Ακόμα ένα αριστούργημα από τους αδελφούς Coen με όλα τα γνωστά υλικά. Μοναδικά τοπία, ανθρωπιά βουτηγμένη στην απανθρωπιά, βία, ευγένεια μαζί με βαρβαρότητα και βέβαια, παρά το γεγονός ότι ο γυμνασμένος θεατής είναι εξασκημένος στο απρόσμενο των αφηγήσεων τους, πάντα θα υπάρχει κάτι απρόβλεπτο. Άλλο ένα στοιχείο γοητείας, αυτό. Συνήθως απαισιόδοξο, αλλά κάνει το στόρυ ακόμα πιο ανένταχτο.

Κατέφθασε λοιπόν, στο φετινό, 75ο φεστιβάλ της Βενετίας, έγινε η πρεμιέρα της μπαλάντας, την 31η Αυγούστου και αποχώρησε με το βραβείο Golden Osella καλύτερου σεναρίου. Δυόμιση μήνες αργότερα η ταινία κυκλοφόρησε.

Η παραγωγή είναι μια συλλογή, από έξι αυτοτελείς ιστορίες που παρουσιάζονται σαν το ξεφύλλισμα ενός παλιού, εικονογραφημένου βιβλίου με τίτλο: «Η μπαλάντα του Μπάστερ Σκράγκς και άλλες ιστορίες από τα Αμερικάνικα σύνορα».

Ξεκινά, μουσικά, χορευτικά και με ατόφιο πιστολίδι, ένα ρεσιτάλ από τον ντυμένο στα λευκά πιστολέρο - καλλιτέχνη (Tim Blake Nelson), που υποδύεται τον  Buster Scruggs. Το μήνυμα είναι, ότι κανείς δεν στέκεται για πάντα στην κορφή. Απρόσμενο τέλος για το πως τα σπιρούνια μεταμορφώνονται σε φτερά και η ζωή σε παρελθόν, από τον μαυροντυμένο κήρυκα του θανάτου (Willie Watson).

Ο γεννημένος το ’39 στο Delaware των Η.Π.Α., Daniel Martin Klein, ξεκίνησε τη ακαδημαϊκή ζωή του με ένα πτυχίο φιλοσοφίας από το Harvard. Μετά από μια μικρή τηλεοπτική πορεία, στράφηκε στη συγγραφική δραστηριότητα.

Το 2012, κυκλοφορεί το βιβλίο Travels with Epicurus: «A journey to a Greek Island in search of a fulfilled life», το οποίο κυκλοφόρησε ένα χρόνο αργότερα σε ελληνική έκδοση με τίτλο: «Ταξίδια με τον Επίκουρο: Αναζητώντας την φύση της ευτυχίας μέσα στο ελληνικό φως».

Ο συγγραφέας είναι τακτικός επισκέπτης του τόπου μας, έχοντας έρθει για πρώτη φορά την δεκαετία του ’60, συνεχίζοντας μέχρι τα περασμένα 70του να περνά αρκετό χρόνο στην Ύδρα. Το σενάριο του βιβλίου είναι ένα είδος εξερεύνησης της ζωής.

Σε αυτή την εξερεύνηση πορεύεται έχοντας από την μια μεριά, το φως, την καθημερινότητά την μοναδικότητα του ελληνικού νησιού και των κατοίκων του, και από την άλλη, μια βαλίτσα γεμάτη βιβλία που έφθασαν στο νησί από την Μασαχουσέτη των Η.Π.Α., μόνιμο τόπο κατοικίας.

Χρησιμοποιεί ως σταθερή αξία, ως άξονα την διδασκαλία του Επίκουρου ευθύς αμέσως (σ.28) μας θυμίζει τμήμα της σοφίας του διάσημου Αθηναίου «Είναι αδύνατο να ζει κανείς συνετά, καλά και δίκαια, αν δεν ζει ευτυχισμένα». Επιχειρεί κάτι σαν αποτίμηση της μέχρι τότε ζωής του.

Δεν χάνει ευκαιρία να μιλήσει με τρυφερά λόγια για τον τόπο και τους κατοίκους, χωρίς να τους κολακεύει, δίχως να είναι ρηχός σαν τουριστικός οδηγός. Στηρίγματα του στο ταξίδι της αφήγησης είναι οι γνώσεις που έλκει από τα βιβλία.

Στην πρώτη παράσταση, της πρώτης μέρας την είδα. Στην αίθουσα μετά βίας βρισκόταν διψήφιος αριθμός θεατών. Άδεια η πλατεία, δυστυχώς για τον αιθουσάρχη, όχι και τόσο άσχημα για την άνεση των παρισταμένων, εκείνο το κρύο βράδυ της πρώτης Πέμπτης του φετινού Δεκέμβρη. Μια ακόμα κινηματογραφική παραγωγή, που αποτυπώνει πραγματικά γεγονότα. The Front Runner ο πρωτότυπος τίτλος, Ο υποψήφιος στα Ελληνικά. Αναφέρεται στην προσπάθεια του γερουσιαστή του Colorado, Gary Hart, τριάντα ένα χρόνια νωρίτερα, για το χρίσμα των Δημοκρατικών.

^{Ο Gary Hart  σαραντάρης}

Ευφυής, εργατικός, με σύγχρονες ιδέες, μακριά από αγκυλώσεις των πολιτικών της σειράς, έβλεπε το μέλλον με οξύνοια και αντίστοιχη αισιοδοξία. Φάνταζε ως ο ιδανικός Δημοκρατικός που θα τέλειωνε την οκταετή περίοδο Reagan και των Ρεπουμπλικάνων. Κι όμως, κόντρα στις προβλέψεις, ενάντια σε ένα πολύ ισχυρό λαϊκό πρόταγμα, όπως τουλάχιστον κατέγραφε το σύνολο των δημοσκοπήσεων, ο υποψήφιος δεν έφτασε ούτε καν στις προεδρικές εκλογές. Δεν κατάφερε να αποσπάσει το χρίσμα των Δημοκρατικών, λόγω ενός «ερωτικού σκανδάλου».

Στην οικογενειακή βιβλιοθήκη, παρκαρισμένο, δίπλα σε άλλα συνομήλικα, καθόταν πάνω από μισό αιώνα ο «Γύρος του Κόσμου» του Μίνου Αργυράκη.

Έκδοση από τον Νοέμβριο του ’66 με την μικρή ένδειξη στην πρώτη εσωφύλλου printed in Greece και την σημείωση:

«Βιβλιοθήκη Ελλήνων και Ξένων Συγγραφέων Εκδοτική Εταιρεία Αθηνών, οδός Σωκράτους 59, Αθήναι».

Ήταν, βεβαίως, μια από τις εκδοτικές δραστηριότητες της Ελένης Βλάχου, που περιελάμβανε τις ταξιδιωτικές εντυπώσεις του Μίνου Αργυράκη, γνωστότερου για τις ζωγραφικές, σκηνογραφικές, σκιτσογραφικές του δημιουργίες.

Μέσα δεκαετίας του ’60, παιδάκι τότε με είχε εντυπωσιάσει με το πενάκι του, από τον τρόπο που αποτύπωνε πράγματα που ήξερα.

Θυμάμαι τις δουλειές του από τα ετήσια τουριστικά αλμανάκ των εκδόσεων Hellenews. Έτσι ξεφύλλισα με προθυμία τον γραπτό του λόγο. Στο κεφάλαιο της Ιταλίας στέκεται πάνω σε τρείς πόλεις.

Την Ρώμη, την Βενετία και την Νάπολι. Θα μείνουμε στην τελευταία και θα την τοποθετήσουμε χρονικά ανάμεσα στο ’58 και στο ’61, διότι τότε πρωτοδημιοσεύτηκαν οι ταξιδιωτικές εντυπώσεις του, στην εφημερίδα Ελευθεία όπως ακριβώς αναγράφεται στο βιβλίο, εννοώ ότι λησμονήθηκε ένα ρ.

Δέκα χρόνια μετά την κινηματογραφική αποτύπωση του Gomorra του Roberto Saviano, ο Matteo Garrone, επανέρχεται και εξιστορεί μια ακόμα αληθινή ιστορία που έλαβε χώρα πριν 30 χρόνια, το 1988. Στα 50 του πια, μπορεί να διεκδικήσει, μαζί με τον Paolo Sorrentino, τον τίτλο του αφηγητή ενός τμήματος της σύγχρονης Ιταλικής συνείδησης. Μαζί με αυτό, μας προσφέρει άλλη μια απόδειξη ότι βία και ηλιθιότητα είναι αδέλφια.

Πρωταγωνιστές των γεγονότων είναι ο Μαρσέλο και ο Σιμόνε. Ο πρώτος είναι ένας συμπαθής, ασταθής, αδύναμος, όχι άμοιρος παρανομιών, αλλά ευαίσθητος χαρακτήρας που βιοπορίζεται φροντίζοντας σκυλιά. Ο δεύτερος δεν είναι παρά ένας βίαιος, εξαρτημένος από την κοκαΐνη, κτηνώδους δύναμης, παντελούς άγνοιας, πρώην πυγμάχος.

Ο δεύτερος χειραγωγεί τον πρώτο σε ακραίο βαθμό και καταλαβαίνεις από την πρώτη στιγμή ότι η υπόθεση μόνον προς το χειρότερο, μπορεί να βαδίσει. Όπερ και συμβαίνει. Ο Μαρσέλο φυλακίζεται, ο Σιμόνε πλουτίζει, όλα τούτα βουτηγμένα στη βία, μέχρι που φτάνουμε στο φινάλε με ένα κρεσέντο βίας σε ένα περιβάλλον, όπου απουσιάζει οποιοδήποτε άλλη μορφή επικοινωνίας.

Γεννήτρια της βίας είναι η φτώχια. Οι συνθήκες ζωής που αποτυπώνονται είναι περίπου βέβαιο, ότι θα σπρώξουν αργά ή γρήγορα πολλούς στο έγκλημα. Είναι τόση η αδυναμία να ζήσουν μια κανονική ζωή, ώστε και οι φιλήσυχοι λοιποί κάτοικοι, σκέφτονται τον φόνο, για να γλυτώσουν από τα δεινά του φοβερού Σιμόνε.

Μια είδηση όχι από τις ευχάριστες, πράγμα συνηθισμένο εξάλλου, αν και είναι περισσότερο ανησυχητική παρά δυσάρεστη. Την πρωτοσυνάντησα στο  euronews και την διασταύρωσα στην ηλεκτρονική έκδοση του Gurdian.

Το πρόβλημα που έπρεπε να αντιμετωπισθεί στην Βρετανική πρωτεύουσα, από τις αρχές του ’17, ήταν η ραγδαία αύξηση της εγκληματικότητας από δράστες με δίκυκλα, που στόχευαν, κυρίως, στην κλοπή κινητών τηλεφώνων των πολιτών. Τα iphone και τα galaxy είναι στην κορφή της λίστας, τα οποία μεταπωλούν σε κλεπταποδόχους  για 200, περίπου, ευρώ κατ’ ανώτατη τιμή. Τι τακτικές σκέφτηκαν λοιπόν, και εφάρμοσαν οι κεφαλές της Μητροπολιτικής Αστυνομίας καθώς πιστεύουν πως βρίσκονται προ ενός οργανωμένου σχεδίου;

Κατ’ αρχάς, παρέχουν στους αστυνομικούς ένα ειδικό σπρέι σήμανσης που εκτοξεύουν σε ύποπτους. Έτσι τους μαρκάρουν, ακολούθως χρησιμοποιούν, με τηλεχειριζόμενη εντολή, ταινίες με καρφιά για να σκάσουν τα ελαστικά των μοτοσυκλετών των υπόπτων  και τέλος, εδώ είναι το επίμαχο σημείο, δόθηκε το ελεύθερο στα αστυνομικά αυτοκίνητα που καταδιώκουν ύποπτους με δίκυκλα, να συγκρούονται επίτηδες και να πετάνε στο έδαφος τους καταδιωκόμενους.

Ο Νοέμβριος είναι ένας μήνας με διττές ερμηνείες. Είναι ταυτόχρονα μουντός και φωτεινός. Ζεστός και κρύος. Αισιόδοξος και απαισιόδοξος. Είναι και θέμα διάθεσης. Όπως και νάχει θεωρείται ο πιο βροχερός των δώδεκα, αν υποτεθεί ότι όσα κατέχαμε για τον καιρό, παραμένουν σταθερά.

Είναι και ο τελευταίος φθινοπωρινός αν πάλι δεχτούμε ότι αυτά που ξέραμε για τις εποχές παραμένουν αναλλοίωτα αλλά και ο ενδέκατος από τους δώδεκα, παρά το γεγονός ότι προέρχεται από το λατινικό novem (εννέα), από τότε που στο αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο, ήταν ο ένατος κατά σειρά μήνας. Οι μέρες του μικραίνουν, οι νύχτες του κρυώνουν και ειδικά μετά την αλλαγή της ώρας το τελευταίο Σαβατοκύριακο του Οκτωβρίου, η πλάση ετοιμάζεται για την πιο σκοτεινή, πιο κρύα εποχή του χρόνου.

Μια σειρά από επτά εικόνες, σαν αποχαιρετισμός, στον απελθόντα φετινό βροχάρη.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’80, ο Τζέρυ(ς) είχε συμπληρώσει δεκαπέντε, σχεδόν, καλοκαίρια στο νησί αλλά ήταν ένας ξένος. Όπως xenos ήταν και το όνομα ενός μικρού Bertram που είχε και το έδενε σε φουντάγιο, στα υπήνεμα του Γροίκου. Τότε που ο Γροίκος δεν είχε ούτε υποψία κατοικίας.

Αμερικάνος, ψηλός, ξερακιανός, ευφυής, ευγενής, ευχάριστος και γάτος, εικάζω, περί των χρηματοοικονομικών, τον είχε φέρει στα Δωδεκάνησα, η Ελληνίς σύζυγός του. Το ζευγάρι είχε γνωριστεί στην Ελλάδα, αλλά ζούσε στο Λονδίνο. Έτσι περνούσε το βίο του, ανάμεσα στο δίπολο της φρενίτιδας των οικονομικών του City και του λαμπρού φωτός και των ανέμων του Ελληνικού αρχιπελάγους. Παρέμενεν όμως xenos.

Αυτός μου ήρθε στο νου, κάπως άναρχα είναι η αλήθεια, ξεφυλλίζοντας τα Πικρολέμονα του  L. Durrell. Ο πολυγραφότατος και κοσμογυρισμένος Βρετανός συγγραφέας, Laurence George Durrell, έχοντας ήδη ζήσει, στην Κέρκυρα, στο Παρίσι, στη Ρόδο, στην Κόρντομπα, στο Κάιρο και στο Βελιγράδι, εγκαθίσταται το 1953, στην Κύπρο.

Τον Μάιο του ’78, η εφημερίδα «Καθημερινή» αφιέρωνε πεντάστηλο στην πρώτη σελίδα της, προκειμένου να καλύψει δημοσιογραφικά, τις εξελίξεις της πρώτης μέρας του Δ.Ρ.Α. Ο αγώνας γιόρταζε το Αργυρό Ιωβηλαίο του. Την  Κυριακή 25 Νοεμβρίου '18, σαράντα χρόνια και έξι μήνες από τότε, η εφημερίδα επανήλθε με τετράστηλο, πάλι στην πρώτη της σελίδα, προκειμένου να ενημερώσει για τις τελευταίες εξελίξεις και την πιθανή πια, ένταξη του αγώνα στις δέλτους της ιστορίας.

Λίγες μέρες νωρίτερα, είχε κατατεθεί επερώτηση στο Κοινοβούλιο των Ελλήνων, το οποίο ο Ρένος Αποστολίδης το έγραφε με ύψιλον, από βουλευτή παράταξης, που δεν πιστεύει στις δημοκρατικές διαδικασίες, για να το θέσω έτσι πολύ κομψά, για το ίδιο θέμα. Δεν χρειάζεται να είσαι πολιτική ιδιοφυία για να καταλάβεις ότι ακόμα και το Δ.Ρ.Α. έγινε, γίνεται πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης σε ένα ήδη πολύ φορτισμένο προεκλογικό κλίμα.

Από το καραντουζένι (το μαύρο κούρδισμα), στην μαύρη Παρασκευή (black Friday), μας χωρίζουν μερικές δεκαετίες.  Ο Μάρκος Βαμβακάρης έγραφε και ηχογραφούσε το ομώνυμο άσμα το ’33:  «Νά `κουγες το αραμπιέν / και το καραντουζένι / και σε λιγάκι θά `λεγες / ο αργιλές θα γένει».

Αργότερα θα συνέθεταν, θα ερμήνευαν για τα καραντουζένια, οι Πρόδρομος Τσαουσάκης, Μιχάλης Γενίτσαρης, Παντελής Αμπαζής, Γιάννης Λεμπέσης, Μιχάλης Μενιδιάτης και άλλοι. Ήταν ο σφυγμός μιας εποχής, ο παλμός μιας τάξης. Και τα δύο θα παρασύρονταν από την παλίρροια μιας μετάβασης, που κατέφθανε, εκ δυσμών, ως μια γοητευτική αποπλάνηση.

Έτσι, μέσα στον 21ο αιώνα, σε ένα κόσμο που το Καρτεσιανό  «Cogito, ergo sum», μεταφράζεται σε «καταναλώνω άρα υπάρχω», βαδίσαμε με χάρη και με φούρια από το μαύρο ντουζένι, στην μαύρη Παρασκευή. Εντάσσεται και αυτή, όπως π.χ. η 14η του Φεβρουαρίου, σε μια εισαγωγή εορτολογίας με σκοπό την τόνωση της αγοράς.

Με υπότιτλο Από την: «Αχρίδα στις Πρέσπες», ο ρεπόρτερ της εφημερίδας «Καθημερινή», γράφει μια προσεκτική και κυρίως νηφάλια μελέτη για το θέμα που απασχολεί περισσότερο από ένα τέταρτο του αιώνα, δυο όμορα κράτη.

Είναι εμφανές από την πρώτη σελίδα, ότι ο συγγραφέας, είναι γνώστης του θέματος, ότι το παρακολουθεί με αφοσίωση πολλά χρόνια από κοντά και κυρίως έχει οικοδομήσει σχέσεις με αρκετούς από τους πρωταγωνιστές, συνεπώς έχει πρόσβαση σε πληροφορίες.

Ξεκινά την αφήγησή του από τις πρώτες στιγμές της δημιουργίας του γειτονικού κράτους, μέσα από την πορεία διάλυσης της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

Φέρνει το θέμα της πρότασης Μιλόσεβιτς προς Μητσοτάκη για διαμελισμό των Σκοπίων, για να λάβει την απάντηση από τον Έλληνα πρωθυπουργό:

«Μαζέψου, τέτοια πράγματα δεν γίνονται. Μην ξεχνάς ότι ήμαστε Ευρώπη και εγώ τέτοια πράγματα δεν κάνω. Και προπαντός είδα και έπαθα να γλυτώσουμε από τους Σλαβομακεδόνες και θα τους ξαναβάλω εγώ πάλι μέσα στην Ελλάδα, τρελός είσαι;» (σ.28)

Ο ίδιος πολιτικός, καταθέτει για την περίφημη Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών του Δεκεμβρίου του ’91.

Τότε που η Γερμανία πίεζε ασφυκτικά τους εταίρους για την αναγνώριση της Κροατίας και ήταν η καλύτερη, ίσως, ευκαιρία για την Ελλάδα να πάρει κάτι καλό:

Δεν μου ήταν ευχάριστο το θέ(α)μα, δεν μου ήταν καν οικείο, καθώς ήταν πολύ μακριά από ότι έχω μάθει και από όσα έχω συνηθίσει. Ας ξεκινήσουμε όμως με τα νούμερα, διότι αργά ή γρήγορα, εκεί πάλι εκεί θα καταλήξουμε.

Η Ομοσπονδία Μηχανοκίνητου Αθλητισμού Ελλάδας, απέστειλε 200, περίπου, προσκλήσεις σε Μέσα Ενημέρωσης, προκειμένου να τα διαφωτίσει με μια προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου, για τις τελευταίες εξελίξεις που αφορούσαν το ράλυ Ακρόπολις. Επειδή σε διάφορα Μέσα, απεστάλησαν περισσότερες τις μιας, προσκλήσεις, μια λογική αποτίμηση υπολογίζει ότι αφορούσε περίπου 110 διαφορετικούς, αποδέκτες.

Από τους 110, εμφανίστηκαν 24, μια αναλογία  περίπου 22%, πράγμα που σημαίνει ότι το υπόλοιπο 78% δεν ενδιαφέρεται, ή δεν προλαβαίνει, ή δεν επιθυμεί, να παραστεί προκειμένου να ενημερωθεί. Ουδόλως αυτό σημαίνει, ότι θα  εμποδίσει τους απόντας να αρθρώσουν άποψη.