Πολιτείες αντιθέσεων (18.02.2012) PDF Print E-mail

Ασφυκτικά γεμάτο από επιβάτες και αποσκευές, τροχοδρομούσε κλυδονιζόμενο το Α 320 – 200 στην άσφαλτο του αεροδιαδρόμου του «Ελ. Βενιζέλου». Όταν μετά από 40 δεύτερα ξεκόλλησε τους τροχούς του ήταν πια, μια ιπτάμενη Βαβέλ.

Ελληνες, Ινδοί, Πακιστανοί, Άραβες, Ινδονήσιοι, Ευρωπαίοι συνέθεταν μια πολυποίκιλη εθνογραφία. Μετά από 4 ώρες, είχε βραδιάσει και προσγειωνόταν στο διεθνές αεροδρόμιο του Abu Dhabi. Εκεί, λιγότεροι από δυο στους δέκα κατοίκους είναι ντόπιοι. Όλοι οι υπόλοιποι είναι αλλοδαποί. Ο οδηγός του αυτοκινήτου που με παρέλαβε ήταν Ινδός. Στον αχανή στεγασμένο χώρο άφιξης των οχημάτων μπροστά στο ξενοδοχείο εκείνος από την πολυμελή ομάδα που ανοίγει την πόρτα είναι Τανζανός και ο ρεσεψιονίστ Βούλγαρος.

Καθώς πληκτρολογούσε στον υπολογιστή τα στοιχεία, τέσσερις τουλάχιστον φλόγες από ασετυλίνες διακρίνονταν πίσω από τα πανύψηλα φιμέ κρύσταλλα της ρεσεψιόν, ενίοτε διακοπτόμενες από τις σπίθες ενός τροχού και γράφανε μέσα στο σκοτεινό στερέωμα μια φωτεινή χορογραφία. Κάτω από τα φώτα των προβολέων μόλις που διακρίνονταν οι μορφές μερικών κρανοφόρων εργατών. Εκείνη η πρώτη εντύπωση της απίστευτης εργατικής Βαβέλ, που συγκροτούσε ένα πελώριο εργοτάξιο, έμελλε να με συνοδεύει συνέχεια σε εκείνο το τόπο.

Η ιδέα περί δείπνου σε τοπικό, κοντινό εστιατόριο είχε ναυαγήσει εν τη γεννέση της αφού δεν υπήρχε ούτε τοπικό, ούτε κοντινό. Όλα είναι απλωμένα, απαιτούν όχημα. Μια σύντομη βόλτα στα πέριξ ανέδειξε τους πρώτους ήχους, των V6, V8, V12, την βραδινή παρέλαση των ανυπολόγιστων, κάθε εθνικότητας, κυβικών και τετράτροχων αξιών αλλά και των αναρτημένων πανό που μας πληροφορούσαν ότι στο συγκεκριμένο έργο είχαν συμπληρωθεί πέντε εκατομμύρια εργατοώρες χωρίς ατύχημα.


Η Πανσέληνος άπλωνε το φως της πάνω από την ευρύτερη περιοχή του κόλπου του Ομάν, αλλά δυσκολευόταν να συναγωνιστεί τη λαμπρότητα των φώτων του Abu Dhabi, το οποίο από τον 31ο όροφο φαινόταν μια ξεχωριστή πολιτεία.

Λίγες ώρες αργότερα,

ο πρώτος πρωινός ήλιος έλουζε το δωμάτιο με τις χλωμές του ακτίνες και σταματούσε τον ολιγόωρο ύπνο. Η πρωινή εικόνα της πόλης υπολειπόταν της νυκτερινής κατά πολύ. Μέσα Ιανουαρίου και η θερμοκρασία είναι ήδη πάνω από τους 25, το ταξί μας φέρνει στο χώρο της μαρίνας που φιλοξενεί την μεγάλη περιπέτεια του Volvo Ocean Race.

Φιλοξενούμαι πάνω στο Mar Mostro. Ένα από τα έξι ιστιοπλοϊκά που επιχειρούν σε αυτόν τον σχεδόν απάνθρωπο αγώνα. Πριν προχωρήσω στα σπλάχνα του σκάφους, ερωτώ αν μπορώ να φωτογραφήσω. “No cameras” απαντά βλοσυρά ο Ken Read, o 51χρονος κυβερνήτης με την πυρόξανθη κόμη, πιθανότατα, με τον ίδιο τρόπο που συμπατριώτες του αξιωματικοί διοικούσαν τις πλωτές πολεμικές μηχανές τους στο θέρετρο του Ειρηνικού τη δεκαετία του '40. Αλλά και τούτο το σκάφος πολεμική μηχανή είναι. Τα πυρομαχικά του είναι τα πανιά και πυροβόλο η σχεδίασή του. Ακραία λιτό, κατάμαυρο το εσωτερικό με τις κουκέτες στερεωμένες στα πλευρά, τι κουκέτες δηλαδή, ένα αλουμινένιο πλαίσιο με δίχτυ, τον πετρελαιοκινητήρα, για τις μανούβρες στα λιμάνια, στο κέντρο και όλο τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό διάσπαρτο. Μια υποτυπώδης κουζίνα και κάτι που έμοιαζε με τουαλέτα. Εννοείται πως τις μέρες των σφοδρών ανέμων, των τεράστιων ωκεάνιων κυμάτων το θαλασσινό νερό περνάει παντού. Τότε το πλήρωμα διεξάγει τον πόλεμό του και επικρατεί ένα οργανωμένο χάος. Πανιά, εξοπλισμοί, εργαλεία, κατακλύζουν κάθε εκατοστό επιφανείας και έντεκα έμπειροι θαλασσοπλόοι δίνουν ότι έχουν, για να κερδίσουν μια υπομονάδα ταχύτητας ακόμα. Επί ώρες, επί μέρες, επί εβδομάδες. Αφάνταστα σκληρό, απαιτητικό, γενναίο.

Για πρώτη φορά στην ιστορία του Volvo Ocean Race χρησιμοποιήθηκε το Abu Dhabi, ως λιμάνι στην πορεία του αγώνα. Οι τοπικές αρχές έχουν τα μέσα να παραμείνει.

Συνόδεψα για λίγες ώρες το Mar Mostro πάνω στο φουσκωτό υποστήριξης και πέρα από το ηρωικό, κατάλαβα το επιστημονικό της προσέγγισης. Συνεχείς μετρήσεις, πειραματισμοί, αλλαγές και δοκιμές. Ταυτόχρονα παρατηρούν το τι πράττουν οι αντίπαλοι. Τίποτα δεν αφήνεται στην τύχη και το πλήρωμα ανταποκρίνεται με την ακρίβεια μιας ορχήστρας, με την δύναμη μιας αθλητικής ομάδας και με την χάρη χορευτών.

Επιστροφή,

από την μαρίνα με τα πόδια. Η ατμόσφαιρα είναι θολή το θερμόμετρο έχει σκαρφαλώσει στους 30 βαθμούς. Έργα οδοποιίας, σε εξέλιξη και σε μεγάλη έκταση που απασχολούν εκατοντάδες εργαζομένους, οι περισσότεροι Πακιστανοί. Σε ένα γιγάντιο εμπορικό κέντρο οι ουρές με τα ταξί, απορροφούν άμεσα τους φορτωμένους με ψώνια πολίτες. Στο πίσω μέρος των ταξί ξεχωρίζει η επιγραφή στα αγγλικά. “Η ταχύτητα μου καταγράφεται”. Σε άλλα οχήματα ξεχωρίζει η εντολή: “Αν οδηγώ επικίνδυνα κάλεσε το...”. και ακολουθεί αριθμός τηλεφώνου. Μπορεί άραγε, η πίστη στην οδική ασφάλεια να μετατρέψει τους πολίτες σε καταδότες;

Οι γυναίκες άλλοτε με δυτική φορεσιά και συμπεριφορά, άλλοτε με αυστηρή μαύρη μπούργκα που στις περισσότερες φορές ξεχωρίζουν μερικά από τα πιο εκφραστικά ζευγάρια μάτια του κόσμου.

Φαρδείς δρόμοι, με παρτέρια από πολύχρωμα λουλούδια, μεγάλη προσπάθεια για καθαριότητα αν και η άμμος που βρίσκεται παντού, κάνει αυτή την αποστολή δύσκολη. Το φόντο κατακλύζεται από γερανούς που τροφοδοτούν αδιάκοπα μεγάλα έργα με υλικά.

Προχωρημένο απόγευμα.

Η μικρή τεχνητή παραλία μπροστά από το ξενοδοχείο, άδεια.

Μερικές δεκάδες ξαπλώστρες, παρατεταγμένες με τάξη άδειες όλες, η άμμος χτενισμένη, χωρίς ίχνος αντικειμένου.

Μόλις που προλαβαίνω το φως που κρύβεται πίσω από το παρακείμενο υπό ανέγερση ξενοδοχείο και βηματίζω μέσα στη θάλασσα.

Η αίσθηση του τεχνητού είναι άμεσα αντιληπτή. Όποιος έχει κολυμπήσει, περπατήσει σε φυσική παραλία το καταλαβαίνει.

Περνάει ο χρόνος, μαλακώνει το φως, μπουνατσάρει η θάλασσα και αποκτά τη χρυσή ανταύγεια της δύσης.

Η υψηλή στάθμη θορύβου, που παράγει το έργο της ανέγερσης, με τροχούς, αδιάκοπα σφυριλατίσματα μεταλλικών σκελετών ουδόλως ενοχλεί ευτραφή Σέρβο τουρίστα που κοιμάται μακαρίως παρά την πισίνα.

Το θόρυβο αυτό, θα σκεπάσουν για λίγο οι ρυθμοί περιστροφής των κινητήρων δύο τζετ σκι που θα δώσουν μια χορογραφική παράσταση λίγο πιο έξω από την στενά οριοθετημένη πλαζ.

Καθώς το φως ολοένα λιγοστεύει, κρύβει μεν την ασχήμια του παρακείμενου γιαπιού, αποκαλύπτει δε τους κίτρινους φάρους των φορτηγών που κουβαλάν ολοένα και περισσότερα φορτία στο απέναντι τεχνητό νησί.

Προχωρημένο απόγευμα, η «παραλία» άδεια, οι ναυαγοσώστες παρόντες. Οι εικόνες ξεπερνούν την πραγματικότητα και οι εβδομήντα τόσοι όροφοι του ξενοδοχείου είναι επιβλητικοί.

Το σκοτάδι έρχεται και οι φλόγες ασετιλίνης, οι σπίθες των τροχών των εργατών εξακολουθούν να λάμπουν.

Το βράδυ

στο γκαλά, 57 μεγάλες ροτόντες υποδέχονται 500 σχεδόν συνδαιτυμόνες. Συμμετέχοντες, εκπρόσωποι χορηγών και καλεσμένοι καλωσορίζονται από τον υπουργό Τουρισμού σε μια μάλλον φαντασμαγορική τελετή που απέχει πολύ από το κλίμα του αγώνα Volvo Ocean Race, πλην όμως είναι μια διαδικασία απαραίτητη. Από το πολύ σοβαρό, τόσο στιλιζαρισμένο καλωσόρισμα με σαμπάνια, στην μεταμεσονύκτια ροκ μετάλλαξη όπου οι γραβάτες και τα σακάκια βρίσκονταν στις καρέκλες, οι παρευρισκόμενοι χτυπιόνταν υπό τους ήχους επιτυχιών των Dire Straits και οι μπύρες καταναλώνονταν χωρίς ποτήρι, είχαν περάσει μόλις τρεις ώρες.

Τέσσερις

μέρες κύλησαν κάπως έτσι, σε μια προσπάθεια να αποκωδικοποιήσω τον τόπο. Λίγος χρόνος, σε πολύ περιορισμένο γεωγραφικά χώρο. Ένα πολύ μικρό δείγμα που δεν μπορούσε να οδηγήσει σε ασφαλή συμπεράσματα.

Εξέταζα τα δεδομένα μέσα στο ταξί που με πήγαινε στο αεροδρόμιο. Ήταν επτά το πρωί και οι βάρδιες στην οδοποιία είχαν ήδη αλλάξει. Ένας τεράστιος πύρινος δίσκος ανέτειλε σε μια σχετικά διαυγή ανατολή. Δεξιά και αριστερά της λεωφόρου των πέντε λωρίδων σε κάθε ρεύμα κυκλοφορίας, συστοιχίες με δένδρα, σχεδόν έκρυβαν την απεραντοσύνη της ερήμου και μια επίδειξη πλούτου λάμβανε χώρα καθώς ποτίζονταν οι στενοί θύλακες γκαζόν. Διότι σε έναν τόπο όπου το πόσιμο νερό έχει πολλαπλάσια αξία από τα καύσιμα, το πότισμα της χλόης είναι πλούτος. Είναι κι' αντίθεση. Μια από τις πολλές.

Τα χρήματα από τους υδρογονάνθρακες είναι τέτοια ώστε να δημιουργούνται τεχνητά νησιά, να πρασινίζει η άμμος, να κατασκευάζονται γιγαντιαία έργα.