To American sniper ακολουθεί την τροχιά τόσων και τόσων παραγωγών, που αναφέρονται στις τραυματικές εμπειρίες από τους πολέμους στους οποίους ενεπλάκη η Αμερική.  Στην μεγάλη αυτή ενότητα που ξεκινά βέβαια, με αφηγήσεις από τον δεύτερο Μεγάλο πόλεμο του 20ου αιώνα και φθάνει ως τις μέρες μας, με τις περιπέτειες της αστερόεσσας στο Ιράκ.

Με το συγκεκριμένο αντικείμενο έχουν ασχοληθεί σπουδαία κινηματογραφικά επώνυμα όπως ο Michael Cimino στο Deerhunter (1978), ο F. F. Copolla, στο Apocalypse now (1979), ο Ol. Stone, στο Platoon (1986), ο S. Kubrick με το Full Metal Jacket (1987).

Η περιπέτεια στη χερσόνησο της Ινδοκίνας είχε αφήσει βαθιά σημάδια στη δυτική υπερδύναμη που ανεχώρησε από εκεί ηττημένη, προσφέροντας 55.000 ψυχές, στο βωμό του πολέμου.
Ο κινηματογράφος, αφουγκράστηκε αυτή τη απογοήτευση.

Έκτοτε προσπάθησε να ακολουθήσει κάθε εκστρατεία, ή να συνεχίζει να καταγράφει το παρελθόν. Σπάνια με το πικρό χιούμορ του Μ.Α.S.H. του Robert Altman (1970), ή με χαρισματικό μουσικά Good morning Viet Nam του Barry Levinson (1987) ή με την φαντασμαγορική και ερωτική πινελιά του Perl Harbor (2001).
Σε αυτόν το Γαλαξία, υπήρχαν κι άλλες ματιές, όπως, η μάλλον επικίνδυνα ιστορικά παραχαρακτική του Tarantino, στο Ιnglourious Basterds (2009), η εντυπωσιακά γυρισμένη περιπέτεια στο ανατολικό κέρας της Αφρικής, στο Black Hawn Down του Ridley Scott (2001), αλλά και τα σκληρά, στο αποτύπωμά τους, Jarhead του Sam Mendes (2005) και In the Valley of Elah (2007) με τον εκπληκτικό Tomee Lee Jones.

Σχεδόν όλες ήταν πολύ διαφοροποιημένες από πνεύμα του «The green Berets» (1968), όπου ο John Wayne ως σκηνοθέτης και ηθοποιός φώναζε με τον μιλιταρισμό και τον αντικομμουνιστικό του ύφος. Σχεδόν όλες ήταν τοποθετημένες, στο επίπεδο των τραυμάτων που αφήνουν οι πολεμικές ανατροπές, στους ένοπλους, στις οικογένειές τους, στο περιβάλλον τους, αλλά και το διχασμό που δημιουργούν οι πόλεμοι στο εσωτερικό μέτωπο.

Έτσι κινείται και ο Clint Eastwood, στο American sniper. Είναι η ιστορία του Chris Kyle, ενός Τεξανού, μεγαλωμένου με την κουλτούρα του Αμερικάνικου Νότου. Στα οκτώ του χρόνια, απόκτησε το πρώτο του τουφέκι, συνοδεύοντας τον πατέρα του στο κυνήγι ελαφιού. Αφού πέρασε ένα διάστημα ως επαγγελματίας αναβάτης ροντέο, κατατάχθηκε, άντεξε, παρά τα 30 του χρόνια, την ανελέητη εκπαίδευση των SEALs και έκανε τέσσερα tour στο Ιράκ, ως ελεύθερος σκοπευτής.

Με 160 επίσημα καταχωρημένα kills, χρησιμοποιώ τον Αμερικάνικο όρο, διότι οποιοδήποτε ελληνικός θα είναι βιαιότερος, έγινε θρύλος όχι μόνον στη διμοιρία Charlie που υπηρετούσε, αλλά σε όλο το σώμα. Στο καθαρά τεχνικό κομμάτι ο Kyle, πέρα από τα παράσημα, δεν κέρδισε τυχαία τον τίτλο legend. Το διαπιστωμένο kill από τα 1.920 μέτρα είναι μοναδικό. 

^{Clint Eastwood & Bradley Cooper στα γυρίσματα.}

Ο 85χρονος Ρεπουμπλικάνος σκηνοθέτης, εκθέτει τη ζωή του Chris Kyle, τον τρόπο που μπολιάστηκε με τα όπλα, όπως και το είδος της πατριωτικής διάθεσης που τον διακατείχε. Παραθέτει έναν χαρακτήρα ευγενή, όχι επιθετικό εκτός πεδίου μαχών, λιγομίλητο. Δεν τον αγιοποιεί, δεν τον θαυμάζει, δεν τον κατηγορεί. Τον αντιμετωπίζει ψύχραιμα.

Χρησιμοποιεί το γνωστό πιασίαρικο τρικ (δεν είναι κατηγορία αυτό), που δοκίμασε με επιτυχία και ο Jean-Jacques Annaud στο Enemy at the gates (2001), με την μονομαχία του Ε. Harris και του J. Law ο οποίος υποδυόταν τον άλλο θρύλο, των Σοβιετικών στο Στάλιγκραντ, τον ελεύθερο σκοπευτή  Βασίλι Ζάιτσεφ.  Έτσι τον φέρνει αντιμέτωπο με το αντίπαλο, τοπικό δέος, σαν ένα σύγχρονο ουέστερν (ή καλύτερα ιστερν) στη Φαλούτζα. Αυτά για το φιξαρισμένο κινηματογραφικό σενάριο.

Ο σκηνοθέτης κρατά τις αποστάσεις του και από το ηρωικό του πολέμου. Δεν διστάζει, πέρα από τον ηρωισμό, την αυταπάρνηση, το κουράγιο στο πεδίο της μάχης, να δείξει τον θάνατο, την θλίψη, τις κηδείες, τους βετεράνους με τα ακρωτηριασμένα, παραμορφωμένα μέλη, να υποσημειώσει την ενδεχόμενη ματαιότητα του πολέμου. Όχι τόσο άμεσα, τόσο φωναχτά, όσο ο O. Stone στο Born on the Fourth of July (1989), αλλά το κάνει.

^{Chris Kyle}

Μα το πιο ουσιαστικό ερώτημα, τίθεται άμεσα. Ήρωας ή Φονιάς; Ο καθένας έχει, δίνει την απάντησή του, σχετικά πάντα με τι πιστεύει, με τα βιώματά του και τις απόψεις του περί πατρίδας, τον πόλεμο και φυσικά τον ορισμό της εθνικής αξιοπρέπειας. Είμαστε πολύ μακριά από τον τρόπο που μεγαλώνουν τα παιδιά στο Αμερικάνικο Νότο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν οικουμενικές σταθερές σε ότι αφορά τις σχέσεις του πολίτη με τα όπλα.

Γραμμένο από τον John Fogerty των Creedence Clearwater Revival, το σπαραξικάρδιο Run Through The Jungle (από το περίφημο Cosmos Factory - 1970), εκεί ακριβώς στοχεύει, κι όχι όπως πιστεύεται στην εμπλοκή του Βιετ – Ναμ: «..Thought I heard a rumblin' Callin' to my name, Two hundred million guns are loaded, Satan cries, “Take aim!”». Ο οποίος Fogerty κυνηγός ο ίδιος, και καθόλου anti-gun τύπος, έδωσε μια συνέντεξη στους L.A. Times το '93 και μίλησε για την υπερβολή και για το πόσο, τόσο πολύς κόσμος μετατρέπεται σε gun – happy. 

Το αυτό και για τη διαχείριση των αποκαλούμενων  και ως διαταραχών μετατραυματικού στρες.  Από την εποχή που τα Iroqua άδειαζαν τον αφρό της Αμερικάνικης κοινωνίας στις ζούγκλες της Ινδοκίνας, μέχρι τότε που οι επόμενες γενιές εποχούμενες σε Hamvi καθάριζαν με οδομαχίες τη Φαλούτζα οι χιλιάδες των νέων που γύριζαν ψυχικά άρρωστοι στα σπίτια τους, σημαδεύουν και κοστίζουν το ίδιο με τα φέρετρα την Αμερικάνικη κοινωνία. 

Αγνώριστος, λόγω διάπλασης ο Bradley Cooper ογκώδης, με ένα πρόσωπο να φέρνει σε εκείνο του Jeff Daniels στα νιάτα του, ανταποκρίνεται πλήρως στο ρόλο του, όπως και η Sienna Miller στο ρόλο της Taya Renae συζύγου του C. Kyle

Όπως και να έχει, λίγες μέρες πριν δω την ταινία,  στην Usa Today διάβασα την πεντάστηλη είδηση στην κορφή για την καταδίκη σε ισόβια κάθειρξη του πρώην πεζοναύτη Eddie Ray Routh για το φόνο του  Chris Kyle και του Chad Littlefield στις 2 Φεβρουαρίου του '13.
Ο Kyle και ο Littlefield βοηθούσαν τον Routh να ξεπεράσει τις διαταραχές του μετατραυματικού του στρες από τον πόλεμο του Ιράκ που είχε υπηρετήσει, ενώ μπαινόβγαινε  για δυο χρόνια σε ιδρύματα, με συμπτώματα σχιζοφρένειας.

Εκτέλεσε τον Kyle με 45άρι και τον  Littlefield με 9άρι Sig Sauer.

Όπλα παντού, όπλα