Απαιτούνται τεράστια αποθέματα θάρρους και αντίστοιχη αυτοκυριαρχία για να παραιτηθείς, στα 29 σου χρόνια από αρχηγός της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου λόγω πολιτικών διαφωνιών. Ειδικά όταν απέναντί σου στέκεται  το τέρας της στρατιωτικής δικτατορίας του Jorge Rafael Videla.

Σχεδόν ένα χρόνο πριν το εναρκτήριο σφύριγμα του παγκοσμίου κυπέλλου Ποδοσφαίρου του ’78, του επονομαζόμενου και ως κυπέλου της ντροπής, ο Capitán της Αργεντινής, Jorge Carrascosa, εγκαταλείπει την εθνική ομάδα, εκφράζοντας τη αντίθεσή στη χούντα της χώρας του.

^{Jorge Carrascosa (δεξιά) με τον Berti Vogts της Δυτικής Γερμανίας}

Στις 25 Ιουνίου του ’78 ο διάδοχός του, o επόμενος αρχηγός της Αργεντίνικης ομάδας, Ο Daniel Passarella στα 25 του χρόνια, σήκωσε το βαρύτιμο κύπελο ενώπιον 71.483 αλαλαζόντων συμπατριωτών του. Ανάμεσα τους ήταν και ο στρατηγός Videla.

Μόλις ένα χιλιόμετρο μακριά, σε ευθεία γραμμή από το στάδιο  Μονουμεντάλ που διεξήχθη ο τελικός, βρισκόταν η ESMA, η σχολή μηχανικών του στρατού, η οποία μετά το πραξικόπημα ήταν ένα από τα κολαστήρια, όπου βασανίζονταν ή κατά προτίμηση εξαφανίζονταν πολίτες αντίθετοι με το καθεστώς. Οι κρατούμενοι υποχρεώθηκαν να ζητωκραυγάσουν για την νίκη της albiceleste.

Γύριζε η μπίλια πάνω στη ρουλέτα του χρόνου. Τέσσερις φορές την 21η Ιουνίου ήρθε και κάθισε  σε ονοματεπώνυμα, και γεγονότα που αξίζει να θυμηθούμε.

Από τους λίγους, τους ελάχιστους που μπορώ να συνεννοηθώ, ήρθε με ανάμεικτα συναισθήματα, ακροβατώντας ανάμεσα στη χαρά και στη λύπη. Κοιτιόμασταν κατάματα και τον καταλάβαινα απολύτως.

Και τι μου εδήλωσε;

Πως ένα από τα βλαστάρια του, το μεσαίο, θήλυ το φύλον, νόστιμο ήμαρ και με μια αλλόκοτη, απόμακρη γοητεία, καθότι πλάσμα ολίγον μυστηριώδες, εργαζόμενο εις την μνημονιακήν Ελλάδα, έτυχε αυξήσεως του μισθού του.

- «…και χωρίς να το ζητήσει» κατέληξε εμφατικά ο δικός μου.
- «να κάτι ευχάριστο» μουρμούρισα

-«έτσι το αντιμετώπισα κι εγώ στην αρχή» ψέλλισε
- «ε, και τι άλλαξε στη συνέχεια;»

Φανάρι Αθηνών και Eθνικής στο ποτάμι, κάτω από την ανισόπεδη. Κίνηση και ζέστη, κάνω δεξιοτεχνία με το XR ανάμεσα από τα σταματημένα, μέχρι που φτάνω στον κόκκινο σηματοδότη. Σταματώ και ακούω: «Νικόλα», γυρίζω, αντικρίζω μια γνώριμη μορφή στη θέση του οδηγού σε φορτηγό.

«Κάνε δεξιά» συνεχίζει και λίγες στιγμές αργότερα συζητούσαμε. Γιάννης το όνομά του, γνωστός από τον «Πήγασο». Ερχόταν κάθε μέρα με ένα σκουτεράκι ανάλογα με το κυλιόμενο ωράριό του για να αναλάβει υπηρεσία στην κεντρική πύλη. «Ποιόν θέλετε;», «α , μάλιστα για τις αγγελίες γάμου», «παρκάρετε εκεί παρακαλώ» και βέβαια να έχει πάντοτε το νου μήπως έρθει ή πότε θα φύγει ο μεγάλος.

Τον εκτιμούσα τον Γιάννη, διότι παρέμενε γελαστός και αισιόδοξος σε όλο το κατηφόρι του μαγαζιού, είχε σφικτή χειραψία, ήταν και ακόλουθος σε κάθε ανοησία που γινόταν με δυο ή περισσότερες ρόδες, όταν η μεγάλη αυλή ήταν άδεια.

Όπως όλοι έτσι και αυτός τέτοια εποχή πέρσι, κοίταζε για δουλειά.

-«Ε τι να κάνω; 3 ευρώ την ώρα, 12ωρη βάρδια καθημερινώς, κάποιο ρεπό που και που, βενζίνες και πετρέλαια έβαζα όλο το καλοκαίρι πέρσι σε σταθμό καυσίμων. Είμαι και 50 πια, οι αντοχές μου δεν είναι ίδιες. Γύριζα σπίτι ξεθεωμένος, αλλά μιλιά δεν έβγαζα, καθώς έπερεπε να βοηθήσω την μεγάλη να προετοιμαστεί για Πανελλήνιες»

-«Και τώρα, τι είναι αυτό»; Ρώτησα δείχνοντας το φορτηγό.

Περίεργο που μας ήρθε κοντά μας, από την Αλτερ εγκο, περισσότερο κατανοητό να μας ερχόταν από τον πάλαι ποτέ Δ.Ο.Λ.

Ας προστεθεί στα πολλά περίεργα της εποχής. Κι ας καταχωρηθεί στα θετικά περίεργα.

Με αφορμή λοιπόν την συμπλήρωση μισού αιώνα, από την διάσπαση του Ελληνικού κομουνιστικού κόμματος,  τρείς δεκάδες, διανοούμενοι, ιστορικοί,  πολιτικοί, δημοσιογράφοι, καταθέτουν την άποψή τους.

Κι όπως περιγράφει στην εισαγωγή του, ο Μιχάλης Μητσός που είχε και την επιμέλεια της έκδοσης, «…σκοπό δεν είχε να απαντήσουν στο ερώτημα «Τι κάνατε εσείς όταν διασπάστηκε το Κ.Κ.Ε.;». Αλλά να συμβάλουν με ένα προσωπικό, συναισθηματικό, βιωματικό ή πολιτικό κείμενο, σε μια συζήτηση που δεν έχει σταματήσει ποτέ και αφορά τις αρχές, τον χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία της Αριστεράς.»

Αυτό που καταλαβαίνουμε σήμερα, είναι ότι η περίφημη 12η ολομέλεια χώρισε το Κ.Κ.Ε. δημιουργώντας  ένα σχίσμα στην αριστερά. Αυτό σε πολιτικό – ιδεολογικό επίπεδο.

Το αντίκτυπο σε ανθρώπινο όμως επίπεδο, είχε ήταν ασύγκριτα ακριβότερο τίμημα. Μετέβαλε άμεσα, βαθιές, ειλικρινείς συντροφικότητες, σε σκοτεινές, φανατικές έχθρες.

Ακολουθούν λίγες αναφορές στο περιεχόμενο της έκδοσης, όπως καταγράφηκαν από όσους έζησαν τα γεγονότα.

Μια πρόσφατη βόλτα στο διαδίκτυο με πικάρισε αρκετά, ώστε να επιχειρήσω να δομήσω κάπως πιο συγκροτημένα μια πρόταση, η οποία κατ’ αρχάς, φαίνεται να ακροβατεί ανάμεσα στο ονειροπόλο και στο ρομαντικό. Συνδυασμός αρκετά τολμηρός ώστε να τεθεί, στο πλαίσιο του ανεφάρμοστου.

Είναι όμως έτσι;

Αναφέρομαι σε εκείνη την πρόταση, που κάνει λόγο για μια ανεξάρτητη, εκτός F.I.A., F.I.V.A., εκτός θεσμών κίνηση, για την διοργάνωση ενός αυτοκινητικού αγωνιστικού δρώμενου, που θα συνδυάσει το πλαίσιο μιας σπορτιν οργάνωσης και μιας ρεγκιουλάριτυ. Με πενθήμερη διάρκεια για τους δευτέρους, τετραήμερη για τους πρώτους, και κάποια κοινά σημεία, διανυκτερεύσεων, ίσως και κοντρόλ για λόγους σύμπτυξης κόστους.  Στο ερώτημα: γιατί εκτός θεσμών; Η απάντηση είναι για να πακτωθεί το κόστος της διοργάνωσης, αφού δεν θα απαιτηθεί καταβολή δικαιωμάτων, και για να κινηθούν οι διοργανωτές με μεγαλύτερη άνεση.

^{Ένα στιγμιότυπο από την εκκίνηση, με την γαλανόλευκη να καλύπτει την μισή σχεδόν 122 και φόντο την αφετηρία του κλασσικού Μαραθώνιου δρόμου.}

Ως ιδέα, υπήρχε από καιρού,  καταλάβαινα ότι είναι δυσεφάρμοστη, μέχρι που ενέσκηψε το εν λόγω πικάρισμα. Η λέσχη Historic Endurance Rallying Organization, λοιπόν, έλκουσα την καταγωγή της εκ Βρετανίας διοργανώνει στον τόπο μας επταήμερη εκδήλωση με τίτλο Marathon 2018 Greece. Σε αυτήν συμμετέχουν 70 πληρώματα από 14 διαφορετικές χώρες, με αντίστοιχα διαλεκτά ιστορικά οχήματα.

Αρχές Ιουνίου του ’29. Τέσσερις μήνες πριν προκύψει το κραχ στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, ο πλανήτης ζούσε στην φαινομενική ησυχία του μεσοπολέμου. Ένα χρόνο νωρίτερα, το Ναζιστικό κόμμα στη Γερμανία, στις εκλογές του Μαίου του ’28, είχε αποσπάσει το 2,6% του εκλογικού σώματος (810.000 ψήφους) και 12 έδρες στη  Βουλή.

Εκείνη την Τετάρτη, λοιπόν, στις 12 Ιουνίου του ’29, γεννιέται στην  Φρανκφούρτη ένα μικρό κορίτσι. Η Αννα.

Ο πατέρας της, Όττο, ήταν τότε σαράντα χρονών, μέτοχος μαζί με τα αδελφια του σε μια μικρή τράπεζα που είχαν βρεί από τον πατέρα τους, η οποία κατέρρευσε στις αρχές της δεκαετία του ’30, στα απόνερα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

Έχοντας υπηρετήσει κατά τη διάρκεια του Α’ μεγάλου πολέμου με τον Γερμανικό αυτοκρατορικό  στρατό, στο δυτικό μέτωπο στις μάχες του Σομ και του Καμπραί είχε προαχθεί σε υπολοχαγό στο πεδίο της μάχης.

Η μητέρα της Εντίθ, είχε κληρονομήσει μια επιχείρηση προμηθείας βιομηχανικού σιδήρου. Το 1926, είχε προηγηθεί το πρώτο τους παιδί, η Μάργκοτ. Η οικογένεια είχε εβραϊκή καταγωγή.

Καθώς οι μήνες περνούσαν και ο ναζισμός πλημμύριζε με βία όλη τη Γερμανία, το ’33 η οικογένεια, καταλαβαίνοντας το ζοφερό μέλλον, μετακόμισε στο Άμστερνταμ μέσω του Άαχεν. Για κάποια χρόνια έζησαν ειρηνικά. Κάτι που τελείωσε μόλις οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Ολλανδία, τον Μάιο του ’40.

Ένα σύνολο από 228 ονοματεπώνυμα είναι σκαλισμένα πάνω σε αυτή την μαρμαρόπλακα. Διακόσιες εικοσιοκτώ ψυχές, που εκτελέστηκαν από τις Γερμανικές δυνάμεις Κατοχής πριν από 74 χρόνια. Δίστομο. Η Βοιωτική κωμόπολη, αποτελεί άλλη μια ιστορική μαρτυρία της Γερμανικής πρακτικής.

Αν υποτεθεί δε, ό,τι μπορεί να σταθεί ως επιχείρημα, πως τα αντίποινα ενάντια στον άμαχο πληθυσμό, ήταν δικαιολογημένα επειδή υπέθαλπαν αντάρτικες ομάδες, θα πρέπει να μας πουν τι είδους βοήθεια προσέφεραν βρέφη και δεκάδες παιδιά, που σφαγιάσθηκαν την 10η Ιουνίου του '44 μαζί με 117 γυναίκες.

Ήρθε ως συνήθως, στις θερμές ώρες της ημέρας, τουτέστιν καταμεσήμερο, φυσικά απρόσκλητη και όλως αιφνιδίως.

Απροετοίμαστος ανέβαινα την Αλεξάνδρας, πήρα την προειδοποίηση στην διασταύρωση με την Ιπποκράτους με μια τρομερή βροντή και μόλις που πρόλαβα να κρύψω δίκυκλο και εαυτόν κάτω από το στέγαστρο της Λεωφόρου.

Ξέσπασε με ορμή όπως κάθε αξιοπρεπής ανοιξιάτικη νεροποντή. Προστατευμένος, κοιτούσα πίσω από την κουρτίνα του νερού τα Κουντουριώτικα. Σχεδόν ενενήντα χρόνια βρίσκονται εκεί, από τότε που οι Αμπελόκηποι ήταν μποστάνια και κήποι, έως τις μέρες μας που είναι μηχανική βουή και καυσαέρια.

Περίμενα να αδειάσουν και τα δυο ρεύματα της Αλεξάνδρας, όχι και τόσο εύκολο και τα αποθανάτισα χωρίς την παρέμβαση των οχημάτων, αν εξαιρεθούν αυτά που είχαν παρκάρει πάνω στο πεζοδρόμιο.

Σε αυτές τις περιπτώσεις η είδηση, έχει την ίδια βαρύτητα με τον τρόπο που γίνεται αποδεκτή. Ειδικά στην εποχή μας, όπου η φαινομενική πολυφωνία προσφέρεται σχεδόν δωρεάν στο διαδίκτυο, ενώ την ίδια στιγμή αντανακλάται ο πολιτισμός μας, μέσα από τα σχόλια των αναγνωστών.

Εννοώ ότι ως συνήθως υπάρχουν δυο κατηγορίες προσώπων. Εκείνοι που γνώρισαν, συνεργάστηκαν, συμμάχησαν ή συγκρούστηκαν με τον εκλιπόντα,  και εκείνοι που μόνον διαβάζουν τα τεκταινόμενα, αν υποτεθεί ότι το κάνουν και αυτό προσεκτικά, αλλά  θέλουν να έχουν και άποψη. Κρατάμε τις κρίσεις των πρώτων, όσο υποκειμενικές και να είναι, ως λιγότερο αποπροσανατολιστικές. Μελετάμε τις απόψεις των δεύτερων ως καθρέπτη της κοινωνίας μας.

Ευθύς ξεκαθαρίζω, ότι την εκλιπούσα, Μαριάνθη -Μάνια- Τεγοπούλου δεν την γνώριζα, συνεπώς καταχωρούμαι στην δεύτερη κατηγορία. Γνώριζα όμως την «Ελευθεροτυπία», της οποίας υπήρξα συνεπής αναγνώστης από τότε που πρωτοκυκλοφόρησε το θέρος του ’75 και για τα επόμενα 25 τουλάχιστον χρόνια.

Προφανώς αυτό δεν με καθιστά ειδικό και πολύ περισσότερο κριτή, τόσο για τις αιτίες της κατάρρευσης της επιχείρησης που εξέδιδε την εφημερίδα, όσο και την συμμετοχή της εκλιπούσης.

Η μεγαλύτερη, η πιο οδυνηρή πλαστογραφία είναι η αντιστροφή της πραγματικότητας. Ειδικά για σοβαρά θέματα. Ένα πολύ χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα είναι η απόπειρα που έγινε τον πρώτο κιόλας Αύγουστο των Απριλιανών.

Τότε λοιπόν, επιχειρήθηκε η ολοκληρωτική ανατροπή των πεπραγμένων στο διαβόητο μπλόκο της Κοκκινιάς. Στην εκδήλωση που διοργανώθηκε από την Στρατιωτική Διοίκηση Πειραιώς, υποστηρίχτηκε ότι «οι κουκουλοφόροι καταδότες ήταν μέλη του Κ.Κ.Ε.» και πως οι εκτελεσθέντες δεν ήταν παρά «οι κακούργοι της Ο.Π.Λ.Α.»

Ένα χρόνο αργότερα, τον Αύγουστο του ’68, ο Δήμαρχος Νίκαιας, το πήγε παρακάτω, αποκαλώντας τους δράστες «μασκοφόρους προδότας κομμουνιστάς» και τα θύματα ως «αθώους εθνικόφρονας πολίτας της Νικαίας».

Ιστορική λεπτομέρεια: ο δοτός Δήμαρχος της επταετίας ταγματάρχης ε.α., ήταν ανιψιός του διοικητή των Ταγμάτων ασφαλείας, τα οποία με τις Γερμανικές δυνάμεις Κατοχής, έσφιξαν τον κλοιό τα ξημερώματα της μοιραίας εκείνης 17ης Αυγούστου.

Σαν να υπήρξαν δυο R.F.K. Ο ένας ήταν ο Robert. Εκείνος που συμμετείχε στην διαβόητη επιτροπή του γερουσιαστή Joseph McCarthy, η οποία ουκ ολίγους κατέστρεψε. Ήταν ο ίδιος που ανέλαβε το υπουργείο Δικαιοσύνης και έδωσε γραπτές οδηγίες για υποκλοπές των τηλεφωνικών συνδιαλέξεων του M. L. King jr.

Έπειτα ήταν ένας άλλος. Ο Bobby. Ο σαραντάρης γερουσιαστής με την πλούσια φράντζα που όλο διόρθωνε. Ο πολιτικός που ανακάλυψε την φτώχεια, τον διαχωρισμό, την πείνα, την έλλειψη στέγης, την άλλη Αμερική. Το πλουσιόπαιδο που βγήκε από το καβούκι του και κάποια στιγμή κρεμάστηκαν πάνω του, όλες οι ελπίδες των Η.Π.Α. Κατηγορήθηκε για καιροσκοπισμό, υμνήθηκε για ιδεαλισμό.

Μισός αιώνας πέρασε, από την στιγμή που τρείς βολίδες από ένα 22άρι, σφηνώθηκαν στο κεφάλι και στο κορμί του, μέσα στην κουζίνα του ξενοδοχείου Ambassador στην πόλη των Αγγέλων. Στιγμές νωρίτερα, πανηγύριζε μαζί με τους υποστηρικτές του, μια σημαντική νίκη στην πολιτεία της Καλιφόρνια που του έδινε ένα μεγάλο προβάδισμα για το χρίσμα του Δημοκρατικού κόμματος.

Κανείς δεν μπορεί να προφητεύσει, πως θα ήταν η Αμερική, αν στις εκλογές του ΄68, επικρατούσε ο Robert F. Kennedy. Οκτώ χρόνια μετά την οριακή νίκη του αδελφού του, πάνω στο Ρεπουμπλικάνο R. M. Nixon, ένας άλλος Kennedy, επιφανειακά τουλάχιστον πιο ριζοσπάστης, πιο τολμηρός, πιο έτοιμος να αντιμετωπίσει ακρότητες, πιθανότατα θα κέρδιζε τον αντίπαλό του.