Ex Μachina – Πέμπτη 19 Μαρτίου 2015 PDF Print E-mail

.....ακόμα και στην πιο σκοτεινή, την πιο αγεωγράφητη, ανθρώπινη ψυχή θα βρεις ένα μικρό, έστω, κομμάτι συναισθήματος, έναν κάποιο καημό. Στις μηχανές όχι.

Στο πρώτο ερώτημα:
Με τι έχουμε να κάνουμε εδώ;
υπάρχει η εύκολη, κατ’ αρχήν απάντηση, έτσι, δίκην μαρκίζας:
Με ένα θρίλερ, επιστημονικής φαντασίας.


Ένα πολύ ενδιαφέρον σενάριο (του Alex Garland σεναριογράφου του The beach), όπου το ζητούμενο, δεν είναι μόνον η κατασκευή και η λειτουργία μιας ρομποτικής φιγούρας η οποία να διαθέτει τεχνητή νοημοσύνη. Διότι το ζητούμενο, ξεπερνά την ευφυΐα και φτάνει στο κεφάλαιο της συνείδησης.
O Garland, κάθεται για πρώτη φορά πίσω από τις κάμερες αναλαμβάνοντας και τα σκηνοθετικά καθήκοντα.

Έτσι, ένας δισεκατομμυριούχος προγραμματιστής και επικεφαλής μεγάλης εταιρείας, δημιουργεί στο απομακρυσμένο και προηγμένο εργαστήριό του ένα τεχνητό πλάσμα. Ακολούθως, στήνει έναν μηχανισμό ώστε να επιλέξει εκείνον τον εργαζόμενό του, ο οποίος με χρονικό περιθώριο μιας εβδομάδας θα πρέπει να απαντήσει στο ερώτημα κατά πόσο το πλάσμα διαθέτει τεχνητή νοημοσύνη. 

Εδώ είναι το σημείο, που γνωριζόμαστε με το Touring test, αποτέλεσμα της ιδιοφυΐας του Βρετανού Alan Touring. Είναι μια  δοκιμασία για να κριθεί η ικανότητα μιας κατασκευής να επιδεικνύει ευφυή συμπεριφορά ισοδύναμη ή ανώτερη από εκείνη του ανθρώπου.

Έτσι όταν ο Caleb (Domhnall Gleeson) φτάνει στο απρόσιτο σπίτι – ερευνητικό κέντρο του εργοδότη του Nathan (Oscar Isaac), συναντά την Ava (Alicia Vikander) και ξεκινά τις συνεδρίες αξιολόγησης, το σκηνικό έχει στηθεί.

Σύντομα ο θαυμασμός του επισκέπτη υπαλλήλου για τον οικοδεσπότη προϊστάμενο αρχίζει να παραχωρεί τη θέση του στην αμφισβήτηση.

Εξίσου γρήγορα το σκηνικό μετατρέπεται, παρά τις λίγες σκηνές εντυπωσιακών εξωτερικών τοπίων, από κινηματογραφικό σε θεατρικό. Μικροί χώροι, λιγοστό φως, ενώ ταυτόχρονα δημιουργείται μια ατμόσφαιρα κλειστοφοβική.

Το προς αξιολόγηση πλάσμα είναι θηλυκό, οι συνεδρίες γίνονται πίσω από κρύσταλλο και κάτω από το άγρυπνο μάτι του οικοδεσπότη που παρακολουθεί τα πάντα. Και τότε το θέμα προχωράει περισσότερο από την αξιολόγηση, μακρύτερα από την όποια ευφυΐα. Φτάνει στη συνείδηση και επεκτείνεται στο συναίσθημα. 

Εκεί ο κύκλος αρχίζει να σφίγγει καθώς το θυμικό επιβάλλεται στην ανθρώπινη λογική. Δημιουργείται μια ερωτική ατμόσφαιρα, σε ένα λανθάνον τετράγωνο και ο θεατής αντιμετωπίζει μια ακολουθία ανατροπών.

Μόλις πέφτουν τα γράμματα των τίτλων, κυριαρχεί μια απογοήτευση. Δεν είδες  αυτό που θέλεις. Αυτό σαν πρώτη αποτίμηση. Με ώριμη επεξεργασία όμως, φτάνεις στο ακριβώς αντίθετο συμπέρασμα. Ότι το μήνυμα είναι πολύ πιο αισιόδοξο από ότι αρχικά νόμισες. Ότι ακόμα και στην πιο σκοτεινή, την πιο αγεωγράφητη, ανθρώπινη ψυχή θα βρεις ένα μικρό, έστω, κομμάτι ηθικής, έναν κάποιο καημό. Στις μηχανές όχι, ή έστω όχι ακόμα.

Τεχνητή καρδιά υπάρχει, τεχνητή ψυχή όχι, ή έστω όχι ακόμα. Κι' αυτό είναι καλό ή έστω είναι καλό ακόμα...