Η εκτέλεση των τεσσάρων τις πρώτες ώρες της 30ης Μαρτίου του ΄52, είναι, κατ’ αρχάς, μια από τις αποδείξεις του πόσο η Ελλάδα είχε απωλέσει κάθε έννοια εθνικής κυριαρχίας.

Με τον πρωθυπουργό Νικ. Πλαστήρα ασθενή, κλινήρη και αδύναμο, τον βασιλιά Παύλο παγερά αδιάφορο στις διεθνείς παρακλήσεις για χάρη και τους καθ’ ύλην αρμόδιους υπουργούς της κυβέρνησης τουλάχιστον απρόθυμους για οποιαδήποτε δράση, η τύχη των 4 ήταν προδεδικασμένη.  Ακόμα και ο τρόπος που εκτελέστηκαν, μέρα Κυριακή και πριν το πρώτο φως της μέρας, δείχνει αφ’ ενός, ό,τι την τύχη του τόπου δεν την όριζαν Έλληνες, αφ’ ετέρου ότι το ζητούμενο δεν ήταν η απονομή δικαιοσύνης.

^{Φυλακές Καλλιθέας. από εδώ οδηγήθηκαν στο απόσπασμα στο Γουδή οι τέσσερις.}

Το μετεμφυλιακό κράτος διαμορφωνόταν πάνω στη ίδια φιλοσοφία του εμφυλίου, όπως σχηματίσθηκε μετά την Βάρκιζα. Δεν επιθυμούσε ηττημένους αντιπάλους. Επιδίωκε την εξολόθρευση τους, τον ολοκληρωτικό αφανισμό τους και την τρομοκρατία των όποιων συμπαθούντων.

Βρισκόμαστε πια βαθιά στο σενάριο του ψυχρού πολέμου, ο Ελληνικός εμφύλιος ήταν το πρώτο πεδίο του και παρέμενε ένα τέλειο σκηνικό για τις κινήσεις των αντιπάλων. Δέκα μόλις μήνες μετά το πολεμικό του τέλος ξέσπασε στην άπω Ανατολή το επόμενο μέτωπο. Ο πόλεμος της Κορέας «...ένας πόλεμος στο πιο ακατάλληλο μέρος, την πιο ακατάλληλη στιγμή, με τον πιο ακατάλληλο αντίπαλο...» όπως ελέχθη.

Έτσι, στην Ελλάδα, δεν υπήρχαν περιθώρια για ανθρωπισμούς και υποχωρήσεις, ενώ οι μηχανισμοί και οι εκπρόσωποι της εξουσίας ήταν πρόθυμοι όχι μόνον να υπακούσουν αλλά να εκτελέσουν με θέρμη κάθε τέτοια πολιτική που είχε αρχίσει να αρθρώνεται από την Κατοχή με τα πρώτα μηνύματα της βαθιάς πόλωσης.

^{Ο Νίκος Μπελογιάννης στην φωτογραφία του Παναγιώτη Μήτσουρα και στο σκίτσο του P. Picasso.}

Πέρα από τη θέση των εκτελέσεων στην παγκόσμια πολιτική σκακιέρα, μακριά ακόμα και από το αποτύπωμά τους στην Ελληνική κοινωνία, ύστερα από σωρεία παρόμοιων τα προηγούμενα χρόνια, πρέπει να τις θυμόμαστε για μερικά άλλα συμβάντα.

Όπως για τον σπαραξικάρδιο χωρισμό της Έλλης Παππά με τον Ν. Μπελογιάννη στις 4 τη νύχτα της Κυριακής 30 Μαρτίου, στις φυλακές της Καλλιθέας, μέσα από τον Ιούδα (το παραθυράκι της πόρτας του κελιού). Πρώτα πέρασε ο Νίκος Καλούμενος και είπε: «Πάω και ΄γω». Ο Ηλίας Αργυρίαδης έκανε μια κίνηση αποχαιρετισμού με το χέρι. Ακολούθως πέρασε ο Δημήτρης Μπάτσης: «Έλλη, αν μπορέσεις, φρόντισε και για την κόρη μου», για να λάβει την απάντηση: «Αν ζήσω» και τότε πέρασε ο Μπελογιάννης δίνοντας της το ρολόι, το στυλό και το πορτοφόλι του λέγοντας: «Πρέπει να ζήσεις, Για το παιδί και την εκδίκηση».

Αυτά συνέβησαν τότε και είναι άδικο, που εκείνα τα γεγονότα λεηλατούνται με τόση άνεση και ευκολία στις μέρες μας, από όλους όσοι προσεταιρίζονται ιδεολογίες, αγωνιστικότητες και ηρωισμούς.

^{Δεκατέσσερα χρόνια μετά τις εκτελέσεις, το '66, οι φυλακές Καλλιθέας, γκρεμίστηκαν}