Ο Μανόλο παιδί, ας πούμε, για όλες τις δουλείες, με καμιά από τη όποια δήθεν λάμψητων γραφιάδων, ή την  τάχα αναγνωρισιμότητα των λοιπών στελεχών και χαρτογιακάδων,  και με μισθό αντίστοιχο των δραστηριοτήτων του, εκεί, στις πρώτες μέρες του Αυγούστου που συναντιόνταν τα φαντάσματά μας, στο μεγάλο, άδειο κτίριο, μου έδωσε το μέτρο του.

Βρεθήκαμε, όλως τυχαίως, στο δωματιάκι, μόλις έμπαινες αριστερά, όπου ήταν η έδρα του όταν βρισκόταν στο κτίριο και δεν έλειπε σε εξωτερικές εργασίες με το μηχανάκι. Με φόντο τους εξωτερικούς χώρους τις πρασινάδες που δεν ποτίζονταν πια και τα φύλλα που κατέβαζαν οι βοριάδες και δεν μαζεύονταν, μια όχι και τόσο άγνωστη εικόνα παρακμής, μου είπε ταχέως το δικό του το στόρυ.

Τύπος αλέγρος, με χαμόγελο, έχοντας ήδη εισπράξει ηχηρές σφαλιάρες στο βιός του, ευγενής, είχε το παράπονό του για τα δεδουλευμένα. Είχε ήδη καταπιεί το κώνειο των αποζημιώσεων, το είχε χωνέψει και ξεχάσει, αλλά είχε την πίκρα, για να μην πω και την οργή, της μη καταβολής των δεδουλευμένων. Ιδού πως το εξέφρασε:

Το κορίτσι ήρθε τους τελευταίους μήνες. Σαν εκείνους, που βιάστηκαν να βγάλουν εισιτήριο, να χωθούν τελευταία στιγμή, σε μια πτήση, σε ένα βαπόρι, σε ένα τραίνο. Και το δρομολόγιο έμελlε να ήταν μοιραίο.

Περνούσε συχνά από τον αναρχοαυτόνομο χώρο μας. Δεν πρέπει να είχε σχηματίσει την καλύτερη των απόψεων για μας. Κι αυτή είναι μια αισιόδοξη άποψη. Η απαισιόδοξη είναι ότι δεν είχε σχηματίσει καν άποψη. Αδιαφορούσε πλήρως, τουλάχιστον αυτό φαινόταν.

Ήκουσα ότι ήτο υλατζού. Είχα γνωρίσει, έναν συμπαθή υλατζή. Το ’77, στο # 57 της Σωκράτους. Αλλά από τον τελευταίο υλατζή που γνώρισα, το '08 στο # 5 της Μπενάκη, οποίος  μάλιστα είχε μετεξελιχτεί σε αυτοκινητικό υβρίδιο, είχα, έχω πελώρια απογοήτευση.

Τέλος πάντων, το κορίτσι κάπνιζε και κάπνιζε συχνά, κι όσο κάπνιζε διέσχιζε το άβατο του χώρου μας, προς το φουαγιέ (ή φουγαριέ - όρα άνω εικόνα), με μια κάποια χάρη. Κι όσο πιο χαριτωμένη αυτή, τόσο πιο εκδηλωτικοί εμείς. Δηλαδή εγώ. Μέχρι που έγινε ότι έγινε και...

Ο χώρος στάθμευσης ήταν μεγάλος. Αλλά όχι τόσο μεγάλος, ώστε να εξυπηρετεί το σύνολο των απασχολούμενων. Κι έτσι, συχνά - πυκνά ήταν υπερπλήρης. Νωρίς το πρωί όμως, ήταν άδειος. Οποιοδήποτε αξιοπρεπές πισωκίνητο, περνούσε την πύλη εισόδου, θα ήταν αμαρτία να μην άφηνε ένα ελάχιστο ίχνος από τα ελαστικά του πάνω στην χωρισμένη με λοξά, νταμάκια επιφάνειά του.

Οι Μερκ οι αστεράτες, οι μπέμπες οι ρένες, το Αβαρτί αλλά και το απλούν 124, το κόκκινο Τζι τί 86, ομού και το λουλακί μπε αρ ζεντ, το ατίθασο κόκκινο άτι με το μπλε οβάλ, όλα όσα δίνουν ακόμα λίγο αμπεράζ στην δοκιμαζόμενη ψυχούλα μου, μέσα στην άγονη εποχή μας, άφησαν ένα αποτύπωμα. Ήταν σαν ένα χρέος. Που ποτέ δεν ξεπλήρωνα.

Ο Καμύ, με το Σίσυφο του, σαν να είχε δίκιο. Πλην όμως κάτι, η εγγενής συστολή μου, κάτι  οι παραινέσεις των τέρμα συστολικών συντρόφων, κάτι το απρόβλεπτο των αντιδράσεων, δεν με άφηναν ποτέ να χορτάσω. Σηκωνόμουν από το τραπέζι πεινάλας. Τα donuts ήταν πάντα λιγότερα από την όρεξή μου. Και πάντα γαρνιρισμένα με ολίγον από ζαχαρένιες τύψεις.

Βγήκε ο καταστηματάρχης από το ταβερνείο του, διέσχισε γοργά το δρόμο, πέρασε ανάμεσα από τα τραπέζια του, που βρίσκονταν, κάτω από τέντες πάνω στο ντόκο, και βοήθησε τον κάπταιν να δέσει το νοικιάρικο πενηντάρι ιστιοπλοϊκό (50,4 grand Soleil για την ακρίβεια).

Έπιασε την πριμάτσα, την πέρασε από την μπίντα, την γύρισε πίσω, έδεσε, νετάρισε, έσβησε το μοτεράκι. Ακολούθως τους έδωσε και πασαρέλα, πήρε την μπαναλαντέζα τους, την πρίζωσε στην τζάμπα ηλεκτρική παροχή.

Τους καλοσώρισε τους επισκέπτες, τους χαμογέλασε. Δέκα νομά εξ Ολλανδίας, λευκοί σαν φέτα, έχοντες αποκτήσει την απόχρωση της γαρίδας από τον ήλιο του Σαρωνικού. Αισθητικά αδιάφοροι, αν εξαιρεθεί η Μολούκα πιτσιρίκα της παρέας, μελανούρι σφικτό και δεμένο.

Και αφού οι αθεόφοβοι, πήγαν στο σούπερ μάρκετ και ψώνισαν μια εξάδα μπύρες και δυο νερά παράγγειλαν δυο φραπέδες. Τέτοια κατανάλωση.

Την ίδια ώρα, πέντε μέτρα πιο κει, τρείς Έλληνες φιλονικούσαν για το ποιος θα πληρώσει το λογαριασμό του γεύματος και χρησιμοποιούσαν κάθε γνωστό κόλπο ως προς τούτο. Κέρδισε και πλήρωσε ο πιο πονηρός. Και είμαι σε θέση να ξέρω ότι και οι τρείς έχουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Εννοώ, ότι δεν το έκαναν από άνετη επίδειξη. Το έκαναν γιατί είναι χαρά τους.

Ε λοιπόν αυτές είναι οι διαφορές μας. Αυτοί δεν θα γίνουν ποτέ σαν κι’ εμάς. Αν θα καταφέρουν να  κάνουν εμάς σαν κι αυτούς, είναι άλλος λογαριασμός. Κι όπως έγραψε και ο Θοδωρής Καλλιφατίδης στο Μια ζωή ακόμα:

Δείγμα γήρατος ίσως, η κάποια συναισθηματική σχέση που αναπτύσσω, εσχάτως, με μερικά  κτίρια. Πρώην ξενοδοχεία, εγκαταλελειμμένα βενζινάδικα, παρατημένες κατοικίες, ακόμα και αποθήκες. Όλα, όσα για κάποιο ανεξήγητο λόγο έχουν να ψιθυρίσουν κάτι. Άλλα, λαμπρά δείγματα αρχιτεκτονικής, άλλα αδιάφορα, αλλά όλα, κάτι να έχουν να αφηγηθούν. Mικρές αποδείξεις για αυτήν την πρόσφατη  σχέση εδώ, εδώ, κι' εδώ.

Στις κτιριακές εγκαταστάσεις του Πήγασου πρωτοπήγα στα τέλη του 20ου αιώνα, αρκετά προ Αττικής οδού, ως επισκέπτης, αφού η έδρα μας τότε ήταν στην Κλεισθένους. Οι πέριξ της Μπενάκη οδοί, ήταν ακόμα χωματόδρομοι. Δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι ένιωσα οποιαδήποτε είδους έλξη για το κτιριακό συγκρότημα.

Την Ελλάδα τότε, την είχε πλήξει μόνον, ο Σιμούν του Χ.Α.Α. και το Τσουνάμι της απελευθέρωσης της Τραπεζικής πίστης. Αργότερα θα ερχόταν ο Τυφώνας του ενιαίου νομίσματος, και η Θύελλα των Ολυμπιακών αγώνων, ώστε να συμπληρωθεί το καρεδάκι.  Μεγαλεία. Θυμάμαι επίσης, ότι στις γιορτές του 2000 μας είχε καλέσει ο Πατριάρχης στα υπόγεια, εκεί που ήταν τα πιεστήρια, μας ευχήθηκε, μας είπε και  δυο λόγια περί μη διαπλοκής.

Αυτή η περιπέτεια της «Πήγασος», θυμίζει την ευρύτερη, την οικουμενικότερη ταλαιπωρία της Ελλάδας. Με κοινά χαρακτηριστικά, το πρωτόγνωρο των συνθηκών και το άγνωστο έδαφος στο οποίο υποχρεούνται να βαδίσουν τις εξευτελιστικά παρακμιακές πορείες τους.

Σε έναν τόπο, όπου το μέτρο της ευτελούς καθημερινότητας, μας το δίνουν τα σχόλια των αναγνωστών πολλών μαζικών, θεωρούμενων και επιτυχημένων σάιτ, όπου ο φτηνός λαϊκισμός αμπαλάρεται σε ένα λεπτό φλοιό κοσμικότητας, σε μια χώρα όπου η τοπική ιδιαιτερότητα, η Ευρωπαϊκή παρέμβαση και οι πολιτικές κληρονομιές έχουν δημιουργήσει ένα τερατένιο υβρίδιο εξουσίας, η σταθερότητα έχει προ πολλού απωλεσθεί.

Εξίσου σημαντική απώλεια είναι και αυτή του παραδοσιακού εκδότη. Όχι και πολύ αυθαίρετα, θα έδινα τον τίτλο του τελευταίου εκδότη στην Ελένη Βλάχου. Στην «ελεϊνίτσα της Καθημερινής», που θα έλεγε σκωπτικά και ο σχωρεμένος Ρένος Αποστολίδης. Ανεξάρτητα από την δεδηλωμένη, βαθιά, δεξιά πολιτική της θέση. Παλατιανή αρχικά, Καραμανλική αργότερα, πέρα από τα όσα και όποια ολισθήματα της, ήταν εκδότρια. Μόνον εκδότρια. Τίποτα άλλο. Και στο φινάλε παραδέχτηκε το σφάλμα της, για την πώληση της εφημερίδας, στο τερίμπλ ανφά της δεκαετίας του ’80. Δεν θα μπορούσε να κάνει και αλλιώς, βέβαια, καθώς ο αγοραστής της κατέληξε σε σωφρονιστικό ίδρυμα.

Λύσσαγε ο βοριάς, με δύναμη έξι, κι’ ένα στα τόσα κύματα, φρενάριζε το κατάφορτο ποστάλι, που ανέβαινε πάνω στο καιρό, για τον Πειραιά. Καθώς το αλμυρό σπρέυ έλουζε το μεγάλο βαπόρι, ο μήνας έκλεινε, κι’  όλα έδειχναν ότι τα μελτέμια κατέφθαναν με ορμή, για να αντικαταστήσουν τους χλιαρούς νοτιάδες.

Ασήμιζε όλη η θαλάσσια επιφάνεια σαν την κοιτούσες κόντρα στο φως του τελευταίου μεσημεριού του Ιουλίου. Η εβδομάδα άνοιγε με ανέμους που σφύριζαν, και ένα δικό μου εξαήμερο έκλεινε, έτσι κάπως στενάχωρα, αφού ήταν το καλύτερο του φετινού χρόνου, μα πλέον ήταν παρελθόν.

Λίγες ώρες αργότερα, η συνήθης καθημερινότητα, ερχόταν με όλη της την αδράνεια. Το ασθμαίνον λεωφορείο πάνω στο γλυκοχάραμα, ήρθε να αντικαταστήσει τους ήχους από τα μαντάρια. Και η βουή της πόλης που ξυπνούσε, έσβηνε παρελθούσες, ήσυχες ανατολές.   

Επτά ακόμα εικόνες και λίγες λέξεις, επιχειρούν να μεταφέρουν λίγο από το κλίμα του Αιγαίου.

Ε! αυτό το πράμα με τα 30 μύρια των τουριστών που θα καταφθάσουν στην πατρίδα μας φέτος, το οποίον πανηγύρισε ο πρωθυπουργεύων, αγγίζει τα όρια της θλιβερής τρέλας. Διότι υπάρχει κι' η χιουμοριστική, η ανατρεπτική, φυσικά και  η καλοδεχούμενη τρέλα.
Η λιγότερο ελκυστική όλων, είναι η θλιβερή. Απαραίτητη κι αυτή ορισμένες στιγμές, για να υπογραμμίσουμε κάτι, μα όχι για να πανηγυρίσουμε, όσο κι΄αν ήμαστε για τα πανηγύρια.

Δεν επιχειρώ κανενός είδους πολιτικής κριτικής για τον πρωθυπουργεύοντα, υπάρχουν άλλοι  ειδικευμένοι ως προς τούτο, με κάθε είδους κίνητρα. Εξ άλλου, όταν η αδούλωτη Ελλάς έπαιρνε, επί σειρά ετών, λάθος αποφάσεις σχετικά με την διαχείριση του τουριστικού θέματος, ο νυν πρωθυπουργεύων ήτο άμοιρος των αποφάσεων και προφανώς αγνοούσε την μελλοντική, επαγγελματικά πολιτική του απασχόληση και ανέλιξη.

Έχοντας κλείσει με τρόπο άδοξο, όσο και κατακριτέο, σχεδόν οποιοδήποτε άλλο είδος παραγωγής, ιθύνοντες και μη, έχουν σκύψει με απαράμιλλη αφοσίωση στην αποκαλούμενη και ως «βαριά μας βιομηχανία», τον Τουρισμό. Έτσι, πέρα από τους εφιάλτες της Περσεφόνης, οι προβλέψεις του Μάνου Χατζιδάκι περί λαού γκαρσονιών και ρουματζήδων, ατυχώς επαληθεύονται.

Σχεδόν ταυτόχρονα, το '76, ο Στρατής Τσίρκας, στη «Χαμένη Άνοιξη» το τοποθετεί  ακόμα πιο άμεσα, ακόμα πιο στενά συνδεδεμένο με πολιτικές επιλογές. Το θυμίζω:

«Γνωστόν τυγχάνει ότι το αυτοκίνητον εισήχθη συστηματικώς το πρώτον εις το στράτευμα κατά την εκστρατείαν του 1913 χωρίς, εννοείται, να χρησιμοποιηθή εις μεγάλην κλίμακα και εις σοβαράς εργασἰας κατ΄ αυτήν», σημειώνει ο λοχαγός Μεταγωγικού Χρ. Νταλιάνης για την προ της μικρασιατικής εκστρατείας εποχή.

«Είκοσι αυτοκίνητα περίπου φορτηγά του λόχου πυροσβεστών διαφόρων τύπων, εχρησιμοποιήθησαν διά την μεταφοράν ελαχίστων τραυματιών και των συνδέσμων του Γενικού Στρατηγείου διά την μεταβίβασιν των διαταγών», συνεχίζει ο λοχαγός σε άρθρο του στη Γενική Στρατιωτική Επιθεώρηση το 1925. «Και ούτω είχον τα της υπηρεσίας των αυτοκινήτων μέχρι του 1917, καθ' ην συνεκροτήθησαν αι πρώται ευάριθμαι [sic] Μεταγωγικαί Μοίραι αυτοκινήτων εξ υλικού το οποίον επί μακρόν χρόνον είχε χρησιμοποιηθεί παρά των συμμάχων και εις ας ανετέθη εξ ολοκλήρου ο εφοδιασμός του εν Μακεδονία ευρισκομένου, 100 χιλιομέτρων και είτα άνω των 200 χιλιομέτρων», σημειώνει έτερος Λοχαγός Μεταγωγικού, ο Π.Ν. Βασιλάκης, επίσης το 1925, με την πείρα πια της Μικρασιατικής εμπλοκής.

«Τα τμήματα όμως ταύτα των αυτοκινήτων δεν εξυπηρέτησαν μόνον εις το στράτευμα εις το Μακεδονικόν Μέτωπον, αλλά και εις αυτήν ταύτην την υπερόριον εκστρατείαν, εις ην απεστάλησαν ομού μετά του εκστρατευτικού σώματος Ρωσίας, διασπαρέντα προς τον σκοπόν τούτον, άλλα μεν εις Οδησσόν, αλλά δε εις Νικολάιφ και Σεβαστούπολιν [...] κατορθώσαντα [...] να ανταποκριθούν πλήρως εις τον αντικειμενικόν σκοπόν των», διαπιστώνει ο λοχαγός Βασιλάκης.

Αρκετά νωρίτερα, από τότε που ο Chris Bangle, ίσως με μια υποψία υπεροψίας, είχε δηλώσει πως: «Εμείς στην BMW δεν κατασκευάζουμε αυτοκίνητα σαν καταναλωτικά αγαθά. Κατασκευάζουμε κινητά έργα τέχνης», και ακόμα πιο παλιά, που το Βαυαρικό εργοστάσιο δεν αποτελούσε μία από τις κορυφές της αυτοκινητοβιομηχανίας,  τότε, την δεκαετία του '50, όταν  οι συνθήκες ήταν δύσκολες, ο δρόμος για την πορεία της , σαν να είχε διανειχτεί.

Εργαζόμενοι και διοίκηση απέκρουσαν πρόταση εξαγοράς από την Daimler-Benz και με κρατικές επιχορηγήσεις και σκληρή δουλειά κατάφεραν να βγάλουν την εταιρεία από το προσωρινό, όπως αποδείχθηκε, αδιέξοδο.

Η εξέλιξη των ειδών, στο χώρο του μηχανοκίνητου αθλητισμού, έχει επιφέρει μέσα σε λίγες δεκαετίες απίστευτα, σχεδόν, αποτελέσματα. Πρόσφατα δημοσιεύτηκε στον Τύπο, αναρτήθηκε στους διαδικτυακούς τόπους η είδηση ότι το νέο Honda Civic Type R σημείωσε νέο ταχύτερο γύρο, στην διαχρονικά φημισμένη πίστα Nürburgring Nordschleife, ανάμεσα στα προσθιοκίνητα αυτοκίνητα μαζικής παραγωγής. Το γιαπωνέζικο hatch back σταμάτησε τα χρονόμετρα σε επτά λεπτά, σαραντατρία δεύτερα και οκτώ δέκατα (07:43:8΄).

Ένα πεντάπορτο αυτοκίνητο, με δίλιτρο υπερτροφοδοτούμενο κινητήρα που αποδίδει 320 ίππους, με κίνηση στους εμπρός τροχούς, που οποιοσδήποτε μπορεί να αγοράσει, που ενδεχομένως να έχει κάποιον ιδιαίτερο χαρακτήρα αλλά κανένα στοιχείο του δεν χαρακτηρίζεται ως εξωτικό, σημείωσε αυτό το χρόνο. Μέσα στο καλοκαίρι κάθε καταναλωτής θα μπορεί να το προμηθευτεί σε μια πλειάδα Ευρωπαϊκών αγορών με λιγότερο από 50.000 €, ποσό μεγάλο μεν για τα τρέχοντα Ελληνικά υφεσιακά δεδομένα, αλλά λογικό για αυτά που προσφέρει, αυτό το νέο Type R.

Αν μάλιστα, ο καθημερινός αυτός οδηγός, έχει αγωνιστικά γονίδια, αντίστοιχες δεξιότητες και αποκτήσει κάποια γνώση του Nürburgring, μπορεί να πλησιάσει το χρόνο που πέτυχε το αυτοκίνητό του, στα 20,6 χιλιόμετρα της διαδρομής με επαγγελματία οδηγό.

Η ζωή του Zora Arkus-Duntov, ήταν μια μοναδική περιπέτεια, ένα σχεδόν απίστευτο σενάριο, που ελάχιστοι πολίτες εκείνου του κόσμου, του εικοστού αιώνα, θα μπορούσαν να βιώσουν. Η εξιστόρησή της αξίζει με το παραπάνω.

Όταν την 21η Απριλίου του ΄96 ο Z. Arkus - Duntov άφηνε στο Detroit την τελευταία του πνοή, ο χρονικογράφος και κάτοχος βραβείου Pulitzer, George Will, σημείωσε πως: «αν δεν θρηνήσεις τούτη την απώλεια δεν είσαι καλός Αμερικανός». Σε άλλη εφημερίδα γράφτηκε πως: «η παράδοση του Arkus-Duntov, θα παραμείνει ζωντανή όσο οι Corvette ρολάρουν στους ανοικτούς δρόμους». Γεννημένος ανήμερα Χριστούγεννα του 1909, στο Βέλγιο από γονείς Ρωσοεβραίους θα γινόταν λίγες δεκαετίες αργότερα, ο πνευματικός πατέρας της Corvette.

O δικός του πατέρας, ήταν μηχανικός ορυχείων και η μητέρα του φοιτήτρια Ιατρικής. Λίγο αργότερα, όταν οι γονείς του επέστρεψαν στη γενέτειρά τους, στο Λένινγκραντ, οι γονείς του χώρισαν. Έτσι ο νέος σύντροφος της μητέρας του, ο Josef Duntov, επίσης μηχανικός εξόρυξης, κατοικούσε μαζί τους. Ακόμη και μετά το διαζύγιο όμως, ο βιολογικός πατέρας του συνέχισε να συγκατοικεί και αυτός, στο ίδιο σπίτι. Από το σεβασμό προς τους δύο άνδρες της οικογένειας, τόσο ο Zora, όσο και ο αδελφός του Yura, κράτησαν και τα δυό επώνυμα: Arkus - Duntov.