Δεν είναι η πρώτη φορά που αναφέρεται εδώ, ο P.R.K. Μας είχε απασχολήσει και τον είχαμε θαυμάσει στο Μην πεις λέξη. Επανέρχεται με την ίδια βαθιά ερευνητική και στοχαστική ματιά με τα «Καθάρματα». Πρόκειται για 12 διαφορετικές, αυτοτελείς περιγραφές από δραστηριότητες ανθρώπων που κινήθηκαν πάνω σε ακραία σενάρια, με ακραίο τρόπο και με αφύσικο αμοραλισμό.

Με υπότιτλο Απατεώνες, δολοφόνοι, επαναστάτες και εγκληματίες, 12 αληθινές ιστορίες, γίνεται η πρώτη τοποθέτηση για το τι θα ακολουθήσει. Τα κοινά στοιχεία που ενώνουν τους πρωταγωνιστές αυτών των δώδεκα τόσο διαφορετικών, ξεχωριστών περιπτώσεων είναι η λατρεία του μεγάλου κέρδους, η ανθρώπινη αφέλεια, η ροπή για απάτες, τα κάθε είδους κενά της κοινωνίας που οπλίζουν την παραβατική πρακτική και ασφαλώς η απληστία.

Ξεκινά με την πιο ήπια, ίσως, περίπτωση που αφορά εκείνους που είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν πολύ μεγάλα ποσά προκειμένου να αποκτήσουν και ενδεχομένως κάποτε γευθούν σπάνια παλιά κρασιά. Είναι αμφίβολο αν αρκετοί από αυτούς είναι σε θέση να αντιληφθούν αν όντως αυτό που δοκιμάζουν είναι αυτό που πλήρωσαν. Εννοείται ότι οι υποθέσεις αυτές έχουν και δικαστικές εμπλοκές που στηρίζονται πάνω σε πολύπλοκες εργαστηριακές έρευνες.

Στην επόμενη ενότητα ερευνά την λυσσαλέα διαμάχη ανάμεσα σε μια ποινικολόγο και σε ένα μαφιόζο. Το ασυνήθιστο εδώ, είναι ότι πρόκειται για αδέλφια. Ο αδελφός ήταν ένας εκ των απαγωγέων του Freddy Heineken και καταδικασμένος για πέντε δολοφονίες. Η αδελφή κατάφερε, με μεγάλη προσπάθεια, να απομακρυνθεί από το σκοτεινό οικογενειακό περιβάλλον όπου αρχικώς πρωταγωνίστησε ο μέθυσος, κακοποιητικός πατέρας. Τώρα επιζεί κρυπτόμενη και αγωνιούσα από την προγραφή του φυλακισμένου της αδελφού, τον οποίον όμως ακόμα δηλώνει πως αγαπά.

Στην συνέχεια ασχολείται με μια εξαιρετικά ασυνήθιστη περίπτωση όπου ο Αμερικανός, μικρός αδελφός ενός θύματος της τραγωδίας της πτήσης 103 της Pan Am, καταδύεται σε έναν αφύσικα εχθρικό και άδηλο κόσμο μέχρι να εντοπίσει τους αυτουργούς του θανάτου των 259 αθώων ψυχών που επέβαιναν στο μοιραίο αεροσκάφος και των έντεκα κατοίκων του Λόκερμπυ της Σκωτίας που είχαν την ίδια τύχη.

Κάπως ενήμεροι για το πώς λειτουργούν τα συστήματα όταν οι ελεγκτικές αρχές είναι απούσες ή σαθρές, ήμαστε και εμείς εδώ στην Ελλάδα μετά το ‘99, αλλά αλλού τα μεγέθη είναι μεγαλύτερα. Έτσι ένας γιατρός, ένας χρηματιστής και ένας δισεκατομμυριούχος εμπλέκονται σε  σκάνδαλο δισεκατομμυρίων στις Η.Π.Α. με δόλωμα σκεύασμα για την θεραπεία του Αλτσχάιμερ. Ήταν κάτι σαν ο θρίαμβος του πλεονεκτήματος της παράτυπης πληροφορίας και φυσικά της πάντα παρούσας σε αυτές τις περιπτώσεις απληστίας. Διότι αν μπορείς να κερδίσεις μέσα σε λίγες μέρες 275 εκατομμύρια δολάρια, σορτάροντας ταυτόχρονα την μετοχή που πρόλαβες να ξεφορτωθείς κερδίζοντας άλλα 700 εκατομμύρια, η όποια ηθική απουσιάζει.

Από την Αμερική και η επόμενη ενότητα, όπου οπλοκατοχή και βία έχουν βαθιές ρίζες, ενίοτε με πρωταγωνιστές που δεν προμηνύουν με τίποτα ότι θα εξελιχθούν σε μαζικούς δολοφόνους. Κι όμως στην περίπτωση που περιγράφεται υπήρχε ένα ανεξιχνίαστο, ή καλύτερα ένα κεκαλυμμένο παρελθόν, καθώς και ένα τραγικά πανομοιότυπο, θανατηφόρο μέλλον.

Το φαινόμενο του Τραμπισμού, ερμηνεύτηκε από πολλούς ως πολιτική παρακμή, ως ξεπεσμός αυτού που κάποτε προσδιοριζόταν ως αμερικάνικο όνειρο. Η αποκαλυπτική αφήγηση του πως έφθασε ο επιχειρηματίας στον Λευκό Οίκο, όπως και ποιος τον προετοίμασε για να φτάσει να γίνει ο ισχυρότερος άνθρωπος στον πλανήτη, μα και το καταλυτικό ρόλο της πιο φθηνής εκδοχής της τηλεόρασης, κάνουν την υπόθεση ακόμα πιο χαμηλή και πιθανόν πιο απειλητική για το μέλλον.

Ήδη από τον Β΄Π.Π. η Ελβετία ήταν ολόφωτη τα βράδια καθότι είχε θεσμοθετηθεί ως το παγκόσμιο θησαυροφυλάκιο. Το τραπεζικό της σύστημα φάνταζε και ήταν το ιδανικό καταφύγιο για συσσωρευμένα πλούτη. Κι όμως, ένας ταπεινός τεχνικός υπολογιστών, το 2016, έφερε στην επιφάνεια μερικά από τα πιο σκοτεινά μυστικά των του τραπεζικού συστήματος. Στην απορία των αναγνωστών θα μείνουν μόνο τα κίνητρά του.

Ένα χρόνο νωρίτερα, το 2015, μια φημισμένη ποινικολόγος, φημισμένη για την επιμονή, την εργατικότητα, τις δεξιότητες να υπερασπίζεται κατηγορούμενους οι οποίοι περιγράφονται ως οι χειρότεροι των χειρότερων, αναλαμβάνει την υπόθεση εκείνου που προκάλεσε με βομβιστική ενέργεια το θάνατο τριών, τον τραυματισμό 183, αρκετοί των οποίων ακρωτηριάστηκαν. Η ποινικολόγος ήταν η πρώτη υπόθεση όπου έχασε καθώς ο κατηγορούμενος καταδικάστηκε σε θάνατο. Παραμένει κρατούμενος, στην ADX στο Φλόρενς του Κόλοράντο, την πιο ασφαλή ομοσπονδιακή φυλακή των Η.Π.Α. μέχρι να εκτελεστεί η ποινή του. Στην ίδια φυλακή κρατείται διαβόητος βαρώνος ναρκωτικών, μάγος αποδράσεων, βουτηγμένος στη βία, την απίθανη ιστορία του οποίου επίσης διηγείται ο συγγραφέας.

Ίσως η πιο σπαραξικάρδια αφήγηση από όλες, είναι ο τρόπος που ένας Ισραηλινός δισεκατομμυριούχος απέκτησε τον έλεγχο ενός από τους μεγαλύτερους θησαυρούς της Αφρικής. Αφορά ένα από τα πλουσιότερα ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα σιδηρομεταλλεύματος, θαμμένα σε δασώδη οροσειρά της Γουινέας. Σε ένα τόπο που η διαφθορά ξεχείλιζε σε τέτοιο βαθμό, όπου ακόμα η κεντρική τράπεζα εκτύπωνε πλαστά χαρτονομίσματα.

Οι ιστορίες του πρίγκιπα της Μαρμπέγια, ενός Σύριου εμπόρου όπλων που οι αρχές δαπάνησαν δεκαετίες προκειμένου να τον συλλάβουν και η ζωή ενός διάσημου σεφ που έμοιαζε με περιπλανώμενη γιορτή, κάτι όμως που δεν τον προστάτεψε από την αυτοχειρία, κλείνουν τις αφηγήσεις.

Πέρα από την βαθιά, επίμονη και συχνά επικίνδυνη έρευνα που απαιτείται, ο Patrick R. Keefe είναι και ένας μοναδικός σολίστ της αφήγησης στοιχειοθετώντας με αριστοτεχνικό τρόπο τα θέματά του. Ταυτόχρονα μας μεταφέρει μια ζοφερή εικόνα του κόσμου που ζούμε, αφαιρώντας αρκετή αισιοδοξία για το πώς μπορεί να μαζευτεί αυτό το χάος που συχνά κυριαρχεί ανεξέλεγκτο.