Σε διαδικασία Μπεμβεδοποίησης; - Σάββατο 26 Απριλίου 2014 Print

Το έχουμε ξαναγράψει και γίνεται δεκτό αξιωματικά. Το παρόν του καθένα μας ορίζεται από το παρελθόν του. Αυτό ισχύει για όλα. Κι επειδή ακούγεται ολίγον αταίριαστο ας ξεκινήσουμε την αφήγηση.


Περασμένα μεσάνυχτα οδηγούσα το νέο Cooper στο κλεινόν άστυ. Στο οπτικό μου πεδίο ένα head up display (πώς άραγε να το αποδώσω στα ελληνικά σε έναν σημερινό 70άρη που νέος οδηγούσε Mini;),  με ενδείξεις για το όριο ταχύτητας στη Σταδίου, όπου βρισκόμουν και δίπλα την ταχύτητα με την οποία κινείται το αυτοκίνητο. Στο κέντρο η μεγάλη στρογγυλή οθόνη της οποίας η περίμετρος ολοένα άλλαζε χρώματα, από πράσινα, σε γαλάζια, σε πορτοκαλιά, σε λευκά και τανάπαλιν. Κι άλλα φώτα στο εσωτερικό, διακριτικά και ζεστά, πληθώρα πληροφοριών, εξαιρετικός ήχος από το στερεοφωνικό, αρκετοί διακόπτες και μια ήρεμη διάθεση.

Χαμηλά από μπροστά έφευγε ένας ασυνήθιστος, με το σήμερα, ήχος γενόμενος αντιληπτός κυρίως στις υψηλές στροφές, όταν η τρικύλινδρη καρδιά του δεν μπορούσε να κρυφτεί. Οταν τοποθετούσαν τρικύλινδρα μοτέρ μικρού κυβισμού σε οικονομικά ταπεινά οχήματα (Cuore π.χ.) υπήρχε έτσι μια ειρωνική διάθεση και η περιγραφή ως «ραπτομηχανή». Οταν αργότερα οι συνθήκες άρχισαν να σφίγγουν, ήρθε ο ecoboost, ήρθε και η ύφεση από δίπλα και αρχίσαμε να κάνουμε εμβριθείς αναλύσεις για το turbo, τον άμεσο ψεκασμό καυσίμου και το διπλό μεταβλητό χρονισμό εκκεντροφόρου, που  προσφέρει πιο αποτελεσματική λειτουργία. Δεν το βρίσκαμε απλώς χρήσιμο αλλά άρχιζε να μας αρέσει κιόλας.

Επιτρέψτε μου να πιστεύω ότι η διαδικασία ήταν ανάγκης και όχι επιθυμίας. Με το λίτρο καυσίμου να αγγίζει το 1,7 €, σκάρτα έξι κατοστάρικα δραχμούλες  για όσους θυμούνται ότι υπήρχε οικονομία και εθνικό νόμισμα και πριν από τον Φεβρουάριο του '02, ο χώρος για άγρια βενζινοβόρα οχήματα στενεύει και η ανάγκη φορά το ένδυμα της φιλοτιμίας.

Μιλώντας για παρελθόν λοιπόν,
θυμήθηκα τι σήμαινε Cooper πριν από κάποια χρόνια, κρατώντας για κάποιες άλλες περιπτώσεις, μερικές πολύ προσωπικές καταγραφές. Για την ώρα θα καταθέσω τη χαρά του φίλου Ανδρέα που τότε, σαράντα χρόνια νωρίτερα, ή σπούδαζε στην Ιταλία ή υπηρετούσε (τρόπος του λέγειν) στην Αεροπορία τη θητεία του. Κάτοχος λοιπόν mini με πληθώρα μετατροπών, με πήρε να με πάει λίγο πιο κάτω και όταν έκανε την πρώτη αλλαγή ξεπήδησε μια μικρή φλόγα μέσα στην καμπίνα. Είχε αλλάξει τα SU με Weber μεγαλύτερης διαμέτρου, είχε ξηλώσει τα όργανα και οι ανάσες των 1300 κυβ. εκατοστών περνούσαν ελεύθερες, ενίοτε φλογοβόλες στο εσωτερικό που δεν θα μπορούσε να είναι πιο λιτό.

Μπορώ επίσης να θυμηθώ ότι οι πρώτες, ανάμεσα στις πολλές, μετατροπές που έκαναν οι πιο ανήσυχοι ιδιοκτήτες, ήταν προεκτάσεις στο τιμόνι, που κατέβαζαν την κολόνα του τιμονιού σε πιο κατακόρυφη θέση,  καθώς στην αρχική του γωνία όντως έφερνε λίγο σε τρόλεϊ. Ακολούθως τοποθετούσαν αποστάτες στις βάσεις του καθίσματος, ώστε  να έρθει πιο πίσω, προκειμένου να προσφέρει καλύτερη θέση οδήγησης. Καθώς όμως όλα πήγαν πιο πίσω, ο χειριστής δεν έφθανε τους διακόπτες στο κέντρο του ταμπλό όταν ήταν σφιχτά δεμένος. Να λοιπόν και οι προεκτάσεις των διακοπτών με μαλακό μαύρο πλαστικό.

Οι διαθέτοντες ρευστότητα προχωρούσαν και στην αλλαγή τιμονιού, οπότε πέταγαν το αδιάφορο εργοστασιακό βολάν και τοποθετούσαν ένα τριάκτινο Motolita, κάτι όντως εξωτικό για τα μέτρα της εποχής. Οι ελάχιστοι που έβαζαν ένα  Carbeau  στην πλευρά του τιμονιού ασφαλώς ή ακόμα περισσότερο, το άκρον άωτον, ένα τακίμι minilite  μπορούσαν να είναι πολύ περήφανοι για ένα διαφορετικό στην όψη mini.

Ηταν διαφορετικά τα πράγματα τότε που (δεν μπορώ να αποφύγω το κλισέ) οι αγώνες αυτοκινήτων ήταν επικίνδυνοι και το sex ακίνδυνο. Τότε λοιπόν που το mini ήταν μίνι, πατούσε πάνω σε 10άρες ζάντες, ζύγιζε 700 κιλά, το οδηγούσαν χίλια, σπανιότερα και χίλια τριακόσια κυβ. εκ. και το όνομα του John Cooper δεν έμπαινε έτσι αβρόχοις ποσί, δεξιά στην κατακόρυφη πόρτα του πορτμπαγκάζ. Ηταν ένα θαύμα μικρών διαστάσεων με απίστευτη εκμετάλλευση εσωτερικών χώρων.

Ταυτόχρονα ήταν ένα όχημα σημείο αναφοράς της πολύ καλής οδηγικής συμπεριφοράς αλλά και εύκολης διαβίωσης. Για τη δημιουργία του, τα έχουμε ξαναπεί, πως όπως τώρα όλοι έχουν σκύψει σε κινητήρες μικρού κυβισμού, μεγάλης ιπποδύναμης και μικρής κατανάλωσης έτσι και τότε ('56), η κρίση του Σουέζ οδήγησε στη σύλληψή και δημιουργία του. Πάντα το παρελθόν, πάντα το περιβάλλον ορίζουν το παρόν. Ενίοτε και το μέλλον.

Ακόμα πιο μακριά,

σε σχέση με το παρελθόν, κατοικεί η πετρελαιοκίνητη  έκδοση. Πάλι τρεις κύλινδροι με common rail τεχνολογίες το γράμμα D δίπλα στη λέξη Cooper και αυτόματο(!) κιβώτιο 6 σχέσεων, τουλάχιστον η έκδοση που οδηγήσαμε εμείς.


Στο εσωτερικό τα ίδια με το βενζινοκίνητο και ας αναφερθεί και ο πιεζοπεριστροφικός διακόπτης που σου επιτρέπει να χειρίζεσαι όλα τα συστήματα infotainment. Δηλαδή τα συστήματα ενημέρωσης και ψυχαγωγίας. Θα το γράψω όπως το αισθάνομαι. Τα mini είναι πλέον MINI και «μπεεμβεδοποιούνται». Δεν λέω ότι δεν είναι «καλά» αυτοκίνητα. Τουναντίον. Γράφω όμως ότι έχουν διαρρήξει, για τα καλά, τους σχεδιαστικούς και ιδεολογικούς δεσμούς με το παρελθόν, πράγμα ίσως αναμενόμενο σε τόση μεγάλη χρονική απόσταση και ενδεικτικό της τρέχουσας τάξης των πραγμάτων.

Ας το θέσουμε με νούμερα
Η νέα γενιά συγκρινόμενη με τον προπάτορα του 1959 είναι 4,7% ψηλότερη (1.414 με 1.350 χλστ.), 24,5% φαρδύτερη (1.727 με 1.410 χλστ.) και 25,3% μακρύτερη (3.821 με 3.050 χλστ).  Καταλαμβάνει δε 61% περισσότερη επιφάνεια (6,6 με 4,1 τ.μ.), ενώ ζυγίζει έως  64% (1.150 στην πετρελαιοκίνητη έκδοση με 698 κιλά) περισσότερο. Συνεπώς προέκυψε κατά πολύ μεγαλύτερη, ογκωδέστερη και βαρύτερη. Στους τροχούς οι διαστάσεις έχουν επίσης ξεφύγει. Από τις 10 ιντσών διαμέτρου και 3,5 ή 4,5 φάρδους σιδερένιες ζάντες, έχουμε φτάσει στις ελαφρού κράματος 17άρες με επτά  ίντσες φάρδος. Ενώ από  τα 145/10 Dunlop SP41, στα Pirelli Cinturato Ρ7, 205/45/17 η απόσταση είναι χαώδης. Οι αναλογίες βάρους ισχύος πάντως κυμαίνονται, καθώς το παλιό είχε 9 ενώ το σύγχρονο 8 κιλά/ίππο ως βενζινοκίνητο, και 9,9 ως πετρελαιοκίνητο.


Κατ’ ουσίαν μιλάμε για δύο διαφορετικά αυτοκίνητα. Τα ηλεκτροϋδραυλικά τιμόνια, τα συστήματα ελέγχου πρόσφυσης, τα ΑBS, οι εναλλάκτες, τα τούρμπο, οι κλιματισμοί, τα ηλεκτρικά παράθυρα, κλειδαριές, καθρέπτες και βέβαια όλα τα on-board συστήματα όπως GPS κ.λπ., δεν υπήρχαν ούτε στις άκρες των μολυβιών των σχεδιαστών τότε. Πριν όμως κάνουμε την... κηδεία της απλότητας, της αμεσότητας οφείλουμε να αφουγκραστούμε τις ανάγκες της αγοράς. Τώρα, το πόσο αυτό είναι κατευθυνόμενο και από πού, αποτελεί ένα θεμελιώδες ερώτημα.

Στο σήμερα όμως

Η εμπορική επιτυχία του νέου ΜΙΝΙ δεν χωρά αμφισβήτηση. Είναι ένα καλό, αξιόπιστο αυτοκίνητο που προέρχεται από έναν ισχυρό μύθο του παρελθόντος αλλά ταυτόχρονα οικοδόμησε και το δικό του σε άλλες βάσεις. Αυτή η τρίτη γενιά έρχεται ακόμα πιο δυναμικά, διεκδικώντας ακόμα περισσότερο χώρο στην παγκόσμια αγορά. Μιλώντας για χώρο, είναι σχεδόν 10 εκατοστά μακρύτερο, 4,4 φαρδύτερο, και με μεταξόνιο κατά τρία εκατοστά μεγαλύτερο. Με επανασχεδιασμένα εμπρόσθια φωτιστικά σώματα, με μεγαλύτερα φωτιστικά πίσω, με άλλη μάσκα, που καθώς έχει προεκταθεί, (θυμίζει ολίγον το συμπαθή ιχθύ, φέροντα το όνομα χειλού). Παρά την αύξηση των διαστάσεων πάντως, ο χώρος των πίσω επιβατών παρέμεινε μικρός.


Ολα αυτά δεν είναι τυχαία. Το νέο πάτωμα του Cooper δεν είναι παρά η νέα πλατφόρμα UKL της ΒΜW, η οποία δημιουργήθηκε για προτάσεις τετρακίνητες ή προσθιοκίνητες με εγκάρσια τοποθετημένο κινητήρα. Μιλώντας για μοτέρ όμως εκεί συναντάμε μεγάλες καινοτομίες με την εμφάνιση και τοποθέτηση των τρικυλίνδρων κινητήρων βενζίνης και πετρελαίου της ΒΜW.
Στο εσωτερικό, η παρουσία της  ΒΜW είναι το ίδιο έντονη με καλούδια όπως το Head-Up-Display, το σύστημα πλοήγησης τελευταίας γενιάς, το σύστημα αποφυγής σύγκρουσης με κάμερες, τον πιεζοπεριστροφικό διακόπτη και την οθόνη  TFT, όλα δανεισμένα από την τεχνολογία της βαυαρικής φίρμας.

Εκεί που δεν χωρά αμφισβήτηση,
είναι στον τομέα της οδικής συμπεριφοράς. Το νέο MINI παραμένει αυτοκίνητο οδηγού. Μπορεί να τέρπει τις εικονοκλαστικές ανησυχίες των δεσποινίδων και των εν εξελίξει γιάπηδων, αλλά ταυτόχρονα παραμένει ένα οδηγοκεντρικό όχημα έστω και με τα 1500άρια, τρικύλινδρα μοτέρ. Μαζί με τους κινητήρες συναντάμε και το νέο μηχανικό κιβώτιο 6 σχέσεων, το οποίο πέρα από τη σχετική δίαιτα και τις πιο συμπαγείς διαστάσεις του, έχει εξελιχθεί στα συγχρονιζέ, έτσι είναι πιο ήσυχο αλλά και μάλλον ράθυμο στον συνδυασμό του με το πετρέλαιο. Ξανασχεδιασμένη είναι και η εμπρόσθια ανάρτηση με ψαλίδια από χάλυβα υψηλής αντοχής ενώ οι πίσω αναρτήσεις αποτελούνται πλέον από πιο συμπαγείς βραχίονες.

Ολα τούτα το έφεραν σε ακόμα πιο υψηλό επίπεδο οδηγικής συμπεριφοράς και ναι μπορεί να ικανοποιήσει ακόμα και ακραίες επιθυμίες. Η παρουσία στον στάνταρτ εξοπλισμό του ηλεκτρονικού μπλοκέ EDLC δίνει  έναν ακόμα σπορ τόνο, καθώς ένας απαιτητικός χειριστής μπορεί να σημαδέψει, να στρίψει επιθετικά χωρίς παρενέργειες, χωρίς να ανοίγει ανεξέλεγκτα την τροχιά του. Κι αυτό δίχως να αφαιρεί κάτι από την  ήσυχη  συμπεριφορά που επιθυμεί ένας πιο φιλειρηνικός χειριστής.

Προφανώς οι 136 ίπποι της βενζίνης ή πολύ περισσότερο οι 116 της πετρελαιοκίνητης έκδοσης δεν εγγυώνται εντυπωσιακές επιδόσεις, αλλά παραμένουν σε αξιοπρεπέστατα επίπεδα, ενώ ευθύνεται και η εξαιρετική οδηγική συμπεριφορά, που τα κάνει να φαίνονται όλα εύκολα.

Για όσους η οικονομία είναι σημαντικότερο μέγεθος από την ευελιξία και την ταχύτητα, η πετρελαιοκίνητη  έκδοση, είναι προτιμότερη, αν και ο συνδυασμός πετρελαιοκινητήρα και Cooper φαντάζει κάπως αταίριαστος, τουλάχιστον σχετικά με το παρελθόν του. Ας μη γελιόμαστε όμως, όσο κι αν παραμένουμε νοσταλγοί ενός παρελθόντος.

Ποιος πίστευε το '59, που λανσαρίστηκε το mini ότι σαράντα τόσα χρόνια αργότερα τις 24 ώρες του Le Mans θα κέρδισαν αυτοκίνητα με πετρελαιοκινητήρες; Οσοι πίστευαν ότι το 2013 θα κατασκευάζονταν περισσότερα από 300.000 MINI, σχεδόν τα μισά από αυτά σε εργοστάσιο στο Gratz της Αυστρίας! Ποιος περίμενε τότε, ότι μέσα στο καλοκαίρι του 2014 θα άνοιγε και τρίτο εργοστάσιο παραγωγής, μετά την Οξφόρδη και το Gratz  στην Ολλανδία;  Κανείς, είναι μια πρώτη απάντηση.

Αλλά έτσι είναι. Οπως σχεδόν σε όλα τα θέματα που διέπουν τη ζωή, έτσι και η αυτοκινητοβιομηχανία έχει πάρει απρόβλεπτες ρότες. Κρατάμε τα θετικά, όπως τον χαρακτήρα κάποιων αυτοκινήτων.

Τοποθετώ το ΜΙΝΙ μέσα σε αυτά.