Ας ξεκινήσουμε με την τοποθέτηση του συγγραφέα: «Οι πραγματικοί τόποι των δικών μου παιδοπόλεων (Καστρί Κηφισιάς, Ιωσηφόγλειο Νέας Σμύρνης, Καλή Παναγιά Βεροίας, Άγιος Δημήτριος Θεσσαλονίκης) δεν θα ήταν εύκολο αλλά ούτε και απαραίτητο να αναπαρασταθούν με πιστότητα».

Βρισκόμαστε μπροστά στην αφήγηση ενός παιδιού που οι συνθήκες το έφεραν σε ζοφερούς καιρούς από τα επτά του χρόνια μέχρι τα δεκατρία να ζήσει στις παιδουπόλεις και στα ιδρύματα της Φρειδερίκης.

Χιλιάδες παιδιά την δεκαετία του 50 μεγάλωσαν με αυτές τις προοπτικές, είτε διότι ήταν ορφανά, είτε διότι οι γονείς τους είχαν διαφύγει με τις ηττημένες δυνάμεις του Δ.Σ.Ε., είτε διότι τα οδήγησε εκεί η απόλυτη ένδεια.

Ο Γ.Α. ξετυλίγει τις αναμνήσεις του αναμιγνύοντας τις με στοιχεία μυθοπλασίας δημιουργώντας ένα σπαραξικάρδιο σύνολο που ποτέ δεν μετατρέπεται σε μελό. Αντίθετα, με ένα λεπτό και αριστοτεχνικά επιτηδευμένο παιδικό βλέμμα που μοιραία διακατέχεται από την ανάλογη αφέλεια, αποκαλύπτει το κλίμα, το περιβάλλον, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες μεγάλωσαν, έμαθαν και αντιμετώπισαν τη ζωή.

Αν το φυσιολογικό είναι η ανατροφή του παιδιού με τη στοργή, το ενδιαφέρον, αλλά και την αυστηρότητα, όπου απαιτείται, της οικογένειας, οποιαδήποτε άλλη συνθήκη που ξεφεύγει από τον οικογενειακό κύκλο δεν μπορεί παρά να είναι επώδυνη για την παιδική ψυχή. Αν δε, μέχρι κάποιο χρονικό σημείο έχει γνωρίσει τη θαλπωρή της οικογένειας και ακολούθως αναγκάζεται να περάσει τις θύρες περίκλειστου ιδρύματος το χτύπημα είναι σαρωτικό και πιθανόν αξεπέραστο.

Στα παραπάνω πρέπει να προστεθεί η έντονη προπαγάνδα που υφίσταντο τα παιδιά προκειμένου να προσεταιριστούν και να αφομοιωθούν στην αγκαλιά της πατρίδος και των νικητών του Εμφυλίου, γεγονός που επιχειρούσε να σπάσει και τον τελευταίο δεσμό με τους κυνηγημένους, ηττημένους, εξορισμένους ή αυτοεξόριστους γονείς του.

Επ' αυτού θα σχολιάσει ο συγγραφέας: «Στη δική μου περίπτωση οι ιδεολογικοί, ανακτορικοί και εξουσιαστικοί σχεδιασμοί δεν απέδωσαν. Υπήρξα, φαίνεται, η τέλεια “κακοτεχνία” του συστήματος. Πάντως, παρά τους αποχωρισμούς, τις μετακινήσεις, τα τραύματα και τα αναπόφευκτα πλέγματα… “Καλά τη φέραμε τη ζωή μας ως εδώ, μικροζημιές και μικροκέρδη συμψηφίζοντας”, για να επικαλεστώ τον απολογισμό του συντοπίτη μας Μανόλη Αναγνωστάκη»

Στο τόσο δύσκολο εκείνο περιβάλλον όμως,  υπήρξαν προσωπικότητες που έδωσαν πνοή, ελπίδα, δύναμη στα παιδιά. Ο Γ.Α. καταθεέτει επ' αυτού: «Στα χρόνια που μεσολάβησαν, από το 1954 έως τις ημέρες που άρχισα να γράφω τον “Θολό βυθό”, δεν έπαψα ποτέ να αναπολώ την τρυφερότητα και την αληθινή αγάπη της δεσποινίδας Αλίκης Πολιτίδου, τις βραδινές αναγνώσεις της γύρω από τη σόμπα του θαλάμου, ακούγοντας τις μακρινές υλακές των λύκων στις πλαγιές του Βερμίου. Με την αγαπημένη μου ομαδάρχισσα συναντηθήκαμε αρκετές φορές στο σπίτι της στη Θεσσαλονίκη, όπως και σε μια εκδήλωση στην Καλή Παναγιά μετά την έκδοση του βιβλίου»

Ο «Θολός βυθός» έκδοση του 2008, είναι τμήμα της τριλογίας μαζί με το «Διπλωμένα φτερά» (2007) και το «Φως της φονιάς» (2013), ενώ από τις 20 Φεβρουαρίου βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το νέο φιλμ της Ελένης Αλεξανδράκη, «Θολός βυθός» που βασίζεται ελεύθερα σε αυτά τα αυτοβιογραφικά βιβλία.