Το θέμα του Τουρισμού είναι σύνθετο. Μερικοί το αντιμετωπίζουν ως χρυσοφόρο φλέβα, άλλοι στηρίζουν πάνω του κρατικές οικονομίες. Υπάρχουν και εκείνοι που διατηρούν επιφυλάξεις. Στην χώρα μας την μαζικότητά του την απέκτησε μεταπολεμικά.
Για να εξυπηρετηθούν όλοι όσοι προτιμούσαν την Ελλάδα για διακοπές , αλλά ακόμα και για τον εσωτερικό τουρισμό, η ύπαρξη ξενοδοχειακών μονάδων ήταν απαραίτητη. Κι όσο μεγάλωνε το πλήθος των τουριστών τόσο μεγάλωνε και η ανάγκη κλινών.
Απεικόνιση, καλλιτεχνική, της διαμόρφωσης του σανατορίου της Πάρνηθας σε ξενοδοχειακή μονάδα
Έτσι αφενός μεν πλήθαιναν, αφετέρου δε γιγαντώθηκαν οι ξενοδοχειακές μονάδες. Αυτό ήταν η μία τάση. Η άλλη ήταν το περιτύλιγμα. Όπως και οι μεζονέτες που ήταν αδιανόητο να ήταν μη πολυτελείς, έτσι και τα ξενοδοχεία έπρεπε να κολυμπούν στο γκλάμουρους, παραδοσιακή άλλωστε αξία του ημεδαπού συστήματος, από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους. Είναι απορίας άξιον πως η επόμενη γενιά από εκείνη που πήγαινε στο μεροκάματο με γάιδαρο, νιώθει μια αποστροφή αν το hotel δεν διαθέτει Spa. Το αντίθετο της πολυτέλειας και ειδικά αυτής, της αμφιλεγόμενης αισθητικής πολυτέλειας, που φιλονικεί με το βλαχομπαρόκ για την πρωτοκαθεδρία, δεν είναι η μιζέρια, η φτώχεια, η κακομοιριά. Είναι το λιτό, φωτεινό, Ελληνικό μέτρο.
Ακολουθούν μια σειρά από εικόνες ξενοδοχείων, που φιλοδόξησαν να προσφέρουν φιλοξενία μιας άλλης εποχής, ή φλερτάρισαν κάποια στιγμή με την ιδεολογία του γκλάμουρους, ή πίστεψαν ότι το μεγάλο είναι απαραίτητα ωραίο. Αλλά τώρα δεν είναι παρά ενοχλητικά ερείπια, αποδείξεις λανθασμένων κινήσεων, ή αλλαγής των καιρών και των συνηθειών, ή θύματα μιας αμφιλεγόμενης ανάπτυξης.
Ξενία Πάρνηθας
Μέσα δεκαετίας του '60. Το «Βολάν», ένα από τα πρώτα μεταπολεμικά αυτοκινητικά έντυπα δημοσιεύει τούτη την μικρή, διακριτική ρεκλάμα.
Χτισμένο στο μεσοπόλεμο για σανατόριο, έκλεισε το κύκλο της προσφοράς του στις αρχές της δεκαετίας του ΄60. Μεταμορφώθηκε σε Ξενία με σχέδια του Άρη Κωνσταντινίδη, εξυπηρέτησε αρκετές σεζόν χιλιάδες περιηγητές, αλλά οικονομικά σκόνταφτε. Άντεξε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ΄80 αφού είχε μετατραπεί και σε τουριστική σχολή του Ε.Ο.Τ.
Ο φονικός σεισμός του Σεπτέμβρη του '99, δίνει το πρώτο χτύπημα στο κτίριο, ενώ η πυρκαγιά του '07 που κατέκαυσε το περήφανο Mont Parnes το έπληξε σε ένα τμήμα του. Η καταστροφή ολοκληρώθηκε με την λεηλασία που ακολούθησε.
Ξένιος Δίας, Ολυμπία.
Έργο του Άρη Κωνσταντινίδη, στο πλαίσιο της δημιουργίας της αλυσίδας των Ξενία, ενοικιάζεται από τον Ε.Ο.Τ. στην Ελένη Βέη – Σεφερλή το ΄71. Βυζαντινολόγος, θυγατέρα του Νίκου Βέη μιας τεράστιας, από κάθε άποψη, προσωπικότητας και σύζυγος του Διονύση Σεφερλή, για τον οποίο υπάρχει η πληροφορία, ότι τον είχε περιποιηθεί προσωπικά ο Μίμης Ιωαννίδης στο Μακρονήσι.
Ελένη και Διονύσης γνωρίστηκαν στα Ιουλιανά, ερωτεύτηκαν παντρεύτηκαν, ξεκίνησαν καθαρά, προχώρησαν με όρεξη αλλά οι τράπεζες είχαν άλλα σχέδια. Ο Νιόνιος αποχαιρέτησε τα εγκόσμια, μετά από τις ταλαιπωρίες της νιότης του, η Ένη είναι ακινητοποιημένη από βαρύτατο εγκεφαλικό και ο Ξένιος Δίας καταρρέει. Το αυτό και για το άλλο ξενοδοχείο, τους τον Απόλλωνα. Το 2016, στην αρχαία Ολυμπία, δυο ξενοδοχεία ερειπώνονται. Ελλάδα.
Ξενία Καστοριάς
Πρωτοποριακό για την εποχή του έργο, αν σκεφτούμε πως τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν, εν χορδοίς και οργάνοις τον Δεκέμβριο του 1955. Παρών ανάμεσα σε άλλους «επισήμους» ο υπουργός προεδρίας της πρώτης κυβερνήσης Κ. Καραμανλή, Γεώργιος Ράλλης. Αν μάλιστα συνυπολογίσουμε ότι μόλις επτά χρόνια νωρίτερα ο Εθνικός στρατός έβρισκε καταφύγιο στην Καστοριά μετά από την εκδίωξή του από το Μάλι Μάδι, και το νωπό των πληγών του Εμφυλίου, έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Ας μην λησμονούμε ότι η περιοχή βρισκόταν στις παρυφές της περίφημης Επιτηρούμενης Ζώνης, εκείνης της ζοφερής εποχής.
Όπως και να έχει το έργο έγινε, ολοκληρώθηκε, και ήταν αποτέλεσμα μελέτης των αρχιτεκτόνων Χαρ. Σφαέλλου. και της Μ. Ζαγορησίου. Κτισμένο στην κορφή του λόφου που δεσπόζει στην πρωτεύουσα του νομού, με καταπληκτική θέα, έφερνε έναν μοντέρνο αέρα στην ακριτική πόλη. Στις μέρες μας καταρρέει εγκαταλελειμμένο, ενώ τοπική αυτοδιοίκηση και περιφέρεια προσπάθησαν, κατά καιρούς, να το ξεκρεμάσουν από την γραφειοκρατία και με κάποιο τρόπο να το αξιοποιήσουν.
AΚΤI & ξεχασμένο.
Βρίσκονται σχεδόν αντικριστά. Στο Λουτρόπυργο. Τους χωρίζει ο δρόμος που μέχρι το '64 ήταν ο μόνος αμαξιτός που συνέδεε Αττική με Κορινθία. Σήμερα έχει λάβει την ονομασία Π.Ε.Α.Κ. Παλιά Εθνική οδός Αθηνών Κορίνθου. Σχεδόν πάνω στην ακτή βρίσκεται το «Akti». Με τα σημάδια ενός πρόσφατου εξωτερικού, τουλάχιστον, φρεσκαρίσματος, αλλά εγκαταλελειμμένο εδώ και τρία χρόνια. Είχε το μοναδικό πλεονέκτημα να είναι πάνω ακριβώς στην ακροθαλασσιά. Το ότι η θέα περιλαμβάνει σειρές από βαπόρια αρόδου στον Σαρωνικό είναι το μειονέκτημά του.
Απέναντι του, ένα ταλαιπωρημένα εγκαταλελειμμένο, εδώ και κάποια τριάντα χρόνια κτίριο, που ήταν και αυτό ξενοδοχείο. Ο γείτονας δεν θυμάται όνομα, θυμάται όμως πως εκείνος που όριζε τις τύχες του κτιρίου ήταν τζαμάς. Από την Μάνδρα. Εξ ίσου εγκαταλελειμμένος είναι και ο παρακείμενος σταθμός καυσίμων. Τελευταία διακριτικά, αυτά τα οποία του έχουν μείνει, είναι της revoil. Μια τριάδα κτιρίων που κάποτε λειτουργούσαν, εξυπηρετούσαν ανάγκες, προσέφεραν εργασία ενίοτε και χαρά, παρήγαγαν κάποιο πλούτο.
Καβείρια Λήμνος
Το θέμα, έχει σημειωθεί και από το οδοιπορικό στη Λήμνο. Λίγο πιο 'κεί από ότι διασώζεται από τα άδυτα των Καβειρίων μυστηρίων, ένα άλλο εγκαταλελειμμένο μεγαθήριο εκτός κάθε Ελληνικού μέτρου. Ογκώδη κτίρια, αποδείξεις εποχών εύκολων δανείων, άστοχων προσανατολισμών και μεγάλων αποτυχιών. Δεν είναι ότι μόνον, ότι από κάποια τράπεζα χάθηκαν κάποια εκατομμύρια, δεν είναι ότι κάποιοι εκατοντάδες εργαζόμενοι έμειναν απλήρωτοι.
Είναι πως ένα τεράστιο, άχαρο, άσχημο και λεηλατημένο οικοδομικό σύμπλεγμα θα παραμείνει για πάντα σαν ένα πελώριο τραύμα κοντά στην παραλία της Σαράβαρης. Εκτός κι αν άλλα περισσότερα χρήματα έρθουν να οικοδομήσουν ένα ακόμα μεγαλύτερο σφάλμα. Ελάχιστη νοημοσύνη χρειάζεται για να το καταλάβουμε. Ακόμα λιγότερη για να μην αντιληφθούμε ότι το Ερείπιο στο Καβείριο είναι άλλη μια τρανή απόδειξη.
Ξενία Ναυπλίου & Ανδρου
Σχεδιασμένα, κατασκευασμένα με την ίδια τεχνική, που τότε ξέφευγε κατά πολύ της εποχής τους, ποθούμενα και όχι τόσο ευκολοπρόσιτα για τον μέσο Έλληνα πολίτη της δεκαετίας του '60. Δίχως άλλο, σημαδεύουν συναισθηματικά, τις μνήμες μας, πιθανότατα διότι χαϊδεύουν, ξυπνούν ευχάριστες εικόνες, σε όσους τουλάχιστον είχαν την τύχη να κοιμηθούν στα δωμάτια τους.
Και για τα δύο διατυπώθηκαν αντιρρήσεις. Του Ναυπλίου (πάνω) επειδή κτίσθηκε σε ένα σημείο όπου έχουν μαρτυρήσει, πεθάνει πολλοί, με τρόπο βαρβαρικό, ενώ αυτό της Άνδρου (κάτω) διότι η ένταξή του στο περιβάλλον είναι προβληματική και δεν ταίριαζε με το Κυκλαδίτικο πνεύμα. Σήμερα τα συνδέει κοινή τύχη. Παρατημένα κουτιά από τσιμέντο, αφημένα στην τύχη τους, καταρρέουν απροστάτευτα, από το χρόνο και τις καιρικές συνθήκες.
Καστανιά & Νέα Πέραμος
Σε εξαιρετικής ομορφιάς ορεινό πέρασμα του νομού Κορινθίας, δέσποζε το Ξενία (πάνω). Εγκαταλελειμμένο στην τύχη του, αρκετά χρόνια χορταριάζουν οι χώροι του. Με διαφορετικούς προσανατολισμούς, απότοκο της αισθητικής της επταετίας, το «Μεγάλο Πεύκο» (κάτω), στην Νέα Πέραμο, ογκώδες με δυο προσόψεις δεσπόζει στην είσοδο της πόλης από την Ελευσίνα. Από την άλλη, την νότια πλευρά του, έχει αναρτημένο και πωλητήριο.
|