«Ακροπολικές» σκέψεις & άλλες ιστορίες (20.06.2011). PDF Print E-mail

Η προτελευταία φορά που εκκίνησε ο αγώνας κάτω από την Ακρόπολη ήταν το 2003, στα 50χρονα του Δ.Ρ.Α. Ας θυμηθούμε πόσα πληρώματα ήταν και τότε εκεί. Θα ξεκινήσω ανάποδα. Από τις απώλειες. Σαν φόρο τιμής. Οι Michael Park, Colin McRae, Richard Burns, ποζάρησαν τότε κάτω από τον ιερό βράχο. Μόλις οκτώ χρόνια αργότερα έχουν εγκαταλείψει τον μάταιο τούτο κόσμο. Εν δράσει ο Michael, που είχε κερδίσει τον αγώνα του χρυσού Ιωβηλαίου, τότε, δίπλα στον Εσθονό Marko Martin, χτυπημένος από τον καρκίνο ο Richard (νικητής εδώ το ’99) και «άδικα», μετά από τόσο ρίσκο στις ετάπ του παγκοσμίου ο Colin (με 5 νίκες στην Ελλάδα), στο δυστύχημα με το ελικόπτερο.

Ήταν λοιπόν παρόντες οι Γάλλοι S. Loeb - D. Elena (άτιτλοι ακόμα…), ο Νορβηγός P. Solberg, που εκείνη τη χρονιά με τον P. Mills θα έπαιρναν τον τίτλο, και ο Jari Matti Latvala σχεδόν έφηβος ακόμα, στην πρώτη του εμφάνιση στα Ελληνικά χώματα. Τέσσερα άτομα στο σύνολο. Ένα πλήρωμα και δυο οδηγοί. Δεν νομίζω ότι ξέχασα κάποιον και η αναφορά γίνεται πάντα στο επίπεδο των κορυφαίων συμμετοχών.

Οκτώ χρόνια αργότερα μετά από περιπλανήσεις σε αλάνες, σε στάδια, σε αεροδρόμια, σε ιπποδρόμια και σε γέφυρες, ο αγώνας επέστρεψε πάλι στο φυσικό του χώρο εκκίνησης ή τουλάχιστον πολύ κοντά σε αυτόν (Διονυσίου Αρεοπαγίτου), με φόντο το αρχαιότερο και λαμπρότερο πολιτιστικό μνημείο της Ευρώπης. Στο ερώτημα ποιάς Ευρώπης, μια απάντηση που μπορεί να δωθεί είναι: Εκείνης που απονέμει κάθε χρόνο το βραβείο Καρλομάγνου στο Άαχεν της Γερμανίας σε άτομα για τη συνεισφορά τους στην Ευρωπαϊκή ιδέα και στην ειρήνη στην περιοχή. Τώρα το ότι ο Carolus Magnus παρέμεινε βάρβαρος και σχεδόν αγράμματος, το ότι η φήμη που του απέδωσε η Εκκλησία είναι υπερβολική και το γεγονός ότι όταν θέλησε να ζητήσει σε γάμο την Ειρήνη βασίλισσα των Ρωμαίων ξεκαρδίστηκαν όλα τα μέλη της αυτοκρατορικής αυλής της Πόλης, όλα τούτα, ίσως νας μην είναι τόσο γνωστά. Όπως σημειώνει ο ιστορικός Jean Claude Barreau ήταν σαν είχε ζητήσει ο Μομπούτου σε γάμο τη βασίλισσα της Αγγλίας. Αυτά τα ολίγα με την πεφωτισμένη Ευρώπη που ουκ ολίγες φορές φωτίστηκε από τις βιβλιοπυρές. Τελευταία, έτσι για να μην ξεχνάμε, στο μεσοπόλεμο, στη χώρα του Αδόλφου και της Αγκέλας.

Οδήγησαν οι οργανωτές τα πληρώματα στο μουσείο της Ακρόπολης, να καταλάβουν και κάτι παραπάνω από τα «flat over crest» και τα “left sixth minus”, μαγεύτηκαν είπαν, θαύμασαν τα εκθέματα 24 μόλις ώρες μετά από τα γενικευμένα επεισόδια που έλαβαν χώρα, ένα μόλις μίλι μακρύτερα, στην πλατεία Συντάγματος. Την ώρα λοιπόν που η αδούλωτη Ελλάς αποκτούσε πάλι κυβέρνηση, συνεχίζοντας την μακραίωνη πορεία της προς την δόξα, τούτη τη φορά πάνω στην ατραπό του Μνημονίου, της ενωμένης Ευρώπης και του I.M.F., ξεκινούσε και το 57ο Δ.Ρ.Α.

Το 57ο (αλήθεια γιατί δεν μνημονεύεται πουθενά αυτός ο αριθμός;), αλλά το πρώτο της νέας εποχής. Η Λέσχη, αδύναμη να παρακολουθήσει τις εξελίξεις παρεχώρησε τα δικαιώματα στον ιδιωτικό τομέα. Ευέλικτη η Λέσχη. Αν το πείραμα αποτύγχανε θα φόρτωνε την αποτυχία στους «ανεπρόκοπους». Αν πήγαινε καλά θα αυτό-δοξαζόταν για τις «επιλογές» της. Ο ιδιωτικός τομέας, με τη σειρά του, κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε πρώτον να κερδίσει έναν χρονικό ορίζοντα ύπαρξης του αγώνα στο καλεντάρι του παγκοσμίου, προκειμένου να μην αποβεί ζημιογόνος και δεύτερον να φτιάξει ένα ελκυστικό πακέτο προκειμένου να συλλέξει τα περισσότερα δυνατά έσοδα. Για το σκοπό αυτό είχε γερά χαρτιά στα χέρια του. Κυρίως ένα ισχυρότατο brand name της πιο σημαντικής εκδήλωσης μηχνοκίνητου αθλητισμού στα Βαλκάνια, το οποίο φρόντισε να τυλίξει με την αντίστοιχη συναισθηματική γαλανόλευκη φόρτιση, να το σενιάρει με όλα τα τελευταία εργαλεία του σύγχρονου marketing (παρεπιμπτόντως, είναι απορίας άξιον πως λειτουργούσε το σύμπαν πριν την ανακάλυψη του marketing, πρόκειται περί θαύματος, σπουδαιότερου από εκείνου του εν Κανά γάμου) και το πλασάρισε. Αυτό που δεν κατάφεραν, ήταν να κρύψουν τη φούρια του καινούργιου πραματευτή, την έξαψη της συμμετοχής στο αναβαθμισμένο παιχνίδι που ανέλαβαν, ούτε και εκείνη τη γλυκειά αλαζονεία της προσμονής για την διεθνοποιήση τους. Το έβλεπες στα μάτια των εκπροσώπων του ιδιωτικού τομέα. Αναμενόμενο ήταν. Αυτή είναι η αρχιτεκτονική του συστήματος. Διαφορετικά δεν γίνεται.

Έτσι υποθέτω ότι οργανωτικά πήγε καλά. Γράφω υποθέτω, διότι δεν έχω ιδία εικόνα αλλά οι εμπειρίες, η τεχνογνωσία, τα στελέχη υπήρχαν, οπότε, οτιδήποτε άλλο θα αποτελούσε έκπληξη.

Ιστορικά η 57η διοργάνωση μεγάλωσε το χάσμα ανάμεσα στο χθες και το τώρα, ανάμεσα στον παραδοσιακό θεσμό και τη σύγχρονη θεαματοποίηση του. Μέσα από μια πλημμυρίδα δηλώσεων, από ένα καταιγισμό πληροφοριών, ο κάθε είδους ενδιαφερομένος πληροφορείται με κάθε μέσον (διαδύκτιο, ραδιόφωνο, τηλεόραση, εφημερίδες, κινητή τηλεφωνία) σχεδόν τα πάντα. Όλα στο βωμό της δημοσιότητας. Πραγατικό ειδησιεογραφικό σφυροκόπημα. Από το που γλίστρησε λίγο παραπάνω ο πρώην πρωταθλητής της F1, μέχρι την εξάντληση από την πείνα του αδελφού του Peter.

Αυτή πάλι η ανακάλυψη του super rally πως αλλοίως από άλλο ένα χτύπημα στη βασική ιδεολογία των rallys μπορεί να θεωρηθεί; Από τη στιγμή που για οποιοδήποτε λόγο εγκατέλειψες, είσαι εκτός. Αυτή είναι η φιλοσοφία. Αλοίμονο. Προστάτεψε το όχημα, βρες ρυθμό, προχωρά. Αν «ξεμασχάλιασες» το σύμπαν από κάτω, αν «κρεμάστηκες», αν το «έσπασες» παραδίδεις το carnet de route και πυκνώνεις τη λίστα που έχει επικεφαλίδα «abandon». Ότιδήποτε άλλο είναι αλλοίωση σε αυτό που ορίζουμε ως rally. Είναι άλλο σπορ. Θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε και Rally Sprint World Tour Show. Να φωνάξουμε και όλους τους Ω.Α.Λ. (Ωραίους, Ατρόμητους, Λοξούς) να πηδάνε από ράμπες, να κάνουν roll και κάνα «donuts», να δίνουν και μιά παράσταση οι Bon Jovi, και το πρόγραμμα να κλείνει με 4 επι δύο επαναλαμβανόμενες ειδικές σε στάδια. Ακου Super Rally! Είναι προφανές γιατί συμβαίνει. Για να πάρει το χρόνο προβολής του, το εγκαταλείψαν πλήρωμα, για να μείνουν ικανοποιημένοι οι χορηγοί, για να μην εγκαταλείψουν το χώρο και την επόμενη χρονιά χρηματοδοτήσουν ένα ιστιοπλοϊκό σκάφος, μια αποστολή στον Ανταρκτική, τον περίπλου της Πελοποννήσου με κoρκόδειλα, σούζα με τρίχρονη αρκούδα στη Βάλια Κάλντα, το circuit de Milies με γάιδαρο ή οτιδήποτε άλλο παρεμφερές.


Μολοντούτο, αγωνιστικά, ήταν μια ενδιαφέρουσα ανάμετρηση η φετεινή, με τα Citroen να έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο. Ποιος το περίμενε πως Αυτοί οι Γάλλοι από την εποχή του R. Bonichek που πάλευε ο δυστυχής με την τιμόνα της DS23 να επιστρέψει στην Ακρόπολη, αλλά και του J.P. Luc τέσσερα χρόνια αργότερα με τις CX, σήμερα να κυριαρχούν άνετα στο θεσμό. Έχουν αλλάξει βέβαια τα πράγματα. Σαρανταδύο συμμετοχές Δεν είχε ποτέ το Δ.Ρ.Α. από το ‘55 και εντεύθεν. Επτά έλληνικά πληρώματα Δεν είχε από συστάσεως. Ασφαλώς δεν είχε ποτέ επίσης τόσα πρωτοκλασσάτα οχήματα. Αυτή είναι και η μορφή που θέλουν. Ελάχιστοι ντόπιοι, λίγες συμμετοχές, οι μισές του κορυφαίου θεσμού οι άλλες μισές του επόμενου σκαλοπατιού, ένα μικρός ευέλικτος περιοδέυων θίασος που θα δίδει μιάμιση δεκάδα παράστασεις ανά τον κόσμο, μέσα σε κλειστούς χώρους, με τα service park, τα μαγαζάκια, τον πολύ κόσμο να ψωνίζει, ένα σφικτό τηλεοπτικό προιόν, και να προχωρεί εμπορικά. Μάλιστα.

Μια μικρή παρατηρήση θα μας βάλει στο πνεύμα. Το ’73 (21ο) φθάνουν μαζί, με τα φωτιστικά στοιχεία αναμένα, στην Δ. Αρεοπαγίτου οι δυο Α110 έχοντας κάνει το 1- 3. Νικητής ο Νορμανδός Jean Luc Therier που ο τύπος της εποχής τον θέλει «φαινόμενο, με θεόστραβα πόδια, που τρώει τα νύχια του, με μια κλάσση δυσβάσταχτη για τον συναγωνισμό». Ανεβαίνει στην ράμπα και όταν βγαίνει από την σκονισμένη, άπλυτη γαλάζια μπερλινέτα φοράει ένα καρώ κόκκινο κοντομάνικο πουκάμισο, μουσκεμένο πια από τον καμπανίτη. Ίδια στιγμή τέσσερα χρόνια αργότερα. Μετά από προσπάθειες 12 ετών, ο Σουηδός Waldegaard τερματίζει και κερδίζει με Escort. Φοράει λευκό μακώ με το λογότυπο Ford RS. Αλλα δυο χρόνια αργότερα, το ΄79, το ίδιο πλήρωμα διπλασιάζει τις νίκες του στον Ελληνικό αγώνα. Μόνο που η οικονομική στήριξη έχει ήδη φύγει από την φροντίδα του εργοστάσιου. Είναι η καπνοβιομηχανία που πληρώνει πια, άρα ορίζει. Έτσι στην ράμπα, το πλήρωμα εμφανίζεται με ολοκάθαρο όχημα, μέσα στις φόρμες με τα λογότυπα της Rothmans. Την επόμενη χρονιά (’80), την νίκη αποσπά, ίδιο αυτοκίνητο, άλλο πλήρωμα (VatanenRichards), σε άλλο σημείο τερματισμού (Παναθηναϊκό στάδιο), αλλά με την ίδια εικόνα. Ο κύβος είχε ριφθεί, το ποτάμι δεν θα γύριζε ποτέ πίσω.

Μετεξέλιξη εκείνων των πρωτόλειων βημάτων αποτελεί η σημερινή εικόνα. Ο θεσμός είναι πρώτα μια ισχυρή οικονομική συνθήκη και μετά οτιδήποτε άλλο. Πλημμυρισμένος από ρεκλάμα, από προβολή από θεαματοποίηση. Όπως όλες οι εκφράσεις της ζωής. Μέτοχοι και συμμέτοχοι σε ένα παγκόσμιο reality. Κάτω από αυτή τη νοοτροπία οι πρεσβύτερες γενιές δικαίως δυστροπούν. Ειδικά όσοι από αυτούς συνειδητά δεν μετέχουν στο πανηγύρι. Δυστροπούν μεν, καταλαβαίνουν δε, την πρακτική των νέων παικτών που εναγωνίως ψάχνουν τη θέση τους στην αγορά έστω και μέσω εράνων. Την κατανούν αλλά δεν την αποδέχονται. Είναι εκτός ύφους και εκτός αισθητικής τους. Ειδικά όταν τυλίγεται σε διάφορα εθνοτικά συνθήματα με αντίστοιχα γαλανόλευκα συναισθήματα, χάνει. Χάνει πολύ…

Κατόπιν όλων τούτων λοιπόν, θα μας επιτρέψετε, υποθέτω, να αποστρέφουμε το βλέμμα από το λαμπερό παρόν και να ανακαλούμε τις ιστορίες, για το πώς:

- ο μυθικός (έτσι δεν γράφουν τα αθλητικά φύλλα;) «Σιρόκο» τουμπάρισε την «Μπουμπού» κατεβαίνοντας «χύμα» στις λάσπες του Αγ. Παντελεήμωνα το λυκαυγές μια παγωμένης Μαγιάτικης μέρας του ‘78 και πως έφθασε με την όπισθεν στα σέρβις του gruppo, οι άνθρωποι του οποίου, άναψαν τις γεννήτριες και έστειλαν στο λεπτό τους το πλήρωμα στην Καλαμπάκα,

- ο «πρώην χοντρός» «Ιαβέρης» τους πήρε την Πάρνηθα με το γκρουπ 2, το ΄80,

- ο «ηρωικός» Γιώργος Ραπτόπουλος με τον ταπεινό «Χάρο» κέρδιζε την αφρόκρεμα της Ευρώπης μέσα στο σκοτεινό εφιάλτη της Ζωοδόχου πηγής, στην Καστανιά της Βέροιας το ΄64,

- οδηγούσε πάνω στη λάσπη του ’76, η πιο cult φυσιογνωμία του παγκοσμίου, ο Kallstrom, το τανκ με το όνομα 160 J,

- o Colin ανέβαινε τον Τυμφρηστό θυμωμένος για το σπασμένο του παρ μπριζ, (συγνώμη για τη κακόηχη λέξη που ακολουθεί) ξεφτιλίζοντας το Subaru τo ’94,

- ο «Γίγας» Rohrl “τέλειωσε” μέσα στο νυκτερινό Βέρμιο του ’78 τον «Τιτάνα» Allen o ξανάκανε & στο Αργκανίλ ο Walter),

- ανάσαιναν οι V6 των Stratos μέσα στον Αγ. Μερκούρη, κουτρουβαλώντας με racing ελαστικά στο χωματινό κομμάτι της κατακτήριας του ’75,

- ο καλλιτέχνης Γιώργος Μοσχούς έκανε τη Βιολέτα παιχνιδάκι στην ανυπέρβλητα τεχνική, κατηφορική Τσούκα το ‘84,

- από το ’53 εκατοντάδες ερασιτέχνες φιλοδοξούσαν να ανέβουν στη ράμπα του τερματισμού.


Κάπου εδώ ας γίνει αντιληπτό, ότι το Δ.Ρ.Α. λειτουργεί πια κυρίως, προσχηματικά. Είναι μια ακόμα συγκινητική ανάμνηση. Είναι ένα παρελθόν που κάποιοι δεν θέλουν να ξεχαστεί καθώς σκεπάζεται από το ορμητικό αλλά και τόσο αδιάφορο, πλασματικό, πλαστικό σήμερα.

Στο ερώτημα τι ήταν το Δ.Ρ.Α. παίρνω το ρίσκο να απαντήσω: Ήταν:

- οι αφηγήσεις των πληρωμάτων από τη δεκαετία του ΄60, για τις παραισθήσεις που είχαν από τις 50τόσες ώρες αγρύπνιας, το παραμιλητό τους, το ανελέητο κυνήγι του χρόνου, τις αμφεταμίνες που κάποιοι κατανάλωναν ώστε να ανταποκριθούν

- το κρύο που σε «περόνιαζε» στα Μακεδονικά βράδυα, το περίγραμμα των βράχων της Καλαμπάκας, την ευθεία της Ηράκλειας που λουζόταν από το «χιόνι» της λεύκας και το λιοπύρι στο Αηδονοχώρι ή στα Βούρβουρα.

- αυτό που είχε γράψει ο Τάκης Πιρπιρής το ‘73: «το νεό κομμάτι στην αρχή της τρομερής φέτος νυκτερινής Πελοποννήσου, από τα Ροζενά μέχρι τα Καλύβια Φενεού και από εκεί στην Κλειτορία, ποιο άλλο ράλυ, σε αυτό τον κόσμο, εκτός από το ¨Ακρόπολις” θα μπορούσε να δώσει.»

- τα μαγικά χρώματα της ανατολής στους Γόνους, στη Νεμούτα, παντού, σε έναν τόπο που ακόμα άντεχε, που ακόμα κράταγε.

Πως το φώναζε ο Ιακώβου στους βαρυτζίδες του; «Κράταααά!» Έτσι ακριβώς. Μόνον που ο τόπος δεν κράτησε. Δεν τα κατάφερε.

Καλή μας νύκτα & καλή μας τύχη.

υ.γ.1 για όσους θα βρουν την τελευταία πρόταση απαισιόδοξη, να τους παραπέμψω στα φύλλα της Δευτέρας (20/6ου).

αντιγράφω τον τίτλο από την Ελευθεροτυπία:

"Το eurogroup αποφάσισε την νύκτα να δώσει την 5η δόση και νέο δάνειο, αλλά ΛΕΦΤΑ ΜΟΝΟ ΑΝ ΨΗΦΙΣΤΟΥΝ ΤΑ ΜΕΤΡΑ. Με εκβιασμό για το Μεσοπρόθεσμο τα 12 δισ από την Ε.Ε. και το Δ.Ν.Τ. "

Ασφαλώς υπήρξαν και τα φύλλα της Κυριακής (19/6ου), όπου επίσης στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας "Έθνος" φιγουράριζε το πρόσωπο της προέδρου της οργανωτικής επιτροπής των special olympics, συνοδευόμενο με πλήθος κατηγοριών και καταγγελιών. Του δημοσιεύματος δεν διέφυγε ούτε ο σύζυγός της, πρόεδρος της πρώην Λέσχης ούτε άλλα μέλη της οικογενείας.

υ.γ.2. Μιλώντας για προέδρους να θυμίσουμε και τη δήλωση του προέδρου της F.I.A. πρώην αγωνιζόμενου, Jean Todt, περί κοινής συνδιοργανώσεως rally του παγκοσμίου με την Τουρκία. Συγνώμη;