
Το βραδάκι του Σαββάτου κατέφθασε η είδηση του θανάτου του Antonio Negri. Ο εκλιπών ξεπέρασε αρκετά το μέσο προσδόκιμο όρο ζωής. Το υπερκέρασε τόσο, όσο να ισοσταθμίσει το χρόνο που δαπάνησε σε σωφρονιστικά ιδρύματα της πατρίδας του. Ήταν ένα είδος δικαιοσύνης σε ένα καθεστώς αδικίας. Ασφαλώς. κάποιοι θα το διατυπώσουν όλως αντιστρόφως.
Σε κάθε περίπτωση, ο Παδοβανός ακαδημαϊκός βρέθηκε εξ απαλών ονύχων σε ένα ανελέητο περιβάλλον, που μοιραία τον ώθησε τόσο ιδεολογικά όσο και πρακτικά στο, οπωσδήποτε, μοναδικό μονοπάτι του βίου του. Και αν τα παιδικά του χρόνια ήταν βυθισμένα στη φτώχια και στη βία της φασιστικής Ιταλίας, στη μεσηλικία του και την πνευματική του κορύφωση βρέθηκε στα μολυβένια χρόνια, στην εποχή της στρατηγικής έντασης.
Τότε που η χώρα του έγινε ένα απέραντο πολιτικό πειραματικό εργαστήριο, με κάθε άλλο παρά με ειρηνικούς όρους. Τον Σεπτέμβριο του 2002 κυκλοφόρησε στα γαλλικά από τον εκδοτικό οίκο Calmann Levy βιβλίο με τίτλο: «Du retour. Abécédaire biopolitique». Ήταν μια κουβέντα του Negri με την Anne Dufourmantelle, όπου πάνω σε κάθε γράμμα του λατινικού αλφάβητου, έφερναν μια λέξη και ξεκινούσαν μια κουβέντα γύρω από αυτήν, με πολλές προεκτάσεις.
Ένα μόλις μήνα αργότερα ο εκδοτικός οίκος Μεταίχμιο το έφερε στο ελληνικό κοινό με τίτλο: «ΤΟΝΙ ΝΕΓΚΡΟ Η ζωή μου από Άλφα ως το Ωμέγα». Στις 219 σελίδες του παρελαύνουν τα 26 λατινικά γράμματα με τις εξής λέξεις που καθοδηγούν την συζήτηση:
|
Read more...
|

Δεν θα διατυπωθεί κάποια άγνωστη άποψη αν υποστηριχτεί ότι ο Μάνος Χατζιδάκις υπήρξε μια οικουμενική προσωπικότητα. Δεν ήταν δηλαδή μόνο η μουσική του υπόσταση που τον ανέδειξε σε σημαντική περσόνα.
Άλλη μια απόδειξη της οικουμενικότητάς του, είναι η συλλογή 36 κειμένων του, που σκιτσάρουν μια άκρως ενδιαφέρουσα και ασφαλώς ιδιότυπη αυτοβιογραφία.
Ανάμεσα από τις λέξεις, τις προτάσεις, τα συμπεράσματα, που συνθέτουν τις ιδέες του συνθέτη, αποκαλύπτοντας και τα βιώματά του, αφενός τον πλησιάζουμε περισσότερο, αφετέρου, και πιο σημαντικό, μας προσφέρει την κρίση του για τον τόπο και τον πληθυσμό μας.
Ο Μ.Χ., όπως οι περισσότεροι από τους ξεχωριστούς, δημιουργικούς ανθρώπους ήταν πολύπλοκος. Ήταν αυστηρός, με μια αυστηρότητά του ξεκινούσε από τον εαυτό του.
Επίσης τον διέκρινε η τόλμη και δεν είχε θέματα με το πώς θα εκφραστεί απέναντι σε άτομα εξουσίας, όταν τον πίεζαν για κάτι που δεν ευσταθούσε. Ιδέ αντιδράσεις σε Τσαλδάρη και Αβέρωφ, τις οποίες αγνοεί στο πόνημά του, ένδειξη ευπρέπειας και έλλειψης έπαρσης.
Επιπλέον είχε το δικαίωμα να ήταν αυτό που ήταν καθότι η ευρύτερη ανησυχία και η βαθιά ευαισθησία του, τον είχε προικίσει με μια βεντάλια σπάνιων, ενίοτε και ιδιαίτερα επώδυνων εμπειριών από την πρώτη νιότη του.
|
Read more...
|

Ο Κωνσταντίνος, πρωτότοκος γιός του Δανού πρίγκιπα William of Schleswig Holstein Sonderburg Glücksburg και της Ρωσίδας μεγάλης δούκισσας Olga Constantinovna, που ή μοίρα τους ήθελε ως δεύτερο βασιλικό ζεύγος στο νεοελληνικό κράτος, ανήλθε στο θρόνο τον Μάρτιο του 1913 μετά την δολοφονία του πατέρα του, ο οποίος βασίλευσε στον τόπο μας ως Γεώργιος Α΄ σχεδόν μισό αιώνα. Δέκα τέσσερα χρόνια πριν την ενθρόνισή του, ο Κωνσταντίνος, είχε νυμφευθεί την Πρωσίδα δούκισσα Σοφία.
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να θυμηθούμε ότι ως ο ύπατος πολιτειακός άρχων, ο Κωνσταντίνος ο Α΄είχε κυρίαρχο ρόλο στην νεότερη ιστορία του τόπου μας, πρωτίστως από την σχέση του με τον πρωθυπουργό της χώρας Ελ. Βενιζέλο και τι ακολούθησε από τη σύγκρουσή τους. Περί αυτού αναφέρει ο συγγραφέας (σ.59).
«Εκτός από τις ανεπανόρθωτες επιπτώσεις που είχε για τις πολιτικές εξελίξεις και ιδίως για τον πόλεμο στη Μικρά Ασία, η πεισματική άρνηση του Κωνσταντίνου να παραιτηθεί φανέρωνε και μια αδιαφορία για τα συμφέροντα της δυναστείας του, δηλαδή των παιδιών του και γενικότερα των απογόνων του. Έκανε επιπλέον ό,τι μπορούσε για να καταστρέψει την μέχρι τότε ευρύτερη αποδοχή της βασιλείας, αφήνοντας έτσι μια κληρονομιά αμφισβητούμενη και τοξική».
Εκείνη την ταραχώδη περίοδο απέναντι στο μέγεθος του αιρετού πρωθυπουργού από τις Μουρνιές των Χανίων, βρισκόταν ο Κωνσταντίνος Α΄, ο οποίος θα έγραφε, μεταξύ άλλων, σε επιστολή του προς την Πάολα: «Πάντοτε ησθάνθην ότι θα ελάτρευα μιαν γυναίκα η οποία θα με διέτασσε, αλλά θα με διέτασσε με καλωσύνην, η οποία θα μου έδινε διαταγάς τας οποίας θα ηδυνάμην να εκτελέσω».
Σε άλλο του γράμμα, γκρινιάζει για το μικρό χρονικό διάστημα, μόλις έξι εβδομάδων, των διακοπών του, και διαμαρτύρεται για την απουσία μηνών του πατέρα του σε ευρωπαϊκές λουτροπόλεις, γεγονός που τον έχει επιφορτίσει με τα καθήκοντα της αντιβασιλείας (σ.77).
|
Read more...
|

Αν ένας έφηβος που, θεωρητικά, συγκεντρώνει τα τυπικά εφόδια και φαντάζεται το μέλλον του στην διπλωματία, διαβάσει την αφήγηση του Ι.Α.Ζ. είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα πάρει την τελική απόφαση και θα πράξει τα δέοντα ώστε να εισέλθει στο σώμα. Δεν μπορεί να υπάρξει αμφιβολία ότι σε έναν νέο άνθρωπο, σε έναν μέλλοντα ακαδημαϊκό πολίτη που τον ενδιαφέρει η διπλωματία ως καριέρα, οι σελίδες αυτής της έκδοσης θα είναι καθοριστικά επιδραστικές.
Βεβαίως θα πρέπει να συνυπολογιστεί ότι από την εποχή που ξεκίνησε την καριέρα του ο αφηγητής μέχρι σήμερα, έχουν συμβεί τόσα και τέτοια, που έχουν μεταμορφώσει το χώρο, το σώμα και το επάγγελμα, όπως εξάλλου όλο τον κόσμο.
Για όσους δε, νιώσουν την έλξη πρωτίστως ή κυρίως για την λαμπρότητα και την ιδιαιτερότητα του επαγγέλματος, ας συνυπολογίσουν ότι αντίβαρο σε αυτές είναι οι σοβαρές υπευθυνότητες που θα επωμιστούν, μα και το ιδιαίτερο αντίκτυπο που έχει η άρτια ή η πλημμελής άσκηση του καθήκοντός τους.
Πρόκειται για μια απασχόληση, όπου οι λειτουργοί της πέρα από βαθιές γνώσεις, πρέπει να διαθέτουν την ικανότητα λεπτών χειρισμών, άριστη μνήμη, το ταλέντο της γρήγορης και πλήρους μάθησης ξένων γλωσσών και να αντιληφθούν από την πρώτη στιγμή της ανάληψης των πρωτολείων καθηκόντων τους, ότι επιτελούν ένα πολύ σοβαρό έργο, ειδικά στις περιπτώσεις των καλά δομημένων κρατών.
|
Read more...
|

Μας έχει απασχολήσει στο παρελθόν ο E.L. και μάλιστα όλως προσφάτως, Στον κήπο με τα θηρία. Δαιμόνιος στην έρευνα, εξαίρετος στην περιγραφή, εύστοχος και πλήρης, κατακτά και τον πιο δύστροπο αναγνώστη. Με τούτη την ογκώδη εργασία του αναφέρεται στο χρονικό διάστημα ανάμεσα στον Μάιο του 1940 και στον Μάιο του ’41, σε όλα εκείνα τα θυελλώδη, πρωτόγνωρα, καταθλιπτικά γεγονότα που περίμεναν το Ηνωμένο Βασίλειο.
Συναντούμε έτσι την κυρίαρχη μορφή, τον πρωθυπουργό της χώρας, τον Winston Churchill, τoν αποκαλούμενο και πατέρα της νίκης, πλην όμως υπάρχουν και οι σχετικά άγνωστοι στο ευρύ κοινό άμεσοι, πολύτιμοι συνεργάτες του, αλλά και οι δραστηριότητες, οι σκέψεις πλήθους πολιτών που συγκροτούν με ακρίβεια αυτό που τόσο πετυχημένα περιγράφει ο τίτλος της έκδοσης.
Για όσους, δικαίως ή αδίκως διαμαρτύρονται ή έστω αναρωτιούνται περί των βομβαρδισμών της Δρέσδης τον Φεβρουάριο του ’45, που χαρακτηρίστηκαν και εκδικητικοί, οι 702 σελίδες αφήγησης του τι συνέβη στο νησί το ’40 - ’41, αποτελούν προφανή απάντηση, όσο και αναμενόμενη δικαιολογία.
Αυτό που περιγράφεται ως μάχη της Αγγλίας, ξεκίνησε από το στόχο του Αδόλφου να κατακτήσει την Μ. Βρετανία, πριν ανοίξει το ανατολικό μέτωπο. Η αναλγησία, η βαρβαρότητα, ο αμοραλισμός των Γερμανών, έδωσε μια νέα διάσταση στην άσκηση μαζικής, καθολικής βίας μέσω των αλλεπάλληλων, σφοδρών βομβαρδισμών πόλεων και αμάχων. Ήταν η απόπειρα τους να ισοπεδωθούν οι υποδομές, τα αστικά κέντρα αλλά πάνω από όλα το ηθικό του λαού και ακολούθως να γίνει απόβαση και εισβολή.
|
Read more...
|

Δεν είναι η πρώτη φορά που αναφέρεται εδώ, ο P.R.K. Μας είχε απασχολήσει και τον είχαμε θαυμάσει στο Μην πεις λέξη. Επανέρχεται με την ίδια βαθιά ερευνητική και στοχαστική ματιά με τα «Καθάρματα». Πρόκειται για 12 διαφορετικές, αυτοτελείς περιγραφές από δραστηριότητες ανθρώπων που κινήθηκαν πάνω σε ακραία σενάρια, με ακραίο τρόπο και με αφύσικο αμοραλισμό.
Με υπότιτλο Απατεώνες, δολοφόνοι, επαναστάτες και εγκληματίες, 12 αληθινές ιστορίες, γίνεται η πρώτη τοποθέτηση για το τι θα ακολουθήσει. Τα κοινά στοιχεία που ενώνουν τους πρωταγωνιστές αυτών των δώδεκα τόσο διαφορετικών, ξεχωριστών περιπτώσεων είναι η λατρεία του μεγάλου κέρδους, η ανθρώπινη αφέλεια, η ροπή για απάτες, τα κάθε είδους κενά της κοινωνίας που οπλίζουν την παραβατική πρακτική και ασφαλώς η απληστία.
Ξεκινά με την πιο ήπια, ίσως, περίπτωση που αφορά εκείνους που είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν πολύ μεγάλα ποσά προκειμένου να αποκτήσουν και ενδεχομένως κάποτε γευθούν σπάνια παλιά κρασιά. Είναι αμφίβολο αν αρκετοί από αυτούς είναι σε θέση να αντιληφθούν αν όντως αυτό που δοκιμάζουν είναι αυτό που πλήρωσαν. Εννοείται ότι οι υποθέσεις αυτές έχουν και δικαστικές εμπλοκές που στηρίζονται πάνω σε πολύπλοκες εργαστηριακές έρευνες.
Στην επόμενη ενότητα ερευνά την λυσσαλέα διαμάχη ανάμεσα σε μια ποινικολόγο και σε ένα μαφιόζο. Το ασυνήθιστο εδώ, είναι ότι πρόκειται για αδέλφια. Ο αδελφός ήταν ένας εκ των απαγωγέων του Freddy Heineken και καταδικασμένος για πέντε δολοφονίες. Η αδελφή κατάφερε, με μεγάλη προσπάθεια, να απομακρυνθεί από το σκοτεινό οικογενειακό περιβάλλον όπου αρχικώς πρωταγωνίστησε ο μέθυσος, κακοποιητικός πατέρας. Τώρα επιζεί κρυπτόμενη και αγωνιούσα από την προγραφή του φυλακισμένου της αδελφού, τον οποίον όμως ακόμα δηλώνει πως αγαπά.
|
Read more...
|
Στο μεσοδιάστημα πριν σβήσουν οι φλόγες στη Δαδιά και πριν εκκινήσει το δράμα στον κάμπο, με διάθεση ήδη βαριά, που επρόκειτο να βαρύνει πολύ περισσότερο, βρέθηκα σε μεγάλο επαρχιακό σούπερ μάρκετ.
Επειδή οι χώροι στην επαρχία ακόμα περισσεύουν τα τέτοιου είδους κτίρια έχουν το προνόμιο να εκτείνονται και όχι να υψώνονται. Ανάμεσα, λοιπόν από τα χιλιάδες καταναλωτικά αγαθά που απλώνονταν σε αλλεπάλληλα ράφια στον ισόγειο χώρο, υπήρχαν και δυο σταντ με βιβλία.
Συχνά η αγορά του βιβλίου, ομοιάζει με την αντίστοιχη των ζαρζαβατικών. Ενώ δηλαδή εξ ορισμού έχουν τον χαρακτήρα του απαραίτητου, όρα σκορβούτο επί τη ελλείψει και του υγιεινά θρεπτικού καθότι πλούσια σε διατροφικά στοιχεία χωρίς να έχουν υποστεί επεξεργασία, ενυπάρχουν και απειλές.
Όπως, για παράδειγμα, η καλλιέργεια να έχει επιβαρυνθεί με διάφορα ύποπτα χημικά προκειμένου να ολοκληρωθεί ταχέως και να προσδώσει καλή απόδοση, έτσι και μια σειρά από βιβλία δημιουργούνται κάτω από αντίστοιχες συνθήκες. Γράφονται, τυπώνονται, πουλιούνται, αλλά δεν προσφέρουσι κάτι ή ακόμα χειρότερα αφαιρούν καλοσύνη και πολλαπλασιάζουν προβλήματα. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να παραδοθούν εις την πυράν.
Τούτο έπραξαν ολοκληρωτικά καθεστώτα. Του Αδόλφου, π.χ. τον Μάιο του ’33 στην Opernplatz του Βερολίνου όπου οι αθεόφοβοι ακόλουθοί του έκαψαν, μεταξύ πολλών άλλων Μπρεχτ, Μαν, Κέστνερ, Αϊνστάιν, Φρόιντ, Χέμινγουεϊ.
Με ολίγη καθυστέρηση, το σπορ κατέφθασε και εις την αιωνίαν Ελλάδα όπου όταν ωρίμασαν οι συνθήκες, το καθεστώς του Ιωάννου Μεταξά επί τη αναλήψει της εξουσίας εόρτασε στις 16 Αυγούστου του ΄36 καίγοντας, έμπροσθεν της πύλης του Αδριανού, την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, «Τα ψηλά βουνά» του Παπαντωνίου, την «ζωή εν τάφω» του Μυριβήλη, τον «Επιτάφιο» του Περικλή, την «Πολιτεία» του Πλάτωνα, επειδή αποτελούσαν «μίασμα της σκέψεως της ψυχής του Έθνους» και «συνέτειναν στην ηθική σκλαβιά».
|
Read more...
|

Κατέφθασε σε ένα από εκείνα τα πρωινά που δεν έχει αποφασιστεί αν έχει έρθει η άνοιξη και εναποτέθηκε, ως ευγενική χειρονομία, στην τραπεζαρία με λίγα λόγια από τον προσφέροντα. Τρία βράδια αργότερα, ενώ ακόμα οι δροσιές επέμεναν, γύρισα και την 360η και τελευταία σελίδα.
Μου ήταν παντελώς άγνωστη τόσο η προσωπική πορεία, όσο και η λογοτεχνική δημιουργία της συγγραφέως. Υπάρχει κάτι το πολύ ξεχωριστό και στα δύο, το οποίο δυστυχώς, έκλεισε πρώιμα και άσχημα. Ακόμα και αυτό όμως περιέκλειε τη γοητεία της διαφορετικότητας που, εκ των πραγμάτων, λίγοι ακολουθούν.
Γεννημένη στην Αυστραλία το ‘23, παντρεύεται στα 24 της τον συγγραφέα George Johnston και καθώς γίνονται αρκετά γνωστοί στο χώρο τους πηγαίνουν το '49 στο Λονδίνο για περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες. Με δυο παιδιά πλέον, αποφασίζουν να μετακομίσουν στην Κάλυμνο. Από το city στην Κάλυμνο του ’54 για να γράψουν απερίσπαστοι. Τι απόφαση!
Κάθονται οκτώ μήνες και «το τραγούδι της γοργόνας» είναι η διήγηση αυτής της περιόδου. Η συγγραφέας αντιλαμβάνεται άμεσα τον παλμό του τόπου, την καθημερινότητα των ανθρώπων και μια σπάνια λεπτότητα τα καταγράφει. Ξεπερνά ταχέως το πολιτιστικό σοκ της μετάβασης και ξετυλίγει ένα είδος ευτυχίας μέσα από τα χαλάσματα της φτώχιας του νησιού και των σακατεμένων ναυτικών από την αδυσώπητη εργασία συλλογής σφουγγαριών.
|
Read more...
|
Η ανθρωπολόγος Λ.Α. επιχειρεί μια βαθιά τομή σε αυτό που δηλώνει στον υπότιτλο: «Σεξουαλική διασκέδαση στη σύγχρονη Ελλάδα». Η διακριτή και αρκετά ασυνήθιστη μέθοδός της συντελείται από το γεγονός ότι δεν βολεύτηκε μόνο με μια, ας την χαρακτηρίσουμε, παρατηρητική ματιά. Δεν στάθηκε δηλαδή μόνον ως μια ερευνήτρια μελετώντας το φαινόμενο, αλλά έκανε το τολμηρό βήμα και εργάστηκε στο χώρο.
Και αν το ερώτημα είναι: «ποιος είναι ο χώρος;» η απάντηση βρίσκεται στην πρώτη αράδα του πονήματός της.
«Στο βιβλίο αυτό εξετάζεται η πολιτισμική πρακτική της κονσομασιόν την οποία επιτυχημένα αποτυπώνει η έκφραση "ποτό για παρέα"».
Με ξεκάθαρο πλέον το αντικείμενο η συγγραφέας δομεί τη δουλειά της πάνω σε ένα δίπολο.
Από την μια υπάρχει μια εξειδικευμένη επιστημονική προσέγγιση με δεκάδες παραπομπές σε αντίστοιχη βιβλιογραφία, προϊόν σοβαρής μελέτης με δυσνόητες ή και άγνωστες σε κάποιο βαθμό λέξεις σε ένα ευρύτερο κοινό.Από την άλλη συναντάμε τις εκφράσεις, το λόγο των εργαζόμενων και των πελατών, με δεδομένες τις διαφορές που τον χωρίζουν από την καθαρά ανθρωπολογική εξέταση.
Στοιχειοθετημένο στα τέλη της δεκαετίας του 90 και της αρχές της επόμενης, αφενός όλα τα χρηματικά ποσά αναφέρονται στο πρώην εθνικό νόμισμα, γεγονός που θα κάνει δυσπρόσιτη την αναγωγή στο ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα στους νεότερους, αφετέρου δε μένουμε με την υποψία ότι αρκετά πράγματα θα έχουν αλλάξει ειδικά με την ολοένα επιταχυνόμενη πορεία της ζωής και την κυριαρχία της ψηφιακής τεχνολογίας πάνω στις σχέσεις, ειδικά με τα μέσα κοινωνικής διαδικτύωσης.
|
Read more...
|
|
|