Για τον Bjorn και την εποχή του - Δευτέρα 1η Σεπτεμβρίου 2014 PDF Print E-mail

Αρχές της δεκαετίας του '70, όταν παίζαμε μπαλίτσα και επιχειρούσε κάποιος να κάνει μια μακρινή πάσα, η οποία σπανιότατα έβρισκε στόχο, ακουγόταν η ειρωνική ρήση: «Σιγά ρε Μπεκενμπάουερ». Λογικό, διότι σχεδόν κοντρόλ δεν κατείχαμε, θέλαμε και μπαλιές μισό γήπεδο...

Στο τέλος της δεκαετίας καθώς τα αγοράκια της γενιάς μου είχαν γίνει αντράκια και είχαν πια  οδηγικές  ανησυχίες, όταν κάποιος έκανε μια φιλόδοξη μανούβρα με αυτοκίνητο, η οποία επίσης σπανιάκις «έβγαινε» ακουγόταν η φράση: «Σιγά ρε Βάλντεγκαρντ».

Αυτός ήταν ο Bjorn. Σημείο αναφοράς. Για μας εδώ στην Ελλάδα, με μοναδική πρόσβαση στο αλλοδαπό αγωνιστικό γίγνεσθαι το Δ.Ρ.Α., είναι δεδομένο ότι οι προσλαμβάνουσες μας θα είναι σκονισμένες.

Έτσι, μιλώντας για τη γενιά μου, μπορώ να πως ότι τον προλάβαμε πολύ νωρίς. Το '66. Όταν μας ήρθε με VW με το νο 66!



Στο ΙΔ' Δ.Ρ.Α. με VW. Στα 23 του χρόνια, φωτογραφημένος, πιθανότατα στα «Αστέρια», στην Γλυφάδα.

Η παρουσία του έγινε ιδιαίτερα αισθητή στο τέλος της δεκαετίας όταν κερδίζει το Monte με 911 και επαναλαμβάνει την επιτυχία το ΄70. Τις ίδιες χρονιές ήρθε και στον τόπο μας, έκανε σπουδαίες εμφανίσεις, ειδικά το '70 όταν κέρδισε Αταλάντη, Πορταριά, Όλυμπο για να εγκαταλείψει επικεφαλής μπροστά από τις Α 110, πριν την Καστανιά.

Στην Δ. Αρεοπαγίτου για την εκκίνηση του ΙΗ' Δ.Ρ.Α. ('70), με τη σύζυγό του.

Το '73 άλλη μια εγκατάλειψη με «δύο – δυο», ενώ το ΄75 έκανε κυριολεκτικά (συγνώμη για την έκφραση) «παπάδες». Κέρδισε 27 ετάπ, τις τελευταίες 14 (από τον Φουρνά έως την Ευρωστίνη) σερί, σε μια προσπάθεια να καλύψει το χαμένο χρόνο από ζημιές μέχρι που η διαστημική Stratos δεν άντεξε. Εγκατάλειψη και το ΄76 ενώ ήταν πάλι μπροστά και φτάνουμε έτσι στο ΄77.
Με το 6 στις πόρτες δεξί κάθισμα τον ομοεθνή του Η. Thorzelius επίσημη συμμετοχή της Ford Motor Co Ltd. στο λευκό gr4 Escort. Ο αγώνας ξεκινούσε με την Ε.Δ. της Δεκέλειας ως κατατακτήρια.

Οι δοκιμές των κορυφαίων ξένων επαγγελματιών εκεί, ξυπνούν τόσο θεατές όσο και αγωνιζόμενους. Waldegaard και Vatanen στην πρώτη επίσκεψη στην Ελλάδα, με Escort κλέβουν καρδιές. Ξενυχτάνε οι fan τα βράδια χαζεύοντας τους επαγγελματίες του είδους να κάνουν όργια γύρω από την Α. Τριάδα. Οι τυχερότεροι κερδίζουν και μια βόλτα που θα τους μείνει αξέχαστη. Οι ξένοι επαγγελματίες δείχνουν στα έκπληκτα μάτια ακόμα και των ταλαντούχων Ελλήνων οδηγών τον ρυθμό τους, που στηρίζεται και στον ελάχιστο σεβασμό του αυτοκινήτου κόντρα στο σκληρό τερέν.

Γνωστή η «Ιαβέρειος» ρήση μετά από μια δοκιμή με τον Bjorn: «Θαρρούσα ότι πήγαινα γρήγορα, αλλά με αυτά που είδα, ένοιωσα ταξιτζής». Ο Σουηδός είναι αποφασισμένος και το δείχνει παντού. Στην κατατακτήρια (Αγ. Μερκούρης χώμα & άσφαλτος) είναι 23 (!) δεύτερα μπροστά από τον επόμενο (Μ. Alen -131).
Θα επιστρέψει στην Ακρόπολη νικητής. Πολύ ψηλά στη συνείδηση των θεατών πια. Χρειάστηκε έντεκα χρόνια. Το Ακρόπολις, για αυτόν, αποδείχτηκε πιο δύσκολο, πιο σκληρό, πιο απρόσιτο από το Μonte.

Θα μας ξανάρθει στο 26ο, το '79 και θα επαναλάβει το θρίαμβο. Όχι τόσο εύκολα, αφού μετά το Λάδωνα ο Φραντσέζος Darniche έκανε τον Peter Ascroft να θυμηθεί τους εφιάλτες του Monte της ίδιας χρονιάς. Ατυχώς για τις Stratos μια πλήμνη θα αφήσει το Escort μετά το Ελληνικό, να επιστρέψει ανενόχλητο στην Ακρόπολη επικεφαλής. Δεύτερη και τελευταία νίκη στην Ελλάδα και στο τέλος του χρόνου ο Bjorn κατακτά τον πρώτο παγκόσμιο τίτλο του πρωταθλήματος οδηγών.

Μάιος ΄77, τελευταία ετάπ του τμήματος Καλαμπάκα Ι - ΙΙ. Ασπροκλησιά, νωρίς το πρωί, μετά από ολονύκτια περιπέτεια στη Μακεδονική γή. Ο Bjorn ακμαίος με άψογο στυλ.


Τα θυμήθηκα όλα αυτά χθες που ανακοινώθηκε ο θάνατος του, όταν τα παιδιά με ρώτησαν: «Έχεις κάνει συνέντευξη μαζί του;»
Η ερώτηση αυτή μου δίνει μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να κάνω πέρα από το «εις μνήμην» του Σουηδού ένα μνημόσυνο των συνθηκών μιας άλλης εποχής.
Τότε λοιπόν που δεν υπήρχαν πιαριτζήδες, να κλείνουν συναντήσεις, μαρκούτσια να μπαίνουν ορμητικά στα κόκπιτ μετά το πέρας κάθε ειδικής, ούτε βέβαια χορηγοί αφεντικά, αλλά μήτε δημοσιογράφοι – καρχαρίες (όπως πολύ εύστοχα λέει ο Πάνος Δ.), τα πράγματα ήταν αλλιώς. Πήγαινες τεχνικό έλεγχο, απευθυνόσουν έτσι συνεσταλμένα στο πλήρωμα, μιλούσες και καρατάριζες αν σε έπαιρνε ή όχι. Τους έβλεπες στη διάρκεια του αγώνα συζητούσες κλπ. Έχτιζες μια σχέση.

Μια πρώτη μεγάλη αλλαγή ζήσαμε το '79. Τι είχε αλλάξει; Ο τρόπος αντιμετώπισης των χορηγών. Το '78 π.χ. βρήκα τον Rohrl στον τεχνικό έλεγχο, αλλάξαμε μερικές κουβέντες, τον ρώτησα αν μπορούσε να πηγαίναμε μια βόλτα με το μουλάρι και το απόγευμα με έστριβε μέσα στo 131 στον «Κρεμαστό λαγό» με 5ες. Έτσι χωρίς πρόγραμμα, δίχως αιτήσεις, συνεννοήσεις, τηλέφωνα, επιστολές.

Την επόμενη χρονιά λοιπόν, παραμονές του 26ου, έστησε μια εκδήλωση ο χορηγός της Ford. Με τα σημερινά μέτρα ήταν μια σεμνή τελετή που επιμελήθηκε η Rothmans, στην Πάρνηθα. Πρόσκληση σε λίγους δημοσιογράφους, για γεύμα στα «Κυκλάμινα», (ένα όμορφο ορεινό κτίριο με πολύ κεκλιμένες στέγες  που κάηκε στην πυρκαϊά του '07)  και ακολούθως βόλτα τόσο με τον Bjorn όσο και με τον Hannu στα πρώτα χωμάτινα χιλιόμετρα εκείνης της εκπληκτικής ετάπ.
Μοναδική εμπειρία.

Τερματισμός 24ου Δ.Ρ.Α. στη Δ. Αρεοπαγίτου, με φόντο τον Ιερό βράχο. Νίκη επί τέλους και στην Ελλάδα.

Ήταν μια λαμπρή εποχή, που όλα φαίνονταν όμορφα. Και ήταν. Στη συνέχεια χάθηκε το μέτρο και φθάσαμε σε ράλυ σπριντς, κρος, ιβεντς, σερβις παρκ, ρεφιούλιν άρεας, πάουερ στείτζ. Συζητάμε για αλλαγές ελαστικών μέσα σε ετάπ, για κόντρες στην τελευταία ετάπ όπου θα κρίνεται η κατάταξη και ότι τερατώδες προκειμένου να τηλεοπτικοποιηθεί το προϊόν. Ζούμε μια degadence δια να το πω  με διεθνή όρο, όπου η προβολή του προϊόντος είναι μεγαλύτερη από το ίδιο το προϊόν, όπου το περιτύλιγμα είναι ακριβότερο του περιεχομένου!

Αν το πρώτο βήμα, από το λευκό Escort του '77 είχε γίνει με το κίτρινο μπλέ στα χρώματα του καπνού το '79, στα επόμενα βήματα δεν μιλούσες με τα εργοστάσια, με τα πληρώματα, μιλούσες με τους χορηγούς και όλα αποτιμούνταν σε σελίδες και τηλεοπτικό χρόνο.

Αντίστοιχες αλλαγές, μοιραία επήλθαν και στους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών. Ο συνεσταλμένος, εσωστρεφής, ήρεμος Waldegaard, παρεχώρησε τη θέση του σε ένα εντελώς διαφορετικό μοντέλο συμπεριφοράς, απότοκο των εποχών που ζούμε. Ένα όνομα που μου έρχεται πρώτο σε αυτό το μοτίβο είναι ο Peter Soldberg. Δεν γίνεται κάποιος διαχωρισμός ανάμεσα σε «καλό» και «κακό». Υπάρχει όμως, μια σαφής αλλαγή σε ότι διέπει τον τρόπο που, αναγκάζονται, να κινούνται οι πρωταγωνιστές.

Ο Bjorn Waldegaard εγκατέλειψε τα εγκόσμια και μαζί του μνημονεύουμε μια εποχή που είχε πραγματικούς  αγώνες rally, με πολλές, αληθινές, διαφορετικές ετάπ, με περισσότερα αγωνιστικά χιλιόμετρα, με ανατολές και δύσεις, με ρυθμούς, με στρατηγικές, με ελεύθερα service και μια ελευθερία στα όρια της παραβατικότητας.

Ο Bjorn μας εγκατέλειψε πριν τρείς μέρες, στις 29 Αυγούστου, η εποχή του όμως, άρχισε να μας εγκαταλείπει από τότε που κέρδισε το τελευταίο του Safari με τη Celica GT4. Από το '90...