Στην προηγούμενη ανάρτηση θυμηθήκαμε τα, προ 56ετίας, εγκαίνια των σημαντικότερων εθνικών αρτηριών. Ήταν μια σημαντική καινοτομία για τον τόπο.

Δεν ήρθε όμως άνευ χρεώσεων.

Οι αυτοκινητιστές που χρησιμοποιούν το νέο εθνικό δίκτυο έπρεπε να καταβάλουν κάποιο τίμημα.

Το γιατί, επεξηγείται επαρκώς σε ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Επιθεώρησις της Ε.Λ.Π.Α.»  τεύχος 62, από τον Αύγουστο του 1962.

Έκτοτε βέβαια έχουν γίνει πολλά. Έχουν αλλάξει ακόμα περισσότερα, όπως επίσης έχουν εισπραχθεί περιουσίες.

Ας θυμηθούμε μερικά.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 ο τόπος έχει μπει σε πορεία ανασυγκρότησης. Επιχειρεί να επουλώσει τα βαθιά τραύματα του Εμφυλίου, πράγμα όχι και τόσο εύκολο, καθώς το κυρίαρχο πολιτικό, μετεμφυλιακό κλίμα καθόλου δεν βοηθά.

Τρέχει όμως μια γοργή προσπάθεια σημαντικών δημοσίων έργων τα οποία προοδευτικά αλλάζουν την μορφή της χώρας. Με ένα δημόσιο τομέα πιο συμμαζεμένο, σε ένα πλαίσιο συντηρητικό και στο ελεγκτικό τμήμα του, πιο αποτελεσματικό, σε σχέση με μεταγενέστερες εποχές.

Οι δυο κύριοι οδικοί άξονες ο Αθηνών Λαμίας και ο Αθηνών Κορίνθου, παραδίδονται μέσα στο 1962. Στις 29 Αυγούστου ο πρώτος, στις 11 Νοεμβρίου ο δεύτερος.  Ειδικά ο πρώτος απαλλάσσει τους εποχούμενους από το δυτικότερο και το χειμώνα συχνά μαρτυρικό πέρασμα Αγία Σωτήρα – Κάζα - Μπράλος, ενώ ταυτόχρονα συντομεύει την διαδρομή σε απόσταση και κυρίως σε χρόνο.

Αλλά και ο δεύτερος εγκαινιάζει μια νέα διαδρομή ανετότερη και ταχύτερη, πλην του τμήματος της Κακιάς Σκάλας, το οποίο θα παραδιδόταν στην κυκλοφορία, δυο χρόνια αργότερα, το φθινόπωρο του ’64.

Έκτοτε έχουν κυλήσει 56 χρόνια και ο τόπος έχει μεταμορφωθεί. Ανάπτυξη, υποδομές, ευρωπαϊκή τροχιά, σε περιόδους που δεν χαρακτηρίστηκαν πάντα από σύνεση για να διατυπωθεί κομψά. Υπάρχει και η άποψη ότι το μέτρο χάθηκε.

Το ολοένα αυξανόμενο πλήθος των κυκλοφορούντων οχημάτων δημιουργούσε όλο και μεγαλύτερες ανάγκες για καλύτερο, ανετότερο , ασφαλέστερο οδικό δίκτυο. Έτσι ελάχιστα κομμάτια από εκείνα έργα διασώζονται και στις μέρες μας, φαντάζουν πολύ μικρής κλίμακας. Κι όμως για την εποχή τους ήταν όχι μόνον σημαντικά, αλλά απαραίτητα. Επιπλέον, άνευ υποχρεώσεων.

Μια ματιά στα ρεπορτάζ της εποχής αξίζει:

Ένας νηφάλιος, όχι ανενημέρωτος πολίτης, ήταν εύκολο να περιπέσει σε σύγχυση, με ότι άκουσε, είδε στο σημερινό Αθηναϊκό συλλαλητήριο.

Κατ’ αρχάς με το περιεχόμενο του. Ήταν εθνικό ή πατριωτικό ή μήπως αντικυβερνητικό; Ας πούμε ότι ήταν ένα κοκτέιλ . Λίγο απ’ όλα. Εν τάξει

Ακολούθως, το λογιστικό κομμάτι του. Ήταν 140 χιλιάδες κόσμος που υπολόγισε η ΕΛ.ΑΣ, ή ένα εκατομμύριο, μίνιμουμ, κατά τους οργανωτές του; Ας πούμε ότι η αλήθεια είναι κάπου στην μέση. Καλώς

Έπειτα η σύνθεση των συγκεντρωμένων. Εκκλησία και παρεκκλησιαστικές οργανώσεις, πρώην Πρωθυπουργός, πρώην νομάρχης, πρώην υπουργοί, βουλευτές και επικεφαλής κομμάτων, εθνικόφρονες, υπόδικοι ακροδεξιοί και ακόλουθοι του ναζισμού, μα και  άνθρωποι της καθημερινότητας, του μόχθου, έντιμοι και ειλικρινείς. Και κυρίως με αδιέξοδα. Να υποθέσουμε, για να αιτιολογήσουμε το κάπως ετερόκλητο παζλ, ότι σε μεγάλες απειλές υπάρχει μια σύμπτυξη, μια διάθεση ενωτική. Δηλαδή, επικοινωνείς και συναναστρέφεσαι με ανθρώπους που σε άλλες συνθήκες δεν θα το έκανες. Μάλιστα

Εκεί όμως  που η σύγχυση λαμβάνει την ύψιστη τιμή της, ήταν η παρουσία και τα λόγια του Μίκη. Ο καλλιτέχνης που άφησε ένα τόσο λαμπρό όσο και ογκώδες κληροδότημα όχι μοναχά στην Τέχνη αλλά κυρίως στον Τόπο, για να μην πούμε στον πλανήτη. Ο πολίτης που ταλαιπωρήθηκε από την εθνικό αποτύπωμα της εξουσίας. Ασφαλώς  τον σημάδεψαν και οι αριστερές εξουσίες. Το ομολογεί στον «Αρχάγγελο»:

Αλιεύθη προ ημερών, ανυπόγραφο στο ζουρναλίστας, με προέλευση από το χάρντογκ. Το βρήκα ενδιαφέρον και ταυτόχρονα ξύπνησε μνήμες.

Με τίτλο: Αφιερωμένο στη χαμένη υπερηφάνεια των Μέσων..., αναφερόταν σε αυτό που κάποτε βλέπαμε πολύ πιο συχνά. Την ένδειξη press, που έφεραν τα αυτοκίνητα των λειτουργών του Τύπου.  Το σύντομο αλλά περιεκτικό σημείωμα λοιπόν έλεγε τα εξής:

Στους ταραγμένους ωκεανούς, που έχει σαλπάρει και δοκιμάζεται η έννοια του πατριωτισμού, της λογικής και της ιστορικής ακρίβειας, ήρθε το σημερινό φύλλο της εφημερίδας «Καθημερινή», και με δυο γελοιογραφίες, έκαμε δυο λαμπρές τοποθετήσεις.

Ο Ανδρέας Πετρουλάκης και ο Ηλίας Μακρής με εμπνεύσεις που, αγγίζουν το ιδιοφυές για την περίπτωση, μας  προσφέρουν μια αιφνιδιαστική ανάσα ελεύθερης έκφρασης σε μια, οπωσδήποτε, αντιπολιτευόμενη εφημερίδα.

Για αυτό ακριβώς οι θέσεις τους έχουν ακόμα μεγαλύτερη αξία, ακόμα περισσότερη βαρύτητα. Επειδή ξεφεύγουν από τον εγκλωβισμό και τις αγκυλώσεις της παράταξης στην οποία συμπαρίσταται το φύλλο.

Και το κάνουν με πικρό χιούμορ και λεπτή οξύνοια. Ορίζεται, εν έχω αντιληφθεί επακριβώς, και ως τόλμη.

^{Geoffrey Ross Pyatt}

Στα 55 του χρόνια, αφού πέρασε τρία έτη ως επικεφαλής της διπλωματικής αποστολής στην Ουκρανία, ο Αμερικανός πρέσβης, Geoffrey Ross Pyatt, οποίος υπηρετεί πλέον στη χώρα μας για κάτι λιγότερο από δυο χρόνια, παραχώρησε τηλεοπτική συνέντευξη σε Ελληνικό κανάλι.

Εξέφρασε τις ανησυχίες του, για δυο κυρίως θέματα.

Το πρώτο ήταν οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις, το δεύτερο, η άδεια του ισοβίτη Δημ. Κουφοντίνα.

Για τα Ελληνοτουρκικά είπε:

«Όσο έχετε αυτά τα φονικά περίπλοκα στρατιωτικά συστήματα που λειτουργούν σε κοντινή απόσταση το ένα από το άλλο, υπάρχει πάντα φοβερός κίνδυνος ατυχήματος, το οποίο φυσικά θα προκαλέσει μεγάλες επιπλοκές στη σχέση σας».

Ένας σχετικά ενημερωμένος Έλληνας διερωτάται κατ’ αρχάς και ενδεχομένως αφελώς, γιατί δεν ορίζει αυτές τις σχέσεις το ΝΑΤΟ, το νέιτο όπως έλεγε ο συγχωρεθείς Ανδρέας  Παπανδρέου. Όπως και να έχει, από το «βυθίσατε το Χόρα» έως «το mea culpa» η χρονική διαφορά είναι 12 έτη μόνον. Αλλά η πολιτική απόσταση, είναι η πελώρια διαφορά ανάμεσα σε ένα σύνθημα αντιπολίτευσης και στο χρέος της κάθε κυβέρνησης, απέναντι σε ισχυρότερα κέντρα εξουσίας.

Ένας όχι καλοπροαίρετος, μπορεί να ερμηνεύσει τις διπλωματικές ανησυχίες του Αμερικανού πρέσβη, ως έμμεση απειλή. Ακολούθως, απαιτείται μεγαλύτερη αφέλεια να πιστέψει ο οποιοσδήποτε, ότι, αν η Αμερική δεν ήθελε την απειλή πολέμου, θα υπήρχε. Αυτή η ισορροπία στο Αιγαίο, με παραβιάσεις, γκρίζες ζώνες, απειλές και στο βάθος γκρίζους λύκους και πολεμική φωτιά, είναι σαφές τι βολεύει.

Η πρόσφατη επίσκεψη της  επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Διπλωματίας στην Κούβα, και η δήλωσή της, ότι η συνεργασία Ε.Ε. - Κούβας είναι πιο στενή από ποτέ, δίνει την αφορμή για μερικές σκέψεις. Στις ειδήσεις αναφέρονται μεταξύ άλλων πως: «στην διήμερη επίσκεψη της στο νησί της Καραϊβικής η Federica Mogherini, αφού συναντήθηκε  με τον πρόεδρο Raul Castro, τόνισε ότι η Κούβα έχει αναδειχθεί στον πρώτο εμπορικό και επενδυτικό εταίρο της Ευρώπης».

Η Ιταλίδα επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής και διπλωματίας της Ε.Ε., η οποία στα νιάτα της έκανε την ιδεολογική διέλευση από το κομμουνιστικό μονοπάτι, ανακοίνωσε την αποστολή αντιπροσωπίας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στην Αβάνα.

Κούβα. Μόλις εκατό χρόνια μετά το πέρασμα του Κολόμβου στη δυτική ακτή της Αμερικάνικής ηπείρου, η Ιστορία μας διδάσκει,  πως το 90% των αυτοχθόνων Κουβανών εξολοθρεύτηκε είτε από το Ισπανικό σπαθί, είτε από ασθένειες που κόμισαν οι κονκισταδόρες, όπως  η ιλαρά και η ευλογιά.

Δευτέρα απόγευμα. Στο βουνό, με διάθεση για απολογισμό για τη χρονιά που πέρασε και προβλέψεις για αυτή που έρχεται. Ο  ήλιος  έκανε το τελευταίο, σύντομο δρομολόγιο πριν κρυφτεί απέναντι, πίσω από το δυτικότερο βουνό.

Πολλές μέρες του Δεκέμβρη, ήρθαν με μια ακολουθία από  λαμπρές, ξεχωριστές δύσεις. Στην Αττική τουλάχιστον. Στο ερώτημα: τι κάνει μια δύση ξεχωριστή;  η απάντηση είναι:

Δεν έχει περάσει και πολύ καιρός από τότε, που πίστευα ότι η Πρωτοχρονιά ήταν μια θαυμάσια ευκαιρία να γυρίσεις σελίδα, να αλλάξεις πράγματα. Να κυνηγήσεις  κάτι που επιθυμείς ή κάτι που πρέπει να γίνει.

Μισός αιώνας, μοναχά έχει περάσει. Από τότε που ξυπνούσες το πρωί της πρώτης μέρας του νέου έτους και έλεγες στο παιδικό πρόσωπο που κοιτούσες στο καθρέπτη: Να μην ξαναπώ κανένα ψέμα. Να μην ξανακάνω αταξίες. Να γίνω καλύτερος μαθητής. Να μην στεναχωρώ τους δίπλα μου. Ένα κατεβατό από Μην και Να. Για να είσαι καλό παιδί.

Η πρώτη του χρόνου, δεν ήταν κάτι αδιάφορο  ή αμελητέο. Ήταν εφαλτήριο. Κάτι σαν σοβαρή ηθική υποχρέωση. Αλλά όσο δυνατή ήταν η επιθυμία να υποσχεθείς, άλλο τόσο ισχυρή ήταν η καθημερινότητα που σιγά – σιγά, γλυκά και τρυφερά ανέτρεπε τις υποσχέσεις.