Iron Lady (28.02.2012) PDF Print E-mail

Ο άνθρωπος, η ταινία, η ιστορία.

Τον Ιούλιο του 1990, η Αγγλία έχει ηττηθεί στα ημιτελικά του παγκοσμίου κυπέλλου ποδοσφαίρου, στο στάδιο Delle Alpi του Τορίνο, από τη Δυτική Γερμανία η οποία, τρεις μήνες αργότερα επέπρωτο να ενωθεί με την Ανατολική.

Σύμφωνα με τον μύθο, ο καγκελάριος Helmut Kohl απευθυνόμενος με υπερηφάνεια στην Βρετανίδα πρωθυπουργό Margaret Thatcher, είπε:

- “Πρέπει να παραδεχτείτε ότι οι Άγγλοι έχασαν στο εθνικό τους σπορ, από τους Γερμανούς.”

-“Ναι, αλλά και εσείς στον τρέχοντα αιώνα, έχετε ηττηθεί δύο φορές στο εθνικό σας σπορ, από εμάς”

απάντησε η πρωθυπουργός.

Αυτή ήταν η Thatcher, η αποκαλούμενη και “Σιδηρά Κυρία” που όρισε τις τύχες του”νησιού” για κάτι περισσότερο από έντεκα χρόνια. Το παρανόμι της, οφείλεται σε σοβιετική εφημερίδα, για την κριτική που ίδια ασκούσε στην τότε υπερδύναμη. Άλλη μια ιστορική ειρωνεία, καθώς ο όρος “σιδηρούν παραπέτασμα” που χαρακτήρισε την Σ.Ε. αποδίδεται στον W. Churchill ο οποίος, τον χρησιμοποίησε για πρώτη φορά σε ομιλία του τον Μάρτιο του '46.

 

Η πρόσφατη

κινηματογραφική παραγωγή σε σκηνοθεσία της Phyllida Lloyd (αρκετά γνωστή σε εμάς από την “ελληνική” Mamma Mia) έφερε ξανά στο προσκήνιο την Σιδηρά Κυρία.

Η ταινία είναι ένα είδος βιογραφίας και επιχειρεί μια προσέγγιση μια ερμηνεία του φαινομένου. Παρακολουθεί την πρωταγωνίστρια μέσα από ένα συνεχές flash back από τα πρώτα ταπεινά χρόνια της στο Grantham, έως τις ημέρες μας.

Μεγάλο μέρος της αφήγησης, αναλίσκεται στα στερνά της, μια κινηματογραφικά “εύκολη” λύση αλλά αδικεί τόσο την πλοκή όσο και τη Thatcher. Επ' αυτού η παραγωγή διασώζεται διότι επελέγη η πληρέστερη εν ζωή ηθοποιός. Με τη βοήθεια των μακιγιέρ Mark Coulier, J. Roy Helland (οι οποίοι τιμήθηκαν με το χρυσό αγαλματίδιο για τη δουλιεά τους), η Meryl Streep στα 63 της χρόνια κέρδισε την 17η υποψηφιότητα και το τρίτο της Oscar μετά το Kramer vs Kramer (1980) και το Sophie's Choise (1983).

Η ταινία βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά πάνω στην ερμηνευτική της δεινότητα, αλλά η παραγωγή στο σύνολό της είναι ελλειμματική. Σαν να μην χρησιμοποίησε τα διαθέσιμα κινηματογραφικά εργαλεία, που ειδικά στον αιώνα μας είναι τόσα πολλά και τόσο χρήσιμα.

 

 

Υπάρχουν, ασφαλώς, στιγμές που αποκτά εξαιρετικά συγκινησιακές διαστάσεις όπως στην κορύφωση της πολεμικής σύγκρουσης στα Falklands. Οι επιτελείς, την πληροφορούν τα στοιχεία, κάποιοι από αυτούς προχωρούν και σε συμβουλευτικό επίπεδο και αναμένεται μέσα σε μια πολύ φορτισμένη ατμόσφαιρα μια απόφαση σχετικά με την τύχη τόσο του Αργεντίνικου καταδρομικού General Belgrano, που απειλούσε τις βρετανικές δυνάμεις, όσο και για την κλιμάκωση του πολέμου.

Ακούγονται δυο μοναχά λέξεις από τα πρωθυπουργικά, γυναικεία χείλη: “Sink it” (Βυθίστε το).

Την επόμενη χρονική στιγμή θα χαθούν 323 ψυχές. στα παγωμένα νερά του νότιου Ατλαντικού και τις επόμενες μέρες η Βρετανία θα κερδίσει τον τελευταίο πόλεμο στον οποίο ενεπλάκη, τόσες χιλιάδες μίλια μακρυά από το μητροπολιτικό έδαφος.

 

Η ιστορία

αδυνατεί ακόμα να αποδώσει στην Margaret Thatcher μια και μόνο εκτίμηση. Όπως οι περισσότερες, αν όχι όλες, οι σημαντικές πολιτικές προσωπικότητες έχει αμφίσημη παρουσία. Από το σύνθημα «Thatcher Thatcher, Milk Snatcher» (Θάτσερ, Θάτσερ, άρπαγα του γάλακτος) το οποίο προκάλεσε η απόφασή της να περικόψει τις δαπάνες για την παιδεία και ειδικότερα την κατάργηση της παροχής δωρεάν γάλακτος στους μαθητές από επτά μέχρι έντεκα ετών όταν ήταν υπουργός Παιδείας και Επιστημών ('70-'74) , έως την “αντρική” απόφασή της να κατέβει στην άλλη άκρη του Ατλαντικού να ξανασηκώσει την Union Jack η απόσταση τελικά δεν ήταν μεγάλη.

Ο συνδετικός κρίκος ήταν η απαράμιλλη θέλησή της και το άκαμπτο φρόνημα της. “Είμαι εξαιρετικά υπομονετική, με την προϋπόθεση ότι στο τέλος θα περάσει το δικό μου.” είχε δηλώσει με νόημα κάποτε.

Η πρώτη, η μόνη και η μακροβιότερη πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας, βρέθηκε να ηγεμονεύει σε μια κρίσιμη καμπή. Όπως και ο “πατέρας της νίκης” W. Churchill που έπρεπε να αποδεχθεί ότι το μεταπολεμικό Ηνωμένο Βασίλειο δεν ήταν πια αυτοκρατορία, έτσι και η Thatcher ήταν ο κύριος μοχλός αλλαγών στο νησί. Οι ενέργειες της επιδέχονται δυο ερμηνειών. Μια “φιλελεύθερη” προσέγγιση θα την αποθέωνε για τις επιλογές της, όπως τη δραστική περικοπή των δημοσίων δαπανών, την ήττα του συνδικαλιστικού κινήματος. Μια λιγότερο συντηρητική θεώρηση θα την κατηγορούσε για την περιστολή του κοινωνικού κράτους, τις ιδιωτικοποιήσεις δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών.

Αμφιλεγόμενες υπήρξαν και οι άλλες τοποθετήσεις της, καθώς νεαρή βουλευτής, υποστήριξε μεν νομοσχέδια για την αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας, τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων, καταψήφισε δε τη χαλάρωση νόμων περί διαζυγίου και επέμεινε στη διατήρηση της θανατικής ποινής.

Δεν έμεινε αδιάφορη στο οικολογικό ζήτημα και αντιτάχθηκε σφόδρα στη διαφαινόμενη συγκεντρωτικότητα της λήψης αποφάσεων στην Ε.Ε. καθώς υποστήριζε ότι ο ρόλος της έπρεπε να περιοριστεί στη διασφάλιση του ελεύθερου εμπορίου και του ανόθευτου ανταγωνισμού. Σε αυτό το τελευταίο, πολλοί θα ισχυριστούν ότι έβλεπε πολύ μακρυά.

Τον Ιούνιο του 2003, δεκατρία χρόνια μετά την έξοδό της από το νούμερο 10 της Downing St. θα χάσει τον αγαπημένο της σύζυγό Denis μετά από 52 έτη έγγαμου βίου και σιγά – σιγά θα αρχίζει να βυθίζεται στα γηρατειά της.

Για να τελειώσουμε από εκεί που ξεκινήσαμε, υπήρξε σαφώς τυχερότερη από τον Helmut Kohl, οποίος δύο χρόνια νωρίτερα, τον Ιούνιο του 2001, έχανε τη σύζυγό του Hennelore η οποία προτίμησε την αυτοκτονία από μια βασανιστική ζωή με μια βαριά δερματική αλλεργία που την ανάγκαζε να ζει συνέχεια στο σκοτάδι.