Για άλλες επετείους – (Τρίτη 28 Μαρτίου 2023) PDF Print E-mail

Η 25η Μαρτίου αποτελεί για τους Έλληνες την απαρχή της επανόδου τους στην Ιστορία. Μετά από ένα χρονικό διάστημα σχεδόν τεσσάρων αιώνων έκαμαν τη δύσκολη αρχή να επανατοποθετηθούν ως έθνος και ως συγκροτημένο, ανεξάρτητο  κράτος  στον ολοένα διαμορφούμενο  πλανήτη.


Τρείς μέρες αργότερα, στο ασήκωτο ημερολόγιο της μνήμης έχουν σημειωθεί  δυο ιδιαίτερα γεγονότα που σηματοδότησαν το Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Μισό αιώνα μετά το ξέσπασμα της Ελληνικής εξέγερσης, στις 28 Μαρτίου του 1871, ανακηρύχθηκε η Παρισινή Κομμούνα και 68 χρόνια αργότερα στις 28 Μαρτίου του 1939, η Μαδρίτη πέφτει στα χέρια των εθνικιστών, κλείνοντας τον βίαιο κύκλο του Ισπανικού Εμφυλίου.

Το 1871, ο Κ.Marx είναι 53 ετών. Ο Μαρξισμός δεν υφίσταται ακόμα ως ολοκληρωμένη οικονομική θεωρία, ως πολιτική επιστήμη. Ο πρώτος τόμος του Κεφαλαίου, το θεμέλιο ας πούμε της μαρξιστικής σκέψης, είχε κυκλοφορήσει το 1867 στην Αγγλία. Παρακολουθώντας την εξέλιξη των γεγονότων στο Παρίσι, ο πολυγραφότατος Γερμανός διανοητής θα γράψει το πόνημά του «Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία 1871» και ανάμεσα σε άλλα θα αναρωτηθεί: «…ήταν άραγε η σκιά μιας πραγματικότητας ή ήσαν τα όνειρα ενός παρελθόντος που ωρίμαζαν τόσο καιρό;».

Το πείραμα της Παρισινής Κομμούνας θα πνιγεί κατά κυριολεξία στο αίμα και είτε οι σκιές του παρελθόντος, είτε τα όνειρα του παρελθόντος θα πάρουν αναβολή μέχρι την επόμενη αποτυχία, αποδεικνύοντας τοις πράγμασι ή το ανεδαφικό της μαρξιστικής θεωρίας, ή την ανωριμότητα του ανθρώπινου πολιτισμού να ανθήσει με ειρηνικές κοινωνίες, που θα ήταν δομημένες πάνω σε αρχές της ισονομίας.

Οι δεκαετίες κύλησαν, η Belle Époque της Ευρώπης ξεψύχησε στο μακελειό του Μεγάλου Πόλεμου, όπου γενιές ολάκερες θυσιάστηκαν άνευ αντικειμένου σε αμετακίνητα μέτωπα και σαν να μην ήταν αρκετά εκείνα τα μαθήματα, το προοίμιο της ακόμα μεγαλύτερης σύγκρουσης που επεκτάθηκε σε όλον τον πλανήτη, εξελίχθηκε στην Ιβηρική χερσόνησο από το 1936, έως το 1939.

Ανείπωτες ιστορίες φρίκης, μίσους και ηρωισμού γεννήθηκαν, η βαρβαρότητα γνώρισε τιμές μεσαίωνα και στις 28 Μαρτίου 1939, μέρα Τρίτη, ο μικρός το δέμας στρατηγός F. Franco, ο Caudillo των εθνικιστών έμπαινε στη Μαδρίτη, επικρατούσε της αναμέτρησης και εγκαθιστούσε βίαιο απολυταρχικό καθεστώς για τα επόμενα 36 χρόνια, μέχρι το θάνατό του. Κάπως έτσι έγινε και το πρότυπο των επερχομένων Λατινοαμερικάνων δικτατόρων.

Δυο εβδομάδες νωρίτερα, από την κατάληψη της Μαδρίτης, λίγες εκατοντάδες μίλα ανατολικότερα ο Αδόλφος προσαρτούσε τα τελευταία τμήματα της Τσεχοσλοβακίας πετώντας με άνεση στην κάλαθο των αχρήστων την πολιτική του κατευνασμού του Βρετανού πρωθυπουργού Neville Chamberlain. Σε πέντε μήνες η Γερμανία δεν θα είχε κανένα δισταγμό να βάλει τον πλανήτη στη θηριωδία του Β΄Π.Π.

Αυτές οι δυο 28ες του Μαρτίου, με τα 68 χρόνια που τις χωρίζουν, έδωσαν δυο στίγματα για την πορεία της Ευρωπαϊκής ιστορίας, σηματοδοτώντας αυτό που περιγράφεται ως η επικράτηση της αντιδραστικής πρακτικής. Στις μέρες μας γίνεται με λιγότερη βία, περισσότερα οικονομικά χαρακτηριστικά, χωρίς τη συγκρότηση διεθνών ταξιαρχιών και συγκινητικά ηρωικές ιστορίες. Δίχως να αναρωτηθούμε για ποιόν χτυπούν οι καμπάνες.