Δεν ήταν στέκια. Δεν μεγάλωσα σε αυτά, μεγάλωσα με αυτά. Ήταν αγαπημένες γωνιές. Στις περισσότερες περιπτώσεις είχε αναπτυχθεί και μια σχέση με τους ανθρώπους που τις λειτουργούσαν, ενίοτε και τις στόλιζαν με την παρουσία τους. Υπήρξαν κάτι σαν προσωπικά τοπόσημα, όμορφα, νόστιμα, γλυκά, ενδιαφέροντα σημεία αναφοράς, ερείσματα, ακόμα και κάτι σαν μικρή καθημερινή γαλήνη όποτε κάτι τέτοιο χρειαζόταν για λίγες στιγμές.

Καθώς όμως τίποτα δεν είναι αιώνιο, θες η εξέλιξη, θες η "ανάπτυξη", ή το φυσικό τέλος όσων τις λειτουργούσαν, έκλειναν τον κύκλο της παρουσίας τους αφήνοντας ένα σημάδι απώλειας. Καθώς στο πέρασμα του χρόνου πολλαπλασιάζονταν αυτά σημάδια ήταν σαν μια πλημμυρίδα που κάλυπτε αργά και μεθοδικά μικρές νησίδες χαράς, συντροφιάς μετατρέποντας της σε μνήμη. Έρχονταν οι νέες πραγματικότητες, φουριόζες και δυναμικές, να καλύψουν ότι κενό υπήρχε. Μοιραίο, να καρπίσει η νοσταλγία.

Μάιος 2009, Πωγωνιανή, οικισμός Δολό, ανήμερα του Αγίου Χριστόφορου. Άνοιξη στα καλύτερά της και η ανάβαση προς την κορυφή του λόφου έχει αρχίσει. Μερικές δεκάδες άτομα κάθε ηλικίας, δυο μουλάρια φορτωμένα αγαθά, ο παπάς, οι εορτάζοντες κατευθύνονται στο εκκλησάκι για τη λειτουργία και το φαγοπότι. Στην αρχή στήθωμα, ακολούθως το δασωμένο κομμάτι πιο ήπιο και τέλος πάλι στήθωμα μέχρι την κορφή. Ο "ήρωάς" μας κατευθύνθηκε με βήμα ταχύ, αποφασιστικό στοχεύοντας να φτάσει πρώτος. Και έφτασε. Μόνο που ανέβηκε σε λάθος λόφο. Στον διπλανό, στον παρακείμενο, που μάλλον ήταν και κατά τι ψηλότερος και λίγο πιο μακριά. Χρειάστηκε έτσι να κατεβεί στο διάσελο και να ξανανεβεί έσχατος και κάθιδρος στο σωστό σημείο, ονόματι Κουτσόκρανο. Κάτι σαν οι πρώτοι έσονται τελευταίοι. Ήταν ένας συνδυασμός ελαφρότητας, απροσεξίας, ανούσιας ανταγωνιστικότητας με ολίγη έπαρση. Ήταν και ένα μάθημα, μικρής κλίμακας.

Το πλινθόκτιστο εκκλησάκι του Α. Χριστόφορου στην κορφή του Κουτσόκρανου. Στο βάθος οι χιονισμένες κορφές του Δούσκου, ή Νεμέρτσκα όπως το αποκαλούν οι βόρειοι γείτονες.

Δέκα έξι χρόνια αργότερα, πάλι Μάιο, ο "ήρωάς" μας άκουγε τις λέξεις και ταυτόχρονα διάβαζε τα χείλια του επιστήμονα που είχε απέναντί του, ο οποίος ευγενικά και υποστηρικτικά του έλεγε: «Έχετε ένα βουνό να ανεβείτε». Τότε, περιέργως, θυμήθηκε τη λαμπερή εκείνη μέρα, την ενάτη Μαΐου του 2009, το λάθος και το μάθημα. Είχε έρθει η στιγμή της μεγάλης δοκιμασίας και του μαθήματος στην υψηλότερη δυνατή κλίμακα. Ήταν βαρύ, κάτι σαν κεραυνός εν αιθρία αλλά δεν υπήρχε τίποτα άλλο παρά το σωστό μονοπάτι, για τη σωστή κορφή του βουνού με τον ένα και μοναδικό τρόπο. Ευρύτερα, βέβαια, για κάποιους στατιστικούς πίνακες δεν ήταν παρά ένα ακόμα νούμερο από τα πάρα πολλά. Ούτε σπάνιο, ούτε απρόσμενο. Ακούγεται κυνικά αλλά αυτό ήταν και τίποτα άλλο.

Δεν ήταν ούτε καταγγελτικό, μήτε ενθαρρυντικό, αλλά ο συνδυασμός υπόγειας μελαγχολίας με κάτι σαν αισιοδοξία που ανάβλυζε, ήταν μια απλή αλλά ισχυρή επιτομή του τι δεν ήταν η Αμερική. Με τίτλο pink houses, από τον John Mellencump ήταν ένα μεστό, συγκινητικό τραγούδι.

Όλα αυτά όταν κυκλοφόρησε το 1983, επί προεδρίας του συντηρητικού πρώην ηθοποιού, τέως κυβερνήτη της Καλιφόρνιας, R. Reagan, στην εποχή του οποίου το Ανώτατο Δικαστήριο είχε αποφανθεί, το 1984, πως το κάψιμο της σημαίας συνιστά «συμβολικό λόγο» που προστατεύεται από την πρώτη Τροπολογία περί ελευθερίας της έκφρασης.

Στα τέλη του Σεπτέμβρη του 1990, ο Ουμπέρτο Εκο διατύπωσε την διαβόητή του φράση «τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις», εννοώντας περισσότερο ότι στην πατρίδα του όπως και σε μεγάλο τμήμα του βόρειου ημισφαιρίου σχεδόν όλα υπολειτουργούσαν ένεκα των θερινών αδειών των εργαζομένων και λιγότερο ότι δεν αναδύονταν ειδήσεις.

Μέσα Αυγούστου 1990. Λίγες εβδομάδες πριν την δημοσίευση του αποφθέγματος του Εκο. Άποψη της παραλίας που πέρασε τα περισσότερα καλοκαιρία του ο διάδοχος του Ανδρέα στην προεδρία του κόμματος και της κυβερνήσεως. Πλατύς Γιαλός, Σίφνος.

Μολοντούτο τότε, 35 χρόνια νωρίτερα, κυλούσαν πολύ λιγότεροι τροχοί στους δρόμους του πλανήτη, το οπλισμένο σκυρόδεμα, ο χάλυβας, τα κρύσταλλα και τα λοιπά υλικά δόμησης του ανεπτυγμένου κόσμου ήταν πιο διακριτικά, η ασυδοσία με τα παράγωγα και τα CDO δεν είχαν ταλαιπωρήσει την παγκόσμια οικονομία, η παγκοσμιοποίηση δεν είχε χτυπήσει την εξώθυρα κάθε κράτους, τα μικροπλαστικά, η κλιματική αλλαγή δεν είχαν γίνει σοβαρή απειλή, η πανδημία είχε να μας θυμηθεί από την Ισπανική γρίπη, οι προσφυγικές ροές ήταν άγνωστες, έτσι η ζωή έμοιαζε και πιθανότατα ήταν, σε πολύ μεγάλο τμήμα του κόσμου, πιο ανθρώπινη για εκτεταμένο κομμάτι του πληθυσμού. Βεβαιότατα και πιο απλή.