Λίγα λόγια για το παρελθόν της Ε.Λ.Π.Α. – (Πέμπτη 15 Μαρτίου 2018) PDF Print E-mail

Μετά τον θάνατο του Παναγή Γιαννουλάτου, τον Ιούνιο του ’61, στην προεδρία της Λέσχης ανέρχεται ο Απόστολος Νικολαίδης. Η πορεία της είναι ανοδική, η διοίκηση συνετή και σφικτή, τα οικονομικά σε άνθηση.


Πολιτικά πρόσκειται στο βαθύ, βασιλικό κράτος. Η δεκαετία του ’50 έχει παρέλθει με την αμέριστη βοήθεια και συμπαράσταση των ανακτόρων.  Οι αγώνες της τελούνται «υπό την αιγίδα της Α.Μ. του Βασιλέως». Η Λέσχη είναι συντηρητική, και το σύνολο των μελών της ανήκει στην κοινωνική ελίτ. Μπαίνοντας στην δεκαετία του '60, στηρίζει τα πρώτα βήματα του τουρισμού στον τόπο μας, παρέχοντας πληροφορίες, προσφέροντας οδική βοήθεια, σε ένα παρθένο, από κάθε άποψη, τοπίο.

Μάρτιο του 1962 κυκλοφορεί το 17ο τεύχος της μηνιαίας επιθεώρησης που εξέδιδε και μοιραζόταν δωρεάν στα μέλη, ενώ στοίχιζε πέντε δραχμές για τα μη μέλη.  Από τις 28 σελίδες μαζί με το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο οι 11 είναι διαφημίσεις, εκ των οποίων οι 4 εξωαυτοκινητικές.

Μια αρκετά προωθημένη, για την  εποχή, αντίληψη, σε επίπεδο οικονομικής αξιοποίησης του χώρου του περιοδικού. Στο εξώφυλλο φαντάζει ο στόλος των Land Rover κυρίαρχο στοιχείο της υπηρεσίας οδικής βοήθειας.

Είναι φωτογραφημένα, σε ένα από τα ομορφότερα σημεία, επιτρέψτε μου, του πλανήτη. Λαιμός Βουλιαγμένης, ο οποίος στην εποχή των μνημονίων θα χάσει, όπως τόσα άλλα, τμήμα της Ελληνικότητάς του. Στα αριστερά η περίφημη πλαζ του Αστέρα, άδεια καθότι το κλικ ο Φ.Φ.Φ. προφανώς το έχει κάμει μια ηλιόλουστη μέρα του Φλεβάρη.

Ψάχνοντας αρκετά στο μοναδικό αρχείο του, που όπως έχει υπογραμμιστεί συντηρεί υποδειγματικά ο Νίκος Κακολύρης, βρίσκουμε από εκείνη την φωτογράφιση άλλα δυο καρέ, από έγχρωμες διαφάνειες, είδος πολύ σπάνιο και πολύ ακριβό τότε.

Είναι ο ίδιος στόλος σε ένα εκπληκτικό καρέ από ψηλά στην παραλιακή λίγο μετά την διαβόητη στροφή της Ούλεν, ενώ στο βάθοε ξεχωρίζει η Καστέλα και η Πειραϊκή. Σε μια άλλη, στατική εικόνα, οι οδηγοί βρίσκονται έξω από τα παρατεταγμένα οχήματα τους στη Βουλιαγμένη.

Τα χρόνια περνούν και η δεκαετία του ’60 θα κομίσει καταλυτικές αλλαγές οι οποίες μοιραία θα επιρέαζαν και την μορφή της Λέσχης.

Φτάνουμε στο 1970. Η δικτατορία των συνταγματαρχών, έχει εξουδετερώσει τις πρώτες, μικρές, εστίες αντίστασης. Το καθεστώς ελέγχει τα πάντα. Την πολιτική σκηνή που έχει καταργήσει, την κοινωνία, τον αθλητισμό. Πως θα μπορούσε ο έλεγχος να απουσιάζει από την Ε.Λ.Π.Α.;

Έχουμε μια τουλάχιστον υπεύθυνη τοποθέτηση. Τη διηγείται ο Σαράντης Αποστολίδης στο βιβλίο του «Ειδική μου διαδρομή». Το Βαλκανικό ράλυ, του ’67, θα διοργανωνόταν στη Γιουγκοσλαβία λίγους μήνες μετά το πραξικόπημα. Ο Σαράντης  βρίσκεται στα Σκόπια, για λογαριασμό της Ε.Λ.Π.Α., προκειμένου να πάρει τις πρώτες πληροφορίες, να δει τους δρόμους και ακολούθως να ενημερώσει τους ενδιαφερόμενους. Δέχεται ένα τηλεφώνημα από τη Σύλβα Κοκκαλάνη με την εντολή να κατέβει άμεσα στην Αθήνα. Το καθεστώς είχε απειλήσει με εξορία τον πρόεδρο της Ε.Λ.Π.Α., Απ. Νικολαίδη, αν επέτρεπε στα ελληνικά πληρώματα να πάνε στη Γιουγκοσλαβία.

Η κατεύθυνση είχε δοθεί. Τα επόμενα θα ήταν πιο επώδυνα. Με τον αόριστο τίτλο ειδικός γραμματέας εμπλέκεται στα διοικητικά της Λέσχης, ο απόστρατος στρατηγός Γεώργιος Μπαϊρακτάρης.

Σε όσους το επώνυμο και η ιδιότητα δεν λένε αρκετά, ας σημειωθεί ότι έχει καταγραφεί στις δέλτους της Ιστορίας ως πρωταγωνιστής στην πιο μελανή μεταπολεμική περίοδο.  Υπήρξε διοικητής του στρατοπέδου της Μακρονήσου μέχρι την άνοιξη του ’50 με τον βαθμό του ταξιάρχου.

Το τι και το πώς συνέβη εκεί, αλλά και τι ελέχθη, σε μια προσπάθεια κάλυψης της πραγματικότητας, από ανθρώπους με κάποια μόρφωση μάλιστα, αποτελεί ένα από τα  πιο βαθιά τραύματα  στην νεοελληνική ιστορία. Με λίγες λέξεις: Είναι η ντροπή κάθε πολιτισμού.

Από το φωτογραφικό Αρχείο Νίκου Μάργαρη: Ο ταξίαρχος Γεώργιος Μπαϊρακτάρης, συνοδεύει τον Αμερικανό στρατηγό James Van Fleet τον Μάρτιο του 1949 στις Στρατιωτικές Φυλακές Αθηνών που τότε βρίσκονταν στη Μακρόνησο. Στην πίσω πλευρά της φωτογραφίας αναγράφεται, ότι αυτός που χαιρετά σε στάση προσοχής είναι ο διοικητής των Σ.Φ.Α. Έχουν κατατεθεί μαρτυρίες ότι πέρα από την διαταγή, και ο ίδιος ο ταξίαρχος έβαλε με πολυβόλο από πλωτό μέσο στο μακελειό της 1ης Μαρτίου του 1948, εναντίον των αόπλων στρατιωτών του Α' Τάγματος.

 

Είκοσι χρόνια μετά τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο Μακρονήσι, απόστρατος πια στρατηγός, ορθώνει το παράστημά του μέσα στη Λέσχη. Προΐσταται στην απονομή του ’71. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι, παρά τον συντηρητισμό τους, τα στελέχη της Λέσχης ήταν κάθε άλλο παρά ενθουσιασμένα από την παρουσία του. Ασφαλώς και δεν θα είχαν επιλογές. Στην εικόνα ο Γ.Μ. διακρίνεται ανάμεσα στην ηγεσία της Λέσχης. Ας σημειωθεί ότι απουσιάζει ο πρόεδρος και ας μην λησμονηθεί ο τέως αντιπρόεδρος Κ. Νικολόπουλος γνώριζε την φιλοξενία των κελιών της φυλακής του καθεστώτος, επειδή ως εκδότης της εφημερίδας «Εθνος» δημοσίευσε συνέντευξη του Ι. Ζίγδη ο οποίος επέκρινε το καθεστώς. Αντίθετα εικονίζονται δυο μελλοντικοί πρόεδροι. Εκ δεξιών, διακρίνονται οι Κ. Γλωσώτης, Μ. Γκορμεζάνο, Γ.Μ., Β. Δεσποτόπουλος, Π. Τρικάκου, Α. Δαρδούφας.

 

Τον  ξεχωρίζουμε και στην επιθεώρηση των οχημάτων οδικής βοηθείας. Είναι τα ίδια Land Rover που συναντήσαμε το ’62. Τώρα παρατεταγμένα μπροστά στο Παναθηναϊκό στάδιο, με τους οδηγούς τους και τα εργαλεία τους. Ο Γ. Λιβέρης, ο Κ. Κυριακός, ο Αλ. Δαρδούφας παραβρίσκονται ανάμεσα σε άλλους.

Αν η παρουσία του στρατηγού αποτέλεσε στίγμα για την Ε.Λ.Π.Α., υπάρχει η ισχυρή δικαιολογία της βούλησης του στρατιωτικού καθεστώτος. Θα είναι μεγάλη ακροβασία και σοβαρό σφάλμα αν ψάξουμε για αντίστοιχες δικαιολογίες για την κατάρρευση της Λέσχης. Όπως επίσης είναι σαφής απόδειξη άγνοιας, να χρησιμοποιείται η λέξη junta με τόση ελαφρότητα.

Αλλά αυτά είναι άλλες ιστορίες. Μέχρι να λεχθούν, μια ματιά στην έβδομη σελίδα εκείνου του τεύχους. Το περιεχόμενό του, αποκαλύπτει πολλά για τους πρωταγωνιστές και την εποχή τους.