Η ιστορία γράφεται με ηρωισμούς και βία, η καθημερινότητα με ισχύ και διαπραγματεύσεις, το μέλλον με όραμα και αυθάδεια. Ο πολιτισμός όμως, πέρα από την αναίδεια του μυαλού αποτυπώνεται και με την βαρύτητα της αξιοπρέπειας.

Το περιεχόμενο της λέξης συναντάται όλο και πιο σπάνια σε περιόδους κρίσεων, όπου πρωτίστως δοκιμάζονται οι αντοχές της κοινωνίας.

Σε αυτές τις κρίσιμες καμπές, η επιδεικνυόμενη αξιοπρέπεια αποτελεί τον καθρέπτη, το κριτήριο, τη βαθμολόγηση της ανθρωπότητας

Αυτός είναι λοιπόν ο κατ’ εξοχή δείκτης πολιτισμού. Η ευπρέπεια, η ευγένεια του ήθους, η κοσμιότητα και το πόσο μπορούν να διατηρηθούν σε συνθήκες πίεσης, αν υποτεθεί ότι ήδη ενυπάρχουν. Τι ξέρουμε όμως για αυτή, πέραν ότι δεν πρέπει να γίνεται αντικείμενο διαπραγμάτευσης;

Η αληθινή αξιοπρέπεια είναι σαν το ποτάμι: όσο πιο βαθύ είναι, τόσο λιγότερο θόρυβο βγάζει ⁽¹⁾, Δεν είναι ο άνθρωπος που περιφρουρεί την αξιοπρέπεια. Το αντίθετο. Είναι η αξιοπρέπεια που περιφρουρεί τον άνθρωπο ⁽²⁾. Για όσους αναρωτιούνται για την ανίχνευση της γνησιότητας της υπάρχει απάντηση: Το μόνο είδος αξιοπρέπειας που είναι γνήσια, είναι εκείνη που δεν μειώνεται από την αδιαφορία των άλλων. ⁽³⁾

Ωσαύτως τίθεται και το αντίστοιχο θέμα: Η αξιοπρέπεια δεν συνίσταται στους τίτλους και τη φήμη που κατέχουμε αλλά στο κατά πόσο τους αξίζουμε. ⁽⁴⁾

Ποιος να είναι άραγε ο συσχετισμός μεταξύ γνώσης και αξιοπρέπειας; Η μόρφωση μας δίνει ικανότητες, η ελεύθερη παιδεία όμως, μας προσφέρει αξιοπρέπεια ⁽⁵⁾

Υπάρχει όμως και ένα εδάφιο όπου η αξιοπρέπεια συχνά άλλα και μοιραία, ανθρώπινα υποχωρεί. Η αγάπη ή ακριβέστερα ο έρωτας. Ούτε αναμειγνύονται, ούτε μπορούν να συνυπάρξουν επί μακρώ στην ίδια κατοικία ⁽⁶⁾, ενώ μια Αιγυπτιακή παροιμία που προφανώς αναφέρεται σε πιο σκοτεινά χρόνια ισχυρίζεται πως η υπερηφάνεια και η αξιοπρέπεια θα ανήκουν στις γυναίκες μόνον αν δεν τις ενοχλήσουν οι άνδρες. Να εκφράσουμε ασφαλώς και την άποψη ότι, στο βαθύ Ισλάμ η γυναίκα δεν τυγχάνει ισοτίμου προσεγγίσεως για να το διατυπώσουμε έτσι όσο πιο διακριτικά γίνεται δηλαδή…

^{(1) Michele de Montaigne, (2) R.W. Emerson, (3) Dad Hammarskjold, (4) Αριστοτέλης, (5) Ellen Key, (6) Οβίδιος.}