις 30 Απριλίου του 1879.

Με την τεράστια πολιτική του εμπειρία ο Winston Churchill, ο και πατέρας της νίκης αποκαλούμενος σχολιάζει. «Κανένα τμήμα της μόρφωσης ενός πολιτικού δεν είναι πιο απαραίτητο από το να μάχεται στις εκλογές.»

Είναι προφανές ότι και σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση κάποιοι έχουν επικρατήσει, κάποιοι θεωρούνται ηττημένοι. 

Σε κάθε περίπτωση όμως, όση περιφρόνηση νοιώθουμε για το σύστημα, όση οργή αισθανόμαστε για όσα συμβαίνουν γύρω μας, όση αγανάκτηση νοιώθουμε για όσα κατακλύζουν το δημόσιο βίο υπάρχει και η άποψη ότι τουλάχιστον ζει ακόμα το δικαίωμα έκφρασης και η δυνατότητα αντίδρασης.

Είναι σαν να παραπονιόμαστε ότι δεν έχουμε γάντια, δίπλα σε κάποιον που δεν έχει χέρια.

Χωρίς να ξέρουμε από πού, και πως  οφείλουμε να αντλήσουμε τις δυνάμεις για να αντιμετωπίσουμε το μέλλον με περισσότερη αισιοδοξία, εντιμότητα και δημιουργικότητα. Αν δεν το οφείλουμε στις επόμενες γενιές το χρωστάμε στους εαυτούς μας.