Παρά την φανατική υποστήριξη του «Ναι» από ένα μεγάλο πολιτικό φάσμα, ένα αντίστοιχο μπλοκ Τύπου και πολυάριθμες, μάλλον παθιασμένες, ομάδες πνευματικών ανθρώπων, η επικράτηση του «Όχι» ήταν καθαρή και σαφής. Τόσο ευρεία διαφορά, ίσως να μην ανέμεναν ούτε και οι κυβερνητικοί.

Παρά επίσης, την επιμονή σε μια εκφοβιστική τακτική, σημαντικής μερίδας, κάθε είδους, Τύπου, και  την ροπή προς καλλιέργεια ενός εμφυλιακού κλίματος, τίποτα δεν έχει συμβεί. Το Δημοψήφισμα ολοκληρώθηκε ομαλά κι όλα κυλούν ήσυχα, τουλάχιστον μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας.

Δεν πρόκειται περί νίκης «εκείνων», ούτε περί ήττας των «άλλων». Είναι επιλογή. Στο άμεσο μέλλον θα αξιολογηθεί. Αν κάτι χρειάζεται από εδώ και στο εξής είναι η παρουσία ψυχραιμίας και ομοψυχίας, η απουσία χυδαίας και άγονης κριτικής και η συνείδηση ότι θαύματα δεν γίνονται. Οψόμεθα.

Και μια παρατήρηση. Τούτο το δημοψήφισμα μπορεί να αξιολογηθεί και ως η αρχή της νέας εποχής μετά την μεταπολίτευση. Από μια και μόνο ένδειξη. Από τον τρόπο που έφτασε, ψήφισε, επικοινώνησε ο πρωθυπουργός.

«Αλέξη – Αλέξη», φώναζαν οι δεκάδες φωτορεπόρτερς που ήταν απλωμένοι σαν βεντάλια και πακτωμένοι σαν σαρδέλες, ώστε να γυρίσει σε όλο το φάσμα της βεντάλιας. Και τον αποκαλούσαν έτσι, διότι τους έχει πείσει ότι ένας από αυτούς, ένας από εμάς. Το αν αυτό είναι έτσι, κι' όχι άλλο ένα τέχνασμα εξουσίας θα το εκτιμήσουμε στο μέλλον.

Και γύρισε ο Αλέξης, για να ακουστούν τα μοτέρ των ψηφιακών DSLR, να αστράψουν τα φλας και να τον αποθανατίσουν τον πρόεδρο της κυβέρνησης, νέο, χαμογελαστό, άνετο στο λευκό του πουμάμισο, με τον φάκελο μισό εντός και μισό εκτός στη διαφανή κάλπη.

Εντελώς διαφορετική εικόνα στο προτελευταίο δημοψήφισμα, αλλά και στις επόμενες (του) εκλογικές αναμετρήσεις όπου εμφανιζόταν ο, και, Εθνάρχης αποκαλούμενος, μέσα στα αυστηρά κοστούμια του, σοβαρός, αλύγιστος και τελικά απρόσιτος μπροστά στις ξύλινη κάλπη.

Αυτόν, που ούτε τα αδέλφια του, δεν τον αποκαλούσαν με τον μικρό του όνομα, όχι οι φωτορεπόρτερς. Δεν υπήρξε ποτέ Κώστας, ή έστω Κων/νος.

Ήταν πάντα ο «κύριε πρόεδρε». Ίσως για αυτό όταν το συνειδητοποίησε, προχώρησε στη δήλωση:

«…με στέγνωσε η πολιτική.» Υφίσταται και η γνώμη, ότι δεν ήταν η πολιτική που τον στέγνωσε. Ήταν η εξουσία. Ούτε μια μέρα δεν υπήρξε αντιπολίτευση. Ούτε μια ώρα.

Τέλος εποχής λοιπόν. Σε προσωπικό επίπεδο είναι από τις λίγες φορές που δεν κοιτώ το συγκεκριμένο παρελθόν με κάποια προσμονή, με κάποια νοσταλγία. Στο σήμερα: Ευχές για μια ανθρώπινη, δίκαιη συμφωνία και για ένα αισιόδοξο ή έστω λιγότερο ζοφερό μέλλον. Δεν φαντάζομαι ότι θέλουμε κάτι διαφορετικό. Δεν φαντάζομαι ότι μπορούμε, τουλάχιστον τούτη τη στιγμή, κάτι περισσότερο…

Για να το δροσίσουμε, πάμε κινηματογράφο

Μεταπολιτευτικά μας ήρθε πρώτα, ο «Θίασος», του Θ. Αγελλόπουλου το ’75. Ένα χρόνο αργότερα ακολούθησε, το το 5ωρο «Νovecento», του Β. Bertolucci. Το ’80 το «Les Uns et les Autres», υπογεγραμένο από τον Cl. Lelouch.

Το κοινό στοιχείο αυτών των παραγωγών, ήταν η μυθιστορηματική παρακολούθηση οικογενειών και γενεών σε ένα πλαίσιο μισού αιώνα ή και περισσότερο.

Ο Γάλλος το τοποθέτησε με άξονα την μουσική, ο Έλληνας με το θέατρο και τον γεννημένο εδώ, σε αυτόν τον τόπο, μύθο των Ατρειδών, ενώ ο Ιταλός παρακολουθεί το θέμα ταξικά και επικά.

Υπάρχουν αρκετές άλλες παραγωγές που προσεγγίζουν παρόμοια θέματα με συγγενείς τρόπους. Όπως η Baaria του G. Tornatore από το 2009.

Ο δημιουργός ακροβατεί με λεπτότητα ανάμεσα στο Δράμα και την Κωμωδία, διαχειριζόμενος με Τέχνη το πλούσιο υλικό που του παρέχει η ιδιαίτερη πατρίδα του,  η Bagheria (στα Σικελικά Baaria), κωμόπολη κοντά στο Palermo.

Ξεκινά την ιστορία του, από τον μεσοπόλεμο, εκεί και τότε που κυριαρχεί η φτώχια, ο αναλφαβητισμός, η δυσιδαιμονία, ο συντηρητισμός και ενσκήπτει με τραχύτητα ο φασισμός με την καρικατούρα του Μπενίτο και των μελανοχιτώνων του.

Παρακολουθεί την τροχιά του πρωταγωνιστή του μέσα στο χρόνο, την αγωνία του να μορφωθεί, να αντιδράσει, να ορίσει την μοίρα του. Την τροχιά του στη ζωή, στον έρωτα, στην πάλη του βίου, μέσα σε ένα φτωχό τόπο όπου ο χρόνος έχει σταματήσει και ο φεουδαρχισμός αναδεύεται με το επερχόμενο οδοστρωτήρα του Φασισμού.

Από τότε που ρακένδυτο παιδί ακόμα, παρατά το σχολείο με την γονική προτροπή: «πήγαινε τώρα να βγάλεις το ψωμι σου», μέχρι τότε που όταν όλα έχουν αλλάξει και με κοστούμι αποχαιρετά το διάδοχο που πάει να σπουδάσει.

Με εύστοχους διαλόγους, με μια λεπτή περιγραφή όλων των ιδιομορφιών της Ιταλίας, με χειρονομίες, με οπερετικές συμπεριφορές.

Σκληρή και συνάμα τρυφερή κινηματογραφική γραφή. Μελαγχολική και ταυτόχρονα χιουμοριστική άποψη.Δεν περιμέναμε κια τίποτα λιγότερο από τον δημιουργό του «Σινεμά ο παράδεισος»